زیست شناسی دریا

1. شناسایی گونه‌های خانواده Nacellidae Thiele, 1891 در جزیره هرمز (خلیج فارس)

زهرا میسوری؛ مهدی قدرتی شجاعی؛ سید جعفر سیف آبادی

دوره 33، شماره 4 ، زمستان 1399، ، صفحه 330-342

چکیده

  شکم‌پایان با بیشترین فراوانی و تنوع زیستگاهی، بزرگترین رده از شاخه نرم‌تنان هستند. تنوع گونه‌ای لیمپت‌های حقیقی (خانواده Nacellidae) در جزیره هرمز با جمع‌آوری 121 نمونه ‌‌از اعضای این خانواده از دو ایستگاه در نواحی جذر ومدی و در دو فصل پاییز و زمستان سال‌های 1395 و 1396 بررسی شد. مطالعات ریخت‌شناختی بر اساس صفات ریختی پوسته، پا و ساختار ...  بیشتر شکم‌پایان با بیشترین فراوانی و تنوع زیستگاهی، بزرگترین رده از شاخه نرم‌تنان هستند. تنوع گونه‌ای لیمپت‌های حقیقی (خانواده Nacellidae) در جزیره هرمز با جمع‌آوری 121 نمونه ‌‌از اعضای این خانواده از دو ایستگاه در نواحی جذر ومدی و در دو فصل پاییز و زمستان سال‌های 1395 و 1396 بررسی شد. مطالعات ریخت‌شناختی بر اساس صفات ریختی پوسته، پا و ساختار رادولا بر روی نمونه‌ها انجام شد و همچنین مطالعه مولکولی با استفاده از داده‌های ژن میتوکندریایی سیتوکروم اکسیداز c زیرواحد 1 (CO1) صورت گرفت. نتایج مطالعات ریخت‌شناختی نشان داد که تمامی نمونه‌های جمع‌آوری شده با وجود دارا بودن فنوتیپ‌های متفاوت و تفاوت از نظر صفات طرح و رنگ پوسته، متعلق به گونه Cellana karachiensis می‌باشند. نتایج مطالعه مولکولی بر روی 6 نمونه نیز این یافته را مورد تایید قرار داد. از این رو نتایج این مطالعه، علاوه بر نشان دادن تنوع فنوتیپی بالا برای گونه C. karachiensis، ارزش آرایه‌شناختی صفات طرح و رنگ پوسته را در شناسایی گونه‌های این خانواده مورد سوال قرار داد.

---

• مشاهده مقاله

زیست شناسی دریا

2. مقایسه برخی پارامترهای بیوشیمیایی در پلاسمای خون و موکوس پوست جنس ماده ماهی قرمز (Carassius auratus) در مراحل مختلف رسیدگی جنسی

بهرام فلاحتکار؛ میرمسعود سجادی؛ حامد کلنگی میاندره؛ پاتریک کستمونت؛ زهرا روستا

دوره 33، شماره 2 ، تابستان 1399، ، صفحه 160-171

چکیده

  تعیین مراحل رسیدگی جنسی و آگاهی از شرایط فیزیولوژی تولید مثل در ماهی به منظور مدیریت صحیح مولدها انجام می شود. با این هدف، کارایی استفاده از موکوس پوست به عنوان منبع مهمی از ترکیبات بیوشیمیایی و همچنین روش کم تهاجمی در تعیین مراحل رسیدگی جنسی ماهی قرمز ماده مورد بررسی قرار گرفت. نمونه گیری از ماهیان قرمز طی پنج ماه صورت گرفت و با توجه ...  بیشتر تعیین مراحل رسیدگی جنسی و آگاهی از شرایط فیزیولوژی تولید مثل در ماهی به منظور مدیریت صحیح مولدها انجام می شود. با این هدف، کارایی استفاده از موکوس پوست به عنوان منبع مهمی از ترکیبات بیوشیمیایی و همچنین روش کم تهاجمی در تعیین مراحل رسیدگی جنسی ماهی قرمز ماده مورد بررسی قرار گرفت. نمونه گیری از ماهیان قرمز طی پنج ماه صورت گرفت و با توجه به آنالیز بافت شناسی گناد، ماهیان به پنج مرحله تولیدمثلی شامل: رشد اولیه (I)، کورتیکال آلوئولی (II)، ویتلوژنزیز اولیه (III)، ویتلوژنزیز نهایی (IV) و تخمریزی (V) تقسیم بندی و سطوح پروتئین کل محلول، کلسیم، لیپیدها (کلسترول و تری گلیسرید) و آنزیم آلکالین فسفاتاز قلیایی (ALP) در موکوس و پلاسما اندازه گیری شدند. میزان پروتئین موکوس در ویتلوژنزیز نهایی به صورت معنی داری افزایش یافت. کلسیم موکوس در کل مراحل کم تر از پلاسما بود و سطوح کلسترول و تری گلیسرید موکوس در ویتلوژنزیز افزایش یافت. سطح ALP در پلاسما پس از مراحل ویتلوژنزیز همچنان ثابت باقی ماند اما در موکوس طی مرحله تخمریزی کاهش معنی داری نشان داد . تجزیه وتحلیل شاخص گنادوسوماتیک با پروتئین موکوس همبستگی مثبت داشت. در مطالعه حاضر، سطح ALP موکوس به عنوان شاخص متمایز کننده مناسب مرحله ویتلوژنزیز و تخمریزی معرفی می شود. همچنین، نتایج نشان داد تمام فاکتورهای بیوشیمیایی موکوس پوست، قابل اندازه گیری است و از موکوس می توان بعنوان یک ابزار کم تهاجمی و جایگزین خون برای مانیتورینگ پاسخ های اندوکرینی ماهی، شاخص های تولید مثلی و مراحل رسیدگی جنسی بخصوص در مراحل ویتلوژنزیز استفاده کرد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 284.55 K

زیست شناسی دریا

3. آنتوژنی تغییرات آنزیمهای گوارشی ماهی شاه کولی (Alburnus chalcoides)

مسرور ذاکری نسب؛ شهلا جمیلی؛ احسان رمضانی فرد؛ سید محمد رضا فاطمی؛ علیرضا ولی پور؛ علی ماشینچیان مرادی؛ وجیهه خلیلی؛ شهلا امری؛ رضا خمیرانی؛ محمود رامین

دوره 32، شماره 4 ، زمستان 1398، ، صفحه 405-419

چکیده

  ماهی شاه کولی (Alburnus chalcoides) از ماهیان استخوانی دریای خزر است. نمونه برداری از این ماهی به صورت تصادفی در روزهای 1 تا 5 و روزهای 7، 8، 10، 15، 20، 25، 30، 40، 50، 60، 75، 90 بعد از تفریخ، پیش بلوغ و ماهی بالغ انجام شد. آنزیمهای گوارشی مورد مطالعه در این ماهی شامل آنزیمهای پانکراسی (تریپسین، کموتریپسین، لیپاز، آمیلاز) و آنزیمهای روده ای شامل (فسفاتاز ...  بیشتر ماهی شاه کولی (Alburnus chalcoides) از ماهیان استخوانی دریای خزر است. نمونه برداری از این ماهی به صورت تصادفی در روزهای 1 تا 5 و روزهای 7، 8، 10، 15، 20، 25، 30، 40، 50، 60، 75، 90 بعد از تفریخ، پیش بلوغ و ماهی بالغ انجام شد. آنزیمهای گوارشی مورد مطالعه در این ماهی شامل آنزیمهای پانکراسی (تریپسین، کموتریپسین، لیپاز، آمیلاز) و آنزیمهای روده ای شامل (فسفاتاز قلیایی و N- آمینوپپتیداز) می باشد. در طی رشد ماهی آنزیم تریپسین، کموتریپسین و N- آمینوپپتیداز دارای روند افزایشی بوده که ناشی از نوع رژیم غذایی حاوی پروتئین بالا می باشد. آنزیم فسفاتاز نیز تا یک ماهگی روند افزایشی داشته و سپس تحت تاثیر pH محیط ثابت شده است. آنزیمهای آمیلاز و لیپاز دارای پیک کاهشی افزایشی بوده که نشان می دهد رژیم غذایی ماهی کمتر دارای ترکیبات قندی و چربی بوده است. اختلاف معنی داری برای تمام آنزیمها (P≤0.05) بوده که شروع اختلاف معنی داری برای تریپسین و کموتریپسین از روز سوم، آنزیم لیپاز روز دوم، آنزیم آمیلاز روز هفتم و فسفاتاز قلیایی و N- آمینوپپتیداز از روز پنجم بوده است. تمام آنزیمهای گوارشی مورد مطالعه در این ماهی نیز در روز شروع تغذیه فعال دارای پیک افزایشی بوده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 778.79 K

زیست شناسی دریا

4. بررسی تنوع ژنتیکی ماهی صبیتی (Acanthopagrus curvier) در سواحل ایرانی خلیج فارس و دریای عمان با استفاده از روش میکروستلایت

سید احمد قاسمی؛ احمد فقیه؛ علی فخری

دوره 32، شماره 3 ، پاییز 1398، ، صفحه 246-258

چکیده

  ماهی صبیتی بومی خلیج فارس بوده و یک گونه ارزشمند از نظر اقتصادی و آبزی پروری می باشد. در این تحقیق از7 جایگاه میکروستلایتی برای بررسی ساختار جمعیتی ماهی صبیتی استفاده گردید. 170 نمونه ماهی صبیتی از 4 منطقه در خلیج فارس و یک منطقه در دریای عمان مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تعداد الل ها واقعی و موثر بسیار پایین می باشد اما هتروزیگوسیتی ...  بیشتر ماهی صبیتی بومی خلیج فارس بوده و یک گونه ارزشمند از نظر اقتصادی و آبزی پروری می باشد. در این تحقیق از7 جایگاه میکروستلایتی برای بررسی ساختار جمعیتی ماهی صبیتی استفاده گردید. 170 نمونه ماهی صبیتی از 4 منطقه در خلیج فارس و یک منطقه در دریای عمان مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تعداد الل ها واقعی و موثر بسیار پایین می باشد اما هتروزیگوسیتی مشاهده شده و هتروزیگوسیتی مورد انتظار در حد متوسط بود. انحراف از تعادل هاردی واینبرگ در اکثر لوکوس ها بدلیل استفاده از جایگاههای غیر اختصاصی گونه مشاهد شد. نتایج آماره واریانس مولکولی، شاخص Rst مشخص کرد که 87 درصد از اختلاف ژنتیکی بین افراد و 11 درصد از اختلاف بین جمعیت های بود. جمعیت بوشهر، گناوه و دیر اختلاف معنی داری با یکدیگر نداشتند اما با سایر جمعیت های دارای اختلاف هستند. جمعیت منطقه بندرعباس از جمعیت های مناطق خلیج فارس متمایز بود با این وجود جریان ژنی بالایی بین جمعیت های مختلف جغرافیایی وجود دارد. آنالیز مانتل اختلاف معنی داری را بین جمعیت های جغرافیایی نشان می دهد. آنالیز پیوند همجواری، بوشهر، دیر و گناوه را در یک خوشه و جمعیت بندرعباس را دریک کلاستر جداگانه قرار دارد. بطور کلی می توان گفت جمعیت بندرعباس از جمعیت های خلیج فارس متمایز می باشد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 299.11 K

زیست شناسی دریا

5. توانایی تجمع فلزات سنگین در پوسته دوکفه ای Cerastoderma lamarcki در سواحل جنوب غربی دریای خزر، استان گیلان

محسن محمدی گلنگش؛ کوپی مارال؛ علی بانی

دوره 32، شماره 2 ، تابستان 1398، ، صفحه 129-141

چکیده

  در این تحقیق، میزان غلظت فلزات سنگین نیکل، آهن، کادمیوم، آلومینیوم، کروم، مس، روی، سرب و وانادیوم در رسوبات و پوسته صدف Cerastodema lamarcki در 10 ایستگاه از سواحل جنوب غربی دریای خزر در محدوده استان گیلان در بهمن ماه 1393 مورد مطالعه قرار گرفت. غلظت فلزات در نمونه های پوسته و رسوب، پس از آماده‌سازی و هضم اسیدی با استفاده از دستگاه ICP - OES تعیین ...  بیشتر در این تحقیق، میزان غلظت فلزات سنگین نیکل، آهن، کادمیوم، آلومینیوم، کروم، مس، روی، سرب و وانادیوم در رسوبات و پوسته صدف Cerastodema lamarcki در 10 ایستگاه از سواحل جنوب غربی دریای خزر در محدوده استان گیلان در بهمن ماه 1393 مورد مطالعه قرار گرفت. غلظت فلزات در نمونه های پوسته و رسوب، پس از آماده‌سازی و هضم اسیدی با استفاده از دستگاه ICP - OES تعیین شدند. نتایج نشان دادند که پوسته صدف مورد مطالعه توانایی مناسبی برای تجمع فلزات مس، سرب، روی, کروم و کادمیوم دارد و می تواند برای این عناصر بعنوان یک پایشگر زیستی مناسب در سواحل استان گیلان مورد استفاده قرار گیرد. نتایج آنالیز خوشه‌ای نشان داد که عناصر آهن و آلومینیوم در رسوبات، مستقل ازسایر عناصر می باشند. محاسبه فاکتور غنی شده‌گی(EF)، نشان داد که رسوبات سواحل غربی گیلان برای فلزات مس، سرب، وانادیوم، کروم و نیکل از غنی شدگی متوسطی برخودار هستند. مقایسه غلظت فلزات مورد مطالعه با استانداردهای جهانی نشان می دهد که رسوبات سواحل گیلان از نظر غلظت عناصر مس، نیکل و کادمیوم دارای آلودگی متوسط هستند. باتوجه به روند توسعه شهری، کشاورزی و صنعتی در منطقه و منابع ارزشمند اکوژیک دریای خزر، مدیریت یکپارچه منابع آلاینده برای حفظ سلامت عمومی و محیط زیست دریای خزر ضروری است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 281.43 K

زیست شناسی دریا

6. پایش زیستی فلز جیوه با استفاده از پلانکتون در خور موسی

اسحاق هاشمی؛ علیرضا صفاهیه؛ محمد علی سالاری علی آبادی؛ کمال غانمی

دوره 31، شماره 3 ، پاییز 1397، ، صفحه 340-351

چکیده

  در این مطالعه غلظت جیوه در آب، رسوب و پلانکتون در خور موسی بررسی گردید. نمونه برداری با جمع آوری 9 نمونه آب و رسوب در هر خور و مجموعا 45 نمونه از کل خوریات انجام گردید. نمونه‌برداری از فیتوپلانکتون و زئوپلانکتون ها به ترتیب با استفاده از تور 20 و 300میکرون در هر خور انجام گرفت. پس از عملیات آزمایشگاهی غلظت جیوه به روش بخار سرد با استفاده ...  بیشتر در این مطالعه غلظت جیوه در آب، رسوب و پلانکتون در خور موسی بررسی گردید. نمونه برداری با جمع آوری 9 نمونه آب و رسوب در هر خور و مجموعا 45 نمونه از کل خوریات انجام گردید. نمونه‌برداری از فیتوپلانکتون و زئوپلانکتون ها به ترتیب با استفاده از تور 20 و 300میکرون در هر خور انجام گرفت. پس از عملیات آزمایشگاهی غلظت جیوه به روش بخار سرد با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازه‌گیری شد نتایج نشان داد که سطح غلظت جیوه دامنه ای 82/0 ± 39/4 تا 14/2 ± 66/11 میکروگرم بر لیتر در آب و 03/0 ± 26/0تا 04/0 ± 76/0میکروگرم بر گرم وزن خشک در رسوب داشت . همچنین دامنه غلظت جیوه 01/0 ± 02/0تا 01/0 ± 17/0 در فیتوپلانکتون و 01/0 ± 10/0تا 07/0 ± 47/0 میکروگرم بر گرم برای زئوپلانکتون ها اندازه گیری گردید. بررسی همبستگی بین عوامل نشان داد که بین غلظت جیوه در فیتوپلانکتون و زئوپلانکتون همبستگی معنی‌دار و مثبتی (P<0.05) وجود دارد. که با افزایش جیوه در فیتوپلانکتون غلظت جیوه در زئوپلانکتون نیز افزایش می‌یابد. با توجه به سمیت بالای جیوه، امکان تجمع زیستی و بزرگنمایی زیستی در بدن موجودات آبزی و وجود آلودگی در خور موسی پایش مداوم و منظم این محدوده آبی برای اطمینان از سلامتی اکوسیستم ضروری است. به همین جهت در این مطالعه به منظور آگاهی از میزان جیوه در سطوح پایین غذایی ، غلظت این ماده شیمیایی در آب، رسوب و پلانکتون در منطقه خور موسی سنجش گردید.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 572.83 K

زیست شناسی دریا

7. بررسی تغییرات بافتی آبشش ماهی شانک زردباله (Acanthopagrus latus) در مواجهه کوتاه مدت با سطوح مختلف شوری

رضا فرشادیان؛ امیر پرویز سلاطی؛ سعید کیوان شکوه؛ حسین پاشا زانوسی؛ احمد نگین تاجی

دوره 31، شماره 3 ، پاییز 1397، ، صفحه 304-315

چکیده

  یکصد و هشت قطعه ماهی شانک زردباله با محدوده وزنی 20±100 گرم، پس از گذراندن 14 روز در محیط با شوری 20 قسمت در هزار واحد به منظور سازگاری با شرایط آزمایشگاهی، به طور ناگهانی به شوری های 5، 12 و 34 قسمت منتقل و به مدت 7 روز در محیط جدید نگهداری شدند. نمونه‌برداری از آبشش در زمان‎های صفر، 24، 48 ساعت و 7 روز، پس از آسان‌کشی ماهی صورت گرفت. آبشش ...  بیشتر یکصد و هشت قطعه ماهی شانک زردباله با محدوده وزنی 20±100 گرم، پس از گذراندن 14 روز در محیط با شوری 20 قسمت در هزار واحد به منظور سازگاری با شرایط آزمایشگاهی، به طور ناگهانی به شوری های 5، 12 و 34 قسمت منتقل و به مدت 7 روز در محیط جدید نگهداری شدند. نمونه‌برداری از آبشش در زمان‎های صفر، 24، 48 ساعت و 7 روز، پس از آسان‌کشی ماهی صورت گرفت. آبشش نمونه‌های زمان صفر دارای ساختاری کاملا طبیعی بوده و تغییری در وضعیت و آرایش اجزای آبشش دیده نمی‌شد. قرار گرفتن ماهی شانک زردباله در شوری‌های تغییر یافته با افزایش اندازه سلول‌های کلراید همراه بود، اما پس از یک هفته در شوری‌های 12 و 34 قسمت در هزار واحد کاهش اندازه سلول‌های کلراید ثبت شد. تغییرات متعددی شامل هیپرتروفی و هیپرپلازی اپیتلیوم آبشش، برآمدگی و جداشدن اپیتلیوم آبششی، هیپرتروفی سلول‌های کلراید، تغییر اندازه سلول‌های کلراید، چسبندگی تیغه‌ها و آنوریسم در تمام گروه ها ثبت گردید. نتایج این مطالعه نشان داد که علیرغم توانایی سازگاری شانک زرد باله با شوری‌های مختلفی محیطی، تغییرات متعدد بافتی در آبشش این ماهی برای سازگاری با این مقادیر شوری دیده می‌شود.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 676.85 K

زیست شناسی دریا

8. مطالعه مورفولوژی، هیستولوژی و هیستوشیمی مجرا و ضمائم گوارشی ماهی شاه کولی بالغ دریای خزر (Alburnus chalcoides)

مسرور ذاکری نسب؛ شهلا جمیلی؛ علیرضا ولی پور؛ سید محمد رضا فاطمی؛ احسان رمضانی فرد؛ ایرج پوستی؛ زهرا خوشنود

دوره 31، شماره 3 ، پاییز 1397، ، صفحه 267-280

چکیده

  نمونه برداری از ماهی شاه کولی بالغ (Alburnus chalcoides) در مرکز تکثیر و پرورش ماهیان استخوانی شهید انصاری رشت به صورت تصادفی انجام شد. ابتدا اندازه گیری های لازم جهت مطالعه ریخت شناسی ماهی شاه کولی انجام شده و سپس لوله گوارش این ماهی جهت بررسی های بافتی خارج شد. برای بررسیهای بافت شناسی از هماتوکسیلین- ائوزین (H&E) و برای بررسی ترکیبات پلی ساکارید ...  بیشتر نمونه برداری از ماهی شاه کولی بالغ (Alburnus chalcoides) در مرکز تکثیر و پرورش ماهیان استخوانی شهید انصاری رشت به صورت تصادفی انجام شد. ابتدا اندازه گیری های لازم جهت مطالعه ریخت شناسی ماهی شاه کولی انجام شده و سپس لوله گوارش این ماهی جهت بررسی های بافتی خارج شد. برای بررسیهای بافت شناسی از هماتوکسیلین- ائوزین (H&E) و برای بررسی ترکیبات پلی ساکارید خنثی از اسید پریودیک شیف (PAS) و برای بررسی ترکیبات پروتئینی از برموفنل بلو (BPB) استفاده شد. در بررسی های انجام شده مشاهده شد که لوله گوارش این ماهی شامل مری و روده است. مری کوتاه و دارای چین خوردگی های مخاطی نسبتا بلند بوده و در روده نیز این چین خوردگی های مخاطی دیده شد که فاصله بیشتری از هم داشتند. در خانواده کپور ماهیان معده حقیقی دیده نمی شود. در بخش قدامی روده چین خوردگیها بیشتر و عمیق تر بوده اما سلول های جامی در بخش خلفی روده بیشتر دیده شد. همچنین سلولهای جامی در هر دو ناحیه مری و روده دیده شد که به دلیل داشتن ترکیبات پلی ساکارید خنثی در رنگ آمیزی با PAS واکنش مثبت نشان دادند. ترکیبات پروتئینی در سلولهای انتروسیت روده و همچنین سلولهای مخاطی مری به ندرت نسبت به BPB واکنش نشان داده اند. واکنش با این دو رنگ در مورد سلولهای کبدی و هپاتوپانکراس نیز مشاهده شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد در این ماهی تفاوت های خاص گونه ای مربوط به روده و مری نسبت به سایر کپور ماهیان دیگر نیز دیده می شود.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.64 MB

زیست شناسی دریا

9. بررسی ترتیب سلولی بافت شبکیه چشم ماهی ازون برون (Acipenser stellatus)

سحر خورشیدی سدهی؛ نادر شعبانی پور

دوره 31، شماره 2 ، تابستان 1397، ، صفحه 145-152

چکیده

  ماهیان خاویاری با ارزش اقتصادی بالا به یکی از قدیمی ترین گروه های ماهیان غضروفی استخوانی تعلق دارند. به منظور مطالعه و مقایسه ساختمان شبکیه چشم و اهمیت آن در ماهیان، با فرض اینکه اوزون برون یک ماهی کف زی، فاقد تیز بینی و دید رنگی مناسب است انتخاب شده، سپس به مطالعه انطباق بین ترتیب سلولی شبکیه چشم این جانور با نحوه تغذیه و زیستگاه جانور، ...  بیشتر ماهیان خاویاری با ارزش اقتصادی بالا به یکی از قدیمی ترین گروه های ماهیان غضروفی استخوانی تعلق دارند. به منظور مطالعه و مقایسه ساختمان شبکیه چشم و اهمیت آن در ماهیان، با فرض اینکه اوزون برون یک ماهی کف زی، فاقد تیز بینی و دید رنگی مناسب است انتخاب شده، سپس به مطالعه انطباق بین ترتیب سلولی شبکیه چشم این جانور با نحوه تغذیه و زیستگاه جانور، همچنین کسب اطلاعاتی در رابطه با نحوه رنگ بینی و تیز بینی جانور پرداخته شد. برای این منظور چشم های ماهی جدا و عدسی و قرنیه برداشته شد. شبکیه به مدت 24ساعت در فیکساتور بوئن و 24 ساعت در متانول70% قرار گرفت و به ترتیب آبگیری، شفاف سازی و پارافینه شد. سپس مقاطع طولی و عرضی با ضخامت 5 میکرون توسط دستگاه میکروتوم تهیه و با هماتوکسیلین و ائوزین رنگ آمیزی شد. مشاهده بافت ها با میکروسکوپ نوری و الکترونی نشان داد که گیرنده های نوری در شبکیه اوزون برون همگی مخروطی بوده و فاقد سلول های استوانه ای است. سلول های مخروطی شامل سلول های منفرد بودند. شمارش سلول های مخروطی نیز مشخص نمود که تراکم این سلول ها در ربع پشتی گیجگاهی بیشتر از سایر ربع های شبکیه است. تنوع پایین و تعداد کم سلول های مخروطی نیز احتمال دید ضعیف و وابستگی کمتر به دید رنگی در این ماهی را تایید می کند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 744.17 K

زیست شناسی دریا

10. تاثیر مقادیر مختلف عصاره هیدروالکلی اکالیپتوس بر فراسنجه‌های خونی ماهیان آمور (Ctenopharyngodon idella) آلوده شده به باکتری آئروموناس‌هیدروفیلا (Aeromonas hydrophila)

سید محمد صادق رودبارکی؛ هادی ارشاد؛ حسین خارا؛ مهدی معصوم زاده

دوره 31، شماره 1 ، بهار 1397، ، صفحه 79-92

چکیده

  هدف از تحقیق حاضر بررسی تاثیرات عصاره هیدروالکلی اکالیپتوس بر فراسنجه‌های خونی در ماهیان مبتلا شده به (Aeromonas hydrophila) بوده است. ایجاد آلودگی تجربی ماهیان آمور با باکتری آئروموناس‌هیدروفیلا با تراکم‌های 106× 5/1 ، 107× 5/1 ، 108× 5/1 و 109× 2/1 (cfu/ml) به محوطه صفاقی ماهیان انجام شد که نتایج نشان دهنده ایجاد بیماری در تراکم 108× 5/1 و 109× ...  بیشتر هدف از تحقیق حاضر بررسی تاثیرات عصاره هیدروالکلی اکالیپتوس بر فراسنجه‌های خونی در ماهیان مبتلا شده به (Aeromonas hydrophila) بوده است. ایجاد آلودگی تجربی ماهیان آمور با باکتری آئروموناس‌هیدروفیلا با تراکم‌های 106× 5/1 ، 107× 5/1 ، 108× 5/1 و 109× 2/1 (cfu/ml) به محوطه صفاقی ماهیان انجام شد که نتایج نشان دهنده ایجاد بیماری در تراکم 108× 5/1 و 109× 2/1(cfu/ml) باکتری بوده است. تأثیر عصاره هیدروالکلی اکالیپتوس در غلظت‌های تیماری 250، 410، 580 و 750 (ppm) به صورت حمام کوتاه مدت (به مدت 60دقیقه) بر بچه‌ماهیان آمور (با میانگین وزنی 25 گرم) طی مدت 10روز با 3 تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی فراسنجه‌های خونی ماهیان مورد آزمایش که بر اساس آزمون تجزیه واریانس یکطرفه و آزمون دانکن انجام گرفت نشان داد که اختلاف معنی‌دار آماری در میزان گلبول‌های‌سفید، گلبول‌های‌قرمز، حجم متوسط گلبولی، غلظت متوسط هموگوبین در گلبول‌قرمز، غلظت متوسط هموگلوبین گلبول‌های‌قرمز، نوتروفیل، لینفوسیت خون ماهیان با تیمار شاهد حکایت دارد(P<0/05)، بررسی نتایج حاصل از این مطالعه نشان می‌دهد عصاره هیدروالکلی اکالیپتوس خصوصا در غلظت‌های پایین به دلیل عدم ایجاد تغییرات قابل توجه در فراسنجه‌های خونی می‌توانند به عنوان ترکیبات ضدمیکروبی در کنترل عوامل بیماریزا و درمان ماهی آمور مورد توجه قرار گیرند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 186.23 K

زیست شناسی دریا

11. مطالعه غلظت فلزات سنگین در گونه Pontogammarus maeoticus و رسوبات ساحلی دریای خزر، واقع در استان گیلان

محسن محمدی گلنگش؛ عیسی سلگی؛ زهرا بزرگ پناه

دوره 30، شماره 4 ، زمستان 1396، ، صفحه 471-482

چکیده

  فلزات سنگین به مقدار زیاد از منابع مختلف وارد اکوسیستم های آبی می شوند و به علت سمیت می توانند اثرات مخرب داشته باشند. این پژوهش به منظور بررسی میزان آلودگی فلزات سنگین (روی، سرب، کروم و کبالت) در رسوبات سطحی نواحی ساحلی دریای خزر در استان گیلان انجام شد. غلظت فلزات سنگین در بافت گاماروس و رسوبات پیرامون این گونه در 5 ایستگاه واقع در ...  بیشتر فلزات سنگین به مقدار زیاد از منابع مختلف وارد اکوسیستم های آبی می شوند و به علت سمیت می توانند اثرات مخرب داشته باشند. این پژوهش به منظور بررسی میزان آلودگی فلزات سنگین (روی، سرب، کروم و کبالت) در رسوبات سطحی نواحی ساحلی دریای خزر در استان گیلان انجام شد. غلظت فلزات سنگین در بافت گاماروس و رسوبات پیرامون این گونه در 5 ایستگاه واقع در نواحی رضوانشهر، انزلی، کیاشهر، چمخاله و چابکسر در سواحل دریای خزر انجام شد. درهر ایستگاه 3 نمونه رسوب سطحی و 50 تا 70 گرم گاماروس با سه تکرار جمع آوری گردید. تمامی نمونه های زیستی و رسوبات با استفاده از دستگاه ICP-OES آنالیزگردید. میانگین غلظت عناصر روی، کروم، کبالت و سرب در رسوبات پنج ایستگاه به ترتیب 87/22، 72/16، 55/6 و02/6 میکروگرم بر گرم به دست آمد. الگوی تجمع فلزات در در نمونه‌های گاماروس به شکل کبالت < سرب< کروم < روی مشاهده شد و میانگین غلظت روی، کروم، سرب و کبالت در نمونه‌های گاماروس در پنج ایستگاه به ترتیب 68/8، 63/2، 13/1 و 94/0 میکروگرم بر گرم آنالیزشدند. مقایسه ی غلظت فلزات در رسوبات با استانداردهای جهانی نشان داد که رسوبات 5 ایستگاه در وضعیت غیر آلوده قرار دارند. همچنین براساس شاخص ژئوشیمیایی مولر (Igeo)، کیفیت رسوبات ایستگاه-های مورد مطالعه در کلاس صفر (غیر آلوده) قرار می‌گیرند. تجمع زیستی بالای عنصر سرب در گاماروس و سمیت زیاد این عنصر می تواند بعنوان یک تهدید برای زنجیره های غذایی این اکوسیستم مطرح باشد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 303.33 K

زیست شناسی دریا

12. بررسی تغییرات غلظت پروتئین متالوتیونین بعنوان یک نشانگر زیستی (بیومارکر) در کرم پرتار گونه Glycinde bonhourei تحت تاثیر پدیده مانسون و برخی فلزات سنگین (مس، روی و کادمیوم) در پهنه زیر جزرومدی خلیچ چابهار

مهران لقمانی؛ احمد سواری؛ بابک دوست شناس؛ بیتا ارچنگی؛ کیوان کبیری

دوره 30، شماره 4 ، زمستان 1396، ، صفحه 456-470

چکیده

  در میان اکثر بیومارکرهایی بیوشیمیایی که برای ارزیابی آلودگی‌های محیط‌های دریایی استفاده می‌شوند، پروتئین متالوتیونین به عنوان یکی از ابزارهای بسیار مهم و مفید در رابطه با شاخص های بیوشیمیایی فلزات به شمار می رود. تغییرات بیومارکر متالوتیونین در شرایط طبیعی در پرتار Glycinde bonhourei در ۹ ایستگاه در خلیج چابهار با در نظر گرفتن فصول پیش ...  بیشتر در میان اکثر بیومارکرهایی بیوشیمیایی که برای ارزیابی آلودگی‌های محیط‌های دریایی استفاده می‌شوند، پروتئین متالوتیونین به عنوان یکی از ابزارهای بسیار مهم و مفید در رابطه با شاخص های بیوشیمیایی فلزات به شمار می رود. تغییرات بیومارکر متالوتیونین در شرایط طبیعی در پرتار Glycinde bonhourei در ۹ ایستگاه در خلیج چابهار با در نظر گرفتن فصول پیش از مانسون، مانسون و پس مانسون و غلظت فلزات مس، روی و کادمیوم در بافت در سال ۹۳-۱۳۹۲ در منطقه زیر جزرومدی بررسی گردید. میانگین کل غلظت فلزات مس و روی و کادمیوم در پیش از مانسون به ترتیب 04/2±39/6، 51/4±95/20، 04/0± 136/0 میکروگرم بر گرم وزن خشک بوده و در فصل مانسون 46/1±51/3، 65/2±84/11، 01/0±059/0 میکروگرم بر گرم وزن خشک بدست آمد و در پس مانسون 44/1±98/4، 58/3±51/16، 01/0±152/0 محاسبه گردید که آزمون تحلیل واریانس یک طرفه میان ایستگاهها و نیز بین فصول اختلافات معنی داری را نشان داد (05/0p<). مقادیر میانگین کل پروتئین متالوتیونین در پیش از مانسون 2/5±33/28، مانسون9/4 ±50/15و پس مانسون 37/4±39/21 میکروگرم برگرم بدست آمد که میان ایستگاهها و فصول اختلافات معنی داری را نشان می دهد (05/0p<). در بررسی ارتباط فلزات با نوسانات بیومارکر با کمک آزمون پیرسون، در هیچیک از فصول و ایستگاهها همبستگی معنی داری مشاهده نگردید. این بررسی نشان می دهد که تغییرات بیومارکر متالوتیونین بیش از آنکه متاثر از تغییرات غلظت فلزات سنگین باشد، می تواند بیشتر به دلیل شرایط زیست محیطی خاص این منطقه و تغییراتی است که در اثر مانسون در خلیج ایجاد می شود.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 439.88 K

زیست شناسی دریا

13. تکامل مراحل لاروی تاسماهی ایرانی (Acipenser persicus) با تاکید بر تعیین زمان تغذیه فعال

مهین ایمانی؛ بهرام فلاحتکار

دوره 30، شماره 3 ، پاییز 1396، ، صفحه 257-270

چکیده

  این مطالعه‌ به تعیین مراحل تکامل لاروی تاسماهی ایرانی (Acipenser persicus) که یکی از مهم‌ترین گونه‌های بومی سواحل جنوبی دریای خزر می‌باشد و زمان شروع تغذیه این ماهی پرداخته است. در این بررسی نمونه برداری لاروها بصورت روزانه‌ از زمان تفریخ تا روز بیست و ششم انجام شد. نمونه‌ها در فرمالین تثبیت و اندازه‌گیری‌های مربوطه همچون طول کل، طول کیسه ...  بیشتر این مطالعه‌ به تعیین مراحل تکامل لاروی تاسماهی ایرانی (Acipenser persicus) که یکی از مهم‌ترین گونه‌های بومی سواحل جنوبی دریای خزر می‌باشد و زمان شروع تغذیه این ماهی پرداخته است. در این بررسی نمونه برداری لاروها بصورت روزانه‌ از زمان تفریخ تا روز بیست و ششم انجام شد. نمونه‌ها در فرمالین تثبیت و اندازه‌گیری‌های مربوطه همچون طول کل، طول کیسه زرده، طول باله‌ها و سبیلک‌ها، طول سر، قطر چشم، طول پوزه و دهان با استفاده از لوپ مجهز به میکرومتر انجام پذیرفت. طی این مطالعه، مشخص شد با افزایش سن، اندازه کیسه زرده کاهش یافته و در نهایت در روز پانزدهم پس از تفریخ با متوسط طول کل 7/25 میلی‌متر جذب گردید. ملانین پلاگ در لاروها در دمای 20 درجه سانتی‌گراد، چهار روز پس از تفریخ با متوسط طول کل 3/15 میلی‌متر در انتهای لوله‌ گوارشی تجمع یافت، در روز هشتم پس از تفریخ با متوسط طول کل 3/21 میلی‌متر با باز شدن منفذ مخرج، توده ملانینی شروع به دفع شدن کرد و در روز دهم پس از تفریخ با متوسط طول کل 8/22 میلی‌متر به طور کامل دفع شد. با توجه به نتایج این بررسی جهت افزایش نرخ رشد‌ و بازماندگی، افزایش مقاومت و همچنین برای جلوگیری از گرسنگی و هم‌نوع خواری لاروها، توصیه می شود تغذیه‌ تاسماهی ایرانی در دمای 20- 18 درجه سانتی‌گراد از روز 10- 8 پس از تفریخ آغاز گردد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 890.09 K

زیست شناسی دریا

14. تأثیر نوع بستر بر نشست کشتی چسب (Amphibalanus improvisus (L., 1758 در سواحل جنوبی دریای خزر

الهه حیدری؛ علی نصراللهی؛ پریسا گلی نیا؛ جمیله پازوکی

دوره 30، شماره 3 ، پاییز 1396، ، صفحه 289-300

چکیده

  کشتی‌چسب‌ها از جمله مهمترین و فراوان‌ترین جانوران چسبنده بسترهای سخت مخصوصاً در نواحی جزرومدی هستند. در این پژوهش تأثیر نوع بستر بر میزان نشست‌کشتی چسب Amphibalanus improvisus در طی یک سال به صورت ماهانه در منطقه بندر امیرآباد دریای خزر در سال 93-92 مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه، پنج نوع بستر شامل پنل‌های PVC، چوب، پلکسی (شیشه پلاستیک) آغشته ...  بیشتر کشتی‌چسب‌ها از جمله مهمترین و فراوان‌ترین جانوران چسبنده بسترهای سخت مخصوصاً در نواحی جزرومدی هستند. در این پژوهش تأثیر نوع بستر بر میزان نشست‌کشتی چسب Amphibalanus improvisus در طی یک سال به صورت ماهانه در منطقه بندر امیرآباد دریای خزر در سال 93-92 مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه، پنج نوع بستر شامل پنل‌های PVC، چوب، پلکسی (شیشه پلاستیک) آغشته به عصاره کشتی‌چسب بالغ، پلکسی صاف و پلکسی خشن در ابعاد 10×10 سانتی‌متر انتخاب شد. پنل ها با 10 تکرار برای هر نوع بستر به صورت افقی در عمق یک متری از سطح آب قرار داده و ماهانه با بسترهای جدید جایگزین شدند. تعداد کشتی‌چسب‌های چسبیده شده بر روی هر بستر شمارش و سپس زیتوده (وزن خشک)، میزان رشد (وزن به ازای هر فرد) و میزان ماده آلی و غیرآلی نمونه‌ها در هر ماه ثبت و محاسبه شد. نتایج نشان داد که تراکم کشتی‌چسب‌ها بر روی پنل‌های PVC با اختلاف معنی‌داری بیشتر از دیگر بسترها است) 01/0(p<، همچنین بیشترین تراکم کشتی‌چسب‌ها در ماه آذر مشاهده شد. این در حالی است که در ماه بهمن در همه‌ی بسترها میزان نشست بسیار ناچیز بود. نتایج همچنین نشان داد که بیشترین میزان رشد و کمترین نسبت ماده آلی به غیرآلی (گوشته به پوسته) در تابستان صورت گرفته است. نتایج آنالیز رگرسیونی نشان داد که دما عامل مهمی در رشد کشتی‌چسب‌هاست. نتایج این تحقیق علاوه بر اطلاعات پراکنش زمانی لارو کشتی چسب ها، در انتخاب جنس و نوع بستر مناسب در ساخت سازه‌های دریایی کاربرد فراوانی دارد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 593.66 K

زیست شناسی دریا

15. تغییرات زمانی و مکانی جوامع درشت کفزیان سواحل جنوبی دریای خزر، پره سر

علی نصرالهی؛ مرتضی فرشچی؛ محمدرضا شکری

دوره 30، شماره 2 ، تابستان 1396، ، صفحه 178-193

چکیده

  در مطالعه حاضر نمونه برداری از ماکروبنتوزهای سواحل پره سر در 7 ایستگاه و در دو عمق 5 و 10 متری در طی چهار فصل درسال 94 با استفاده از گرب با 8 تکرار در هر ایستگاه انجام شد. در این مطالعه در مجموع تعداد 10472 فرد شمارش شد که این تعداد شامل 22 گونه از 13 خانواده می باشد. بیشترین مقدار فراوانی ماکروبنتوزها (79/170±648) در فصل بهار و بیشترین مقدار زیتوده ...  بیشتر در مطالعه حاضر نمونه برداری از ماکروبنتوزهای سواحل پره سر در 7 ایستگاه و در دو عمق 5 و 10 متری در طی چهار فصل درسال 94 با استفاده از گرب با 8 تکرار در هر ایستگاه انجام شد. در این مطالعه در مجموع تعداد 10472 فرد شمارش شد که این تعداد شامل 22 گونه از 13 خانواده می باشد. بیشترین مقدار فراوانی ماکروبنتوزها (79/170±648) در فصل بهار و بیشترین مقدار زیتوده (5/2±21/36 گرم در متر مربع) در فصل زمستان مشاهده شد. در مجموع بیشترین درصد فراوانی گروه های غالب ماکروبنتوزی در طول دوره نمونه برداری به ترتیب در دوکفه ای ها (40%)، سخت پوستان (36 %)، کرم های حلقوی (22%) و شکم پایان (2%) مشاهده شد. نتایج آنالیز PERMANOVA نشان داد که اثر دو فاکتور فصل و عمق در فراوانی، زیتوده، غنای گونه ای، ترکیب گونه ای و ساختار جمعیت ماکروبنتوزها معنی دار است. نتایج همچنین نشان داد که با افزایش عمق از 5 متر به 10 متر فراوانی ماکروبنتوزها به ترتیب در فصول بهار، تابستان، پاییز و زمستان به میزان 4، 2، 1و 9 برابر افزایش یافته اند. همچنین با این افزایش عمق مقادیر شاخص های تنوع شانون، غنای گونه ای و زیتود زیاد شده است. با استفاده از این نتایج می توان نتیجه گرفت که ماکروبنتوزها در فصول و اعماق مختلف دارای تغییرات نسبتا زیادی در میزان فراوانی، زیتوده و شاخص تنوع هستند. بنابراین در هنگام استفاده از این جوامع برای ازریابی اثر فاکتورهای زیست محیطی، باید تغییرات طبیعی آنها را در نظر گرفت.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 442.46 K

زیست شناسی دریا

16. زیست شناسی تولیدمثل سیاه ماهی (Capoeta capoeta intermedia) در رودخانه شاپور (استان بوشهر)

عالی حسینی؛ ابراهیم ستوده؛ زهره موسوی؛ مهدی محمدی؛ اکبر عباس زاده

دوره 30، شماره 1 ، بهار 1396، ، صفحه 42-53

چکیده

  به منظور مطالعه زیست شناسی تولیدمثل سیاه ماهی (Capoeta capoeta intermedia) رودخانه شاپور (استان بوشهر) تعداد 330 قطعه سیاه ماهی به صورت ماهیانه طی آذر ‌ماه 1391 تا آذر ماه 1392 از این رودخانه صید و مورد بررسی قرار گرفت. نسبت جنسی نمونه های صید شده 6/1:1 (ماده به نر) و طول کل ماده ها از 15 تا 29 سانتی‌متر (میانگین 3/2±83/19)، گستره وزنی آن ها از 36 تا 250 گرم (میانگین ...  بیشتر به منظور مطالعه زیست شناسی تولیدمثل سیاه ماهی (Capoeta capoeta intermedia) رودخانه شاپور (استان بوشهر) تعداد 330 قطعه سیاه ماهی به صورت ماهیانه طی آذر ‌ماه 1391 تا آذر ماه 1392 از این رودخانه صید و مورد بررسی قرار گرفت. نسبت جنسی نمونه های صید شده 6/1:1 (ماده به نر) و طول کل ماده ها از 15 تا 29 سانتی‌متر (میانگین 3/2±83/19)، گستره وزنی آن ها از 36 تا 250 گرم (میانگین 38±4/93 (و طول کل نرها از 5/15 تا 26 سانتی‌متر (میانگین 2±85/19) و وزن آنها از 36 تا 27/183 گرم (میانگین 9/25±24/87 (به دست آمد. رابطه طول- وزن برای ماهیان ماده W=0.018L2.83، ماهیان نر W=0.075L2.34 و برای کل ماهیان W=0.029L2.67 برآورد گردید. ضریب چاقی برای ماهیان از 82/0 تا 53/1 متغیر بود و میانگین هم‌آوری مطلق و نسبی به ترتیب 63/2252 و 08/22 عدد تخمک محاسبه گردید. نتایج این بررسی نشان داد هماوری مطلق همبستگی مثبتی با وزن سیاه ماهی دارد. با توجه به نتایج شاخص رسیدگی جنسی (GSI) می توان گفت دوره تولید مثلی این ماهی از اسفند تا تیره ماه می باشد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 350.83 K

زیست شناسی دریا

17. بررسی ترتیب سلولی بافت شبکیه چشم فیل ماهی Huso huso

نادر شعبانی پور؛ سحر خورشیدی سدهی

دوره 29، شماره 4 ، زمستان 1395، ، صفحه 435-441

چکیده

  فیل ماهی از با ارزشترین ماهیان اقتصادی دریای خزر است. بینایی یکی از مهمترین حسها، بخصوص در ماهیانی مانند H.huso است. با فرض اینکه فیل ماهی جانور کف‌زی، فاقد دید رنگی و تیزبینی کافی است ساختار شبکیه آن مورد مطالعه قرار گرفت. چنین مطالعه‌ای نه تنها اهمیت بینایی برای گونه ماهی را مشخص می‌نماید بلکه امکان ایجاد ارتباط قابل تاًمین بین تغذیه، ...  بیشتر فیل ماهی از با ارزشترین ماهیان اقتصادی دریای خزر است. بینایی یکی از مهمترین حسها، بخصوص در ماهیانی مانند H.huso است. با فرض اینکه فیل ماهی جانور کف‌زی، فاقد دید رنگی و تیزبینی کافی است ساختار شبکیه آن مورد مطالعه قرار گرفت. چنین مطالعه‌ای نه تنها اهمیت بینایی برای گونه ماهی را مشخص می‌نماید بلکه امکان ایجاد ارتباط قابل تاًمین بین تغذیه، محیط زندگی و رفتارهای اختصاصی جانور و بینایی فراهم می‌آورد. برای این منظور چشم‌های ماهی جدا و عدسی و قرنیه برداشته شد. شبکیه به مدت 24ساعت در فیکساتور بوئن و 24 ساعت در متانول70% قرار گرفت و به ترتیب آبگیری، شفاف‌سازی و در پارافین بلوک سازی شد. سپس مقاطع طولی و عرضی با ضخامت 5 میکرون توسط دستگاه میکروتوم تهیه و با هماتوکسیلین و ائوزین رنگ آمیزی شد. تعدادی برش از بهترین نوار بافتی انتخاب شده، پس از انتقال به حمام آب 45 درجه سانتیگراد روی لامل ها قرار گرفته، شفاف سازی، آبگیری و با EM عکسبرداری شدند. مشاهده بافت‌ها با میکروسکوپ نوری و الکترونی نشان داد که گیرنده‌ های نوری در شبکیه فیل ماهی شامل سلولهای مخروطی و استوانه‌ای است. سلول‌های مخروطی شامل سلول‌های منفرد، دوگانه و دوتایی بودند. به دلیل تنوع سلول‌های مخروطی به نظر می‌رسد که فیل ماهی دارای دید رنگی باشد. شمارش سلول‌‌های مخروطی نیز مشخص نمود تراکم این سلول‌ها در ربع پشتی-گیجگاهی بیشتر از سایر ربع‌های شبکیه است. لذا ناحیه پشتی-گیجگاهی با تراکم بیشتر سلول‌های مخروطی، تا حد اندکی در تغذیه فیل ماهی نقش دارد. همچنین این ماهی دارای بینایی ضعیفی است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 633.66 K

زیست شناسی دریا

18. اثر سطوح مختلف ویتامین C بر رشد، تغذیه، بازماندگی و برخی پارامترهای خونی و ایمنی ماهی آکواریومی بارب حلب (Barbonymus schwanenfeldii)

زهرا غیاثوند؛ زید احمدی؛ مهدیس علامه؛ رضا چنگیزی

دوره 29، شماره 3 ، پاییز 1395، ، صفحه 318-326

چکیده

  در این تحقیق 4 جیره غذایی حاوی اسید اسکوربیک با دوزهای صفر(شاهد) ،500 ،1000 و 1500 میلیگرم در هر کیلوگرم ماده غذایی، در 3 تکرار و به مدت 8 هفته به ماهیان بارب حلب Barbonymus schwanenfeldii داده شد. ماهیان بارب حلب به تعداد 180 و با میانگین وزنی 0/5± 2/5 گرم، با دوزهای مختلف ویتامین C تغذیه شدند. در هر آکواریوم(180 لیتری) تعداد 15 ماهی بارب ذخیره سازی شد و سه بار ...  بیشتر در این تحقیق 4 جیره غذایی حاوی اسید اسکوربیک با دوزهای صفر(شاهد) ،500 ،1000 و 1500 میلیگرم در هر کیلوگرم ماده غذایی، در 3 تکرار و به مدت 8 هفته به ماهیان بارب حلب Barbonymus schwanenfeldii داده شد. ماهیان بارب حلب به تعداد 180 و با میانگین وزنی 0/5± 2/5 گرم، با دوزهای مختلف ویتامین C تغذیه شدند. در هر آکواریوم(180 لیتری) تعداد 15 ماهی بارب ذخیره سازی شد و سه بار در روز غذادهی انجام گرفت. در این تحقیق شاخصهای رشد شامل( ضریب رشد ویژه، افزایش وزن، ضریب تبدیل غذایی، نسبت بازدهی پروتیین، مصرف غذای روزانه و درصد بقا) اندازه گیری شد. همچنین تغییرات هماتولوژیکی گلبول سفید، هموگلوبین، هماتوکریت، گلبول قرمز، گلوبولین، آلبومین، پروتئین کل، متوسط حجم گلبول قرمز، متوسط هموگلوبین گلبول قرمز و میزان غلظت هموگلوبین گلبول قرمز بین تیمارها مقایسه گردید. نتایج آزمایش نشان دادند که بهترین شاخصهای رشد در جیره حاوی 1500 میلیگرم ویتامین C مشاهده شد که با تیمار شاهد اختلاف معنی داری داشت(P<0.05). بیشترین میزان گلبول سفید در جیره 1500 میلی گرم در کیلوگرم ویتامینC و کمترین میزان آن در جیره شاهد C مشاهده شد(P<0.05). بهترین شرایط برای شاخصهای ایمنی در تیمارهای 1000 و 1500 میلیگرم در کیلوگرم ویتامین C بدست آمد. بطور کلی می‌توان بیان نمود که بهترین میزان ویتامین C برای ماهی بارب حلب از نظر رشد و فاکتورهای ایمنی، سطح 1500 میلیگرم ویتامین C در کیلوگرم ماده غذایی می باشد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 162.47 K

زیست شناسی دریا

19. مقایسه بهبود شاخص‌های رشد ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio L.) در نتیجه تجویز آویشن شیرازی (Zataria multiflora Boiss) و ویتامین E خوراکی

میناسادات صادقیان؛ محمد محیسنی؛ بهزاد نعمت دوست حقی؛ دارا باقری

دوره 29، شماره 2 ، تابستان 1395، ، صفحه 195-204

چکیده

  امروزه از گیاهان دارویی به عنوان محرک ایمنی، رشد و تقویت کننده سیستم فیزیولوژیک آبزیان استفاده می شود. در این پژوهش اثر آویشن شیرازی بر رشد و سلامت ماهی کپور معمولی مورد بررسی قرار گرفته است. تعداد 144 عدد ماهی کپور به چهار گروه تقسیم بندی و به مدت 45 روز بدین صورت تیماربندی شدند: بچه ماهیان گروه اول (کنترل) با استفاده از جیره غذایی استاندارد،گروه ...  بیشتر امروزه از گیاهان دارویی به عنوان محرک ایمنی، رشد و تقویت کننده سیستم فیزیولوژیک آبزیان استفاده می شود. در این پژوهش اثر آویشن شیرازی بر رشد و سلامت ماهی کپور معمولی مورد بررسی قرار گرفته است. تعداد 144 عدد ماهی کپور به چهار گروه تقسیم بندی و به مدت 45 روز بدین صورت تیماربندی شدند: بچه ماهیان گروه اول (کنترل) با استفاده از جیره غذایی استاندارد،گروه دوم با جیره غذایی حاوی 1% پودر آویشن شیرازی، گروه سوم با جیره حاوی میزان اضافی 100 میلی گرم در کیلوگرم ویتامین E و گروه چهارم از تلفیق مکمل‌های آویشن و ویتامین E با سطح مشابه تیمارهای قبلی تغذیه شدند. شاخص‌های رشد و سلامت در تمامی گروه‌ها در روزهای 15، 30 و 45 اندازه گیری و مقایسه شدند. نتایج نشان داد که استفاده از آویشن در جیره غذایی ماهی کپور اثر منفی نداشته و در عوض شاخص احشایی، درصد وزن به دست آمده، شاخص سیری، نرخ رشد ویژه، بازده تبدیل غذایی و بازده موثر پروتئین در گروه انفرادی آویشن اختلاف معنی داری با گروه کنترل نشان داد (P<0.05). همچنین گروه آویشن در تمامی شاخص‌های مورد بررسی بهبود بیشتری نسبت به گروه ویتامین E نشان داد. در ضمن استفاده تلفیقی از آویشن شیرازی و ویتامین E نتوانست موجب رشد و بهره وری مضاعف ماهی کپور شود. به طور کلی استفاده انفرادی یک درصد آویشن شیرازی بهترین نتیجه را در این مطالعه به دنبال داشته است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 770.26 K

زیست شناسی دریا

20. مطالعه تنوع زیستی و شناسایی اجتماعات روزنه داران در شرق جزیره قشم

عاطفه اشکیور؛ بابک دوست شناس؛ سید محمد باقر نبوی؛ نسرین سخایی

دوره 29، شماره 1 ، بهار 1395، ، صفحه 1-17

چکیده

  این تحقیق به منظور بررسی اجتماعات روزنه داران در شرق جزیره قشم در دو فصل سرد و گرم انجام گردید. نمونه برداری از 9 ایستگاه و از هر ایستگاه ۳ نمونه بوسیله نمونه بردار به قطر ۳/۳ سانتی متر از رسوبات برداشت شد. در مطالعه حاضر44 نمونه روزنه دار در حد گونه و 31 نمونه در حد جنس متعلق به 25 خانواده شناسایی شد. بیشترین فراوانی نمونه های زنده در فصل ...  بیشتر این تحقیق به منظور بررسی اجتماعات روزنه داران در شرق جزیره قشم در دو فصل سرد و گرم انجام گردید. نمونه برداری از 9 ایستگاه و از هر ایستگاه ۳ نمونه بوسیله نمونه بردار به قطر ۳/۳ سانتی متر از رسوبات برداشت شد. در مطالعه حاضر44 نمونه روزنه دار در حد گونه و 31 نمونه در حد جنس متعلق به 25 خانواده شناسایی شد. بیشترین فراوانی نمونه های زنده در فصل زمستان 92 مربوط به گونه هایAmmonia beccarii و Protoelphidium sp. به ترتیب 7/22 و 9/13 در10 سانتی متر مربع مشاهده گردید. در فصل تابستان92 نیز گونه های Triloculina oblonga و Protoelphidium sp. به ترتیب9/147 و 19/81 در 10 سانتی متر مربع بیشترین فراوانی را داشتند. شاخص تنوع شانون - وینر برای گونه های زنده محاسبه گردید. بیشترین این شاخص به ترتیب درفصل تابستان به میزان 4/4 و کمترین آن در فصل زمستان 92 به میزان 3/0 ثبت گردید. بررسی ها نشان داد که در آزمون همبستگی اسپیرمن در مواردی بین پراکنش روزنه داران و عوامل محیطی ارتباط معنی دار وجود داشته است(p<0.05). فراوانی کل رونه داران با در صد سیلت و رس رسوبات ، فراوانی روزنه داران با شوری و pH ، فراوانی گونه های Protelphidium sp. و Elphidium vitreum با اکسیژن محلول و رسوبات دانه ریز از جمله مواردی بودند که چنین ارتباطی را نشان دادند. نتایج نشان داد که ارتباط بین عوامل محیطی و اجتماعات روزنه داران از رابطه ی خطی تبعیت نکرده و عوامل محیطی به صورت توام بر اینگونه اجتماعات تاثیر می گذارند

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.11 MB

زیست شناسی دریا

21. مقایسه تغییرات کیفی فیله کپورماهیان پرورشی در محیط استخر و آزمایشگاه و ماهی کپور دریایی طی نگهداری در یخچال

بهاره شعبانپور؛ مسعود اصغری؛ سکینه حیدری؛ هنگامه بایی؛ آزاده قربانی؛ علی جافر

دوره 28، شماره 4 ، زمستان 1394، ، صفحه 466-480

چکیده

  نوع تغذیه و شرایط تغذیه‌ای از فاکتورهای موثر بر کیفیت گوشت ماهیان می‌باشد که اثرات آن در ترکیب عضله و پایداری گوشت ماهی به هنگام نگهداری نمود پیدا می‌کند. برای انجام این مطالعه، این ماهیان به مدت 15 روز در دمای 4 درجه سانتی گراد نگهداری شدند. در طی مدت نگهداری فیله ماهیان، فاکتورهای کیفی ماهی با ثبت تغییرات TVN، TBA، FFA، pH، رطوبت تحت فشار، ...  بیشتر نوع تغذیه و شرایط تغذیه‌ای از فاکتورهای موثر بر کیفیت گوشت ماهیان می‌باشد که اثرات آن در ترکیب عضله و پایداری گوشت ماهی به هنگام نگهداری نمود پیدا می‌کند. برای انجام این مطالعه، این ماهیان به مدت 15 روز در دمای 4 درجه سانتی گراد نگهداری شدند. در طی مدت نگهداری فیله ماهیان، فاکتورهای کیفی ماهی با ثبت تغییرات TVN، TBA، FFA، pH، رطوبت تحت فشار، آهن هم و رنگ فیله ماهیان و همچنین ترکیبات تقریبی فیله ماهیان (رطوبت، پروتئین، چربی و خاکستر) اندازه‌گیری شد. نتایج بدست آمده نشان داد که بیشترین میزان رطوبت و کمترین میزان چربی در ماهی پرورشی مشاهده شد. میزان پروتئین بین تیمارهای مختلف تغییر معنی‌داری نداشت. مقادیر TVN، TBA و FFAدر طول دوره نگهداری افزایش یافت. روند تغییرات pH در بین تیمارهای مختلف منظم نبود. بین تیمارهای مختلف، بیشترین میزان TBA و FFA و کمترین میزان آهن هم، در ماهی پرورش یافته در محیط استخر و بیشترین میزان رطوبت تحت فشار در ماهی دریایی مشاهده شد. مقایسه نتایج فاکتورهای کیفی مختلف بین هر سه تیمار آزمایشگاهی، نشان داد که تیمار ماهی پرورشی نسبت به دو تیمار دیگر در طول دوره نگهداری مستعد فساد بیشتری است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 253.91 K

زیست شناسی دریا

22. ساختار جمعیت شگ ماهی جنس Linck, 1970 Alosa در سواحل جنوبی دریای خزر (استان گیلان)

مرضیه زحمتکش؛ نادر شعبانی پور؛ عسگر زحمتکش؛ کیوان عباسی

دوره 28، شماره 4 ، زمستان 1394، ، صفحه 457-465

چکیده

  گونه‌های متعلق به جنس Linck, 1970 Alosa پراکنش وسیعی در آبهای حوضه جنوبی دریای خزر دارند اما تفکیک این گونه ها حداقل در 10 سال اخیر صورت نگرفته است. لذا در این تحقیق نمونه ها در طی مدت یک سال (تابستان 91 با تور گوشتگیر و 20 مهر ماه 91 لغایت 24 فروردین 92 از پره های ساحلی)از سواحل چابکسر، چاف و کیاشهر جمع آوری و 430 عدد از آنها بررسی شد. 4 گونه شگ ماهی براشنی ...  بیشتر گونه‌های متعلق به جنس Linck, 1970 Alosa پراکنش وسیعی در آبهای حوضه جنوبی دریای خزر دارند اما تفکیک این گونه ها حداقل در 10 سال اخیر صورت نگرفته است. لذا در این تحقیق نمونه ها در طی مدت یک سال (تابستان 91 با تور گوشتگیر و 20 مهر ماه 91 لغایت 24 فروردین 92 از پره های ساحلی)از سواحل چابکسر، چاف و کیاشهر جمع آوری و 430 عدد از آنها بررسی شد. 4 گونه شگ ماهی براشنی کووی (Alosa braschnikowi)، شگ ماهی دریای خزر (A.caspia)، شگ ماهی مهاجر (A.kessleri) و شگ ماهی چشم درشت (A.saposchnikowi) شناسایی گردید. در بین گونه ها شگ ماهی براشنی کووی بیشترین فراوانی و شگ ماهی چشم درشت کمترین فراوانی را داشتند. همچنین شگ ماهی براشنی کووی و شگ ماهی دریای خزر به ترتیب دارای بیشترین و کمترین میانگین طول چنگالی و وزن بودند. بررسی وضعیت جنسی نشان داد که در تمامی گونه ها جنس ماده غالب بوده است. همچنین در میان شگ ماهیان بررسی شده ماهیان 2تا7 ساله مشاهده شد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 522.55 K

زیست شناسی دریا

23. بررسی تنوع زیستی مراحل پلانکتونی ماهیان کف زی آب های ساحلی جزیره هنگام ( تنگه هرمز )

نسرین چشتی؛ نسرین سخایی؛ بابک دوست شناس؛ بیتا ارچنگی

دوره 28، شماره 4 ، زمستان 1394، ، صفحه 419-430

چکیده

  نمونه برداری مراحل لاروی ماهیان کف زی از سواحل جزیره هنگام (تنگه هرمز) از اواخر زمستان 1390 تا اواخر پاییز 1391 انجام گردید. روش نمونه برداری با استفاده از تور پلانکتون با چشمه تور 300 میکرون به صورت کشش مورب از بستر تا سطح بود. در این منطقه 6 ایستگاه انتخاب و از هر ایستگاه 3 نمونه برداشت شد. در مجموع 6832 قطعه لارو از منطقه جمع آوری شد که لارو ...  بیشتر نمونه برداری مراحل لاروی ماهیان کف زی از سواحل جزیره هنگام (تنگه هرمز) از اواخر زمستان 1390 تا اواخر پاییز 1391 انجام گردید. روش نمونه برداری با استفاده از تور پلانکتون با چشمه تور 300 میکرون به صورت کشش مورب از بستر تا سطح بود. در این منطقه 6 ایستگاه انتخاب و از هر ایستگاه 3 نمونه برداشت شد. در مجموع 6832 قطعه لارو از منطقه جمع آوری شد که لارو خانواده های ماهیان(Gobiesocidae، Bothidae، Blenniidae، Tripeterygiidae،Soleidae) 20% کل فراوانی لاروی را شامل شدند. در این تحقیق 4 گونه شامل گونه یPseudorhombus sp. از خانوادهBothidae ، گونه های Omobranchus sp. و Parablennius thysanius از خانواده ی Blenniidae و گونه ی Helcogramma steinitzi از خانواده ی Tripeterygiidae شناسایی شدند. بیشترین فراوانی لارو ماهیان (59/3 عدد در صد متر مکعب) در فصل پاییز و کمترین فراوانی آن (34/0 عدد در صد متر مکعب) در فصل تابستان مشاهده شد. همچنین نتایج حاصل از آنالیز واریانس یک طرفه فراوانی بین فصول(p<0.05) نشان داد که بین تابستان و سایر فصول اختلاف معنی داری وجود دارد. نتایج حاصل از آزمون همبستگی اسپیرمن در مورد رابطه بین تغییرات فاکتورهای محیطی با تغییرات فراوانی لارو ماهیان نشان داد که تغییرات دما و فراوانی لارو خانواده Blenniidae بیشترین همبستگی مثبت معنی دار را نشان داد(p<0.01). در بررسی شاخص های اکولوژیک، بیشترین میزان شاخص شانون در فصل پاییز و بیشترین میزان شاخص سیمپسون در فصل تابستان مشاهده شد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 558.05 K

زیست شناسی دریا

24. اثرات ال-اسکوربیل-2-پلی فسفات به عنوان منبع ویتامین C بر شاخص های تولید مثلی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss)

زهره قادری فهلیانی؛ بهرام فلاحتکار؛ حمید علاف نویریان؛ آریا شفائی پور

دوره 28، شماره 4 ، زمستان 1394، ، صفحه 508-513

چکیده

  با توجه به اثرات مختلف اسکوربیک اسید بر شاخص های گوناگون بدن، این مطالعه با هدف بررسی اثرات این ماده بر عملکرد تولید مثلی در ماهی قزل آلای رنگین کمان انجام شد. سه تیمار شامل سطوح مختلف غذایی با مقادیر صفر، 100 و 1000 میلی گرم اسکوربیک اسید از نوع ال- اسکوربیل-2- پلی فسفات در کیلوگرم غذا در سه تکرار و به مدت 16 هفته جهت پرورش مولدین قزل آلای ...  بیشتر با توجه به اثرات مختلف اسکوربیک اسید بر شاخص های گوناگون بدن، این مطالعه با هدف بررسی اثرات این ماده بر عملکرد تولید مثلی در ماهی قزل آلای رنگین کمان انجام شد. سه تیمار شامل سطوح مختلف غذایی با مقادیر صفر، 100 و 1000 میلی گرم اسکوربیک اسید از نوع ال- اسکوربیل-2- پلی فسفات در کیلوگرم غذا در سه تکرار و به مدت 16 هفته جهت پرورش مولدین قزل آلای رنگین کمان در نظر گرفته شد. ماهیان مولد با وزن متوسط 5/1 ± 812 گرم با غذای ساخته شده به مدت دو هفته عادت دهی شدند. بعد از 16 هفته تغذیه و با انجام معاینه، تکثیر به شیوه معمول صورت گرفت. پارامترهای مربوط به تکثیر از جمله هماوری، تعداد در گرم تخمک، درصد لقاح و درصد چشم زدگی تخم ها و درجه روز تا مرحله چشم زدگی و همچنین درجه روز تا تبدیل به مرحله آلوین بررسی شد. نتایج بدست آمده حاکی از این بود که در کلیه پارامترهای ذکر شده تفاوت معنی داری بین تیمارهای مختلف وجود دارد. در پارامترهای درجه روز تا مرحله چشم زدگی و درجه روز تا مرحله تبدیل به آلوین، بیشترین مقدار مربوط به جیره غذایی فاقد اسکوربیک اسید و کمترین مقدار مربوط به جیره حاوی 1000 میلی گرم اسکوربیک اسید در کیلوگرم جیره بود. همچنین بیشترین هماوری مربوط به جیره حاوی 1000 میلی گرم اسکوربیک اسید بود (05/0p<). نتایج این مطالعه نشان داد این ویتامین با عملکرد مطلوب خود قادر است بر تولید مثل ماهی قزل آلای رنگین کمان به نحو مناسبی اثر گذاشته لذا می بایست به تکمیل جیره مولدین با سطوح بالای اسکوربیک اسید در قبل از تکثیر توجه داشت.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 121.17 K

زیست شناسی دریا

25. بررسی برخی از شاخصهای پلاسمای سمینال در میش ماهی (Argyrosomus hololepidotus Lacepède, 1801)در بندر کنارک

پریا اکبری؛ متین خالقی؛ محمد شوقی

دوره 28، شماره 4 ، زمستان 1394، ، صفحه 399-406

چکیده

  در این تحقیق برخی از شاخصهای پلاسمای سمینال (ترکیبات یونی و آلی)، اسمولاریته وروابط آنها در منی میش ماهی مورد بررس قرار گرفت . غلظت یونهای سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم بترتیب 33/26± 103،04/13±34/25،22/0±76/0و 35/0±08/1 L mMol / بود. پلاسمای سمینال دارایL g/d 26/0±45/0 پروتئین تام، mg/ dL56/7±77/21 کلسترول ،mg/dL16/2±32/5 گلوکز ،اسمولاریته mOsmol/Kg ...  بیشتر در این تحقیق برخی از شاخصهای پلاسمای سمینال (ترکیبات یونی و آلی)، اسمولاریته وروابط آنها در منی میش ماهی مورد بررس قرار گرفت . غلظت یونهای سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم بترتیب 33/26± 103،04/13±34/25،22/0±76/0و 35/0±08/1 L mMol / بود. پلاسمای سمینال دارایL g/d 26/0±45/0 پروتئین تام، mg/ dL56/7±77/21 کلسترول ،mg/dL16/2±32/5 گلوکز ،اسمولاریته mOsmol/Kg 17/28±38/117،. نسبت سدیم به پتاسیم و کلسیم به پتاسیم بترتیب 06/4 و 02/0 بود. روابط معنی دار مثبتی سدیم با اسمولاریته (80/0=r و 01/0>P) ،سدیم با کلسترول (794/0=r و 01/0>P) ،کلسترول با اسمولاریته (841/0=r و 01/0< P)، کلسترول با گلوگز (686/0=r و 01/0< P) و گلوکز با اسمولاریته (629/0=r و 01/0>P) مشاهده شد. همچنین روابط معنی دار منفی بین سدیم با پروتئین ( 664/0-=r و 01/0>P)، پتاسیم با گلوکز (557/0-=r و 05/0>P)، کلسیم با کلسترول (476/0-=r و 05/0>P)، پروتئین با کلسیم (675/0-=r و 01/0>P) ،کلسیم با گلوگز (567/0-=r و 05/0>P) و پروتئین با اسمولاریته (554/0-=r و 05/0>P)، مشاهده شد. بر اساس نتایج حاضر، مقادیر بالای پتاسیم تاثیر منفی بر مقادیر گلوگز دارد و تفاوت بین ترکیبات پلاسمای سمینال و اسمولاریته بدلیل تفاوت ترشحات بیضه بین گونه ای است .

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 236.6 K