نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان
2 عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان
چکیده
چکیده
مقدمه : بیماری دیابت به سبب ایجاد استرس اکسیداتیو نقش مهمی در پیدایش آسیب های متابولیسمی ایفا نموده،و به نظر می رسد که هسته انگور سیاه با توجه به خواص آنتی اکسیدانی بتواند نقش درمان اسیب های بیضه ای ناشی از دیابت ایفا نماید.
مواد و روش ها: در این مطالعه 32 سر موش صحرایی نر از نژاد ویستار ،با محدوده وزنی 200 تا 220 گرم ،انتخاب و به چهار گروه تقسیم گردیدند. . گروه کنترل ، گروه دیابتی (شم) ،که از طریق تزریق درون صفاقی mg/kg 55 استرپتوزوتوسین دیابتی شده ، و گروه تجربی اول ، (دیابتی +عصاره آبی انگور سیاه 100mg/kg ) و گروه تجربی دوم ، (دیابتی +عصاره آبی انگور سیاه 200mg/kg ) ، که پس از دو ماه دیابتی شدن ، به مدت پنج هفته عصاره را به روش گاواژ دریافت کردند.در ابتدای هفته پنجم از نمونه ها خون گیری و بیضه ها بمنظور ارزیابی بافتی در تثبیت کننده قرار گرفت . به منظور بررسی نتایج آماری از تست One way ANOVA و آزمون تکمیلی TUKEY استفاده گردید .
نتایج : موش های دیابتی کاهش چشمگیری در قطر و تعداد سلول های زاینده توبول سمیفروس نشان دادند
نتیجه گیری: هسته انگور با توانایی پیشگری و درمان استرس های اکسیداتیو نقش مهمی در بهبود آسیب های بیضه ای ناشی از دیابت و همچنین افزایش میزان هورمون تستوسترون ایفا می نماید .
واژگان کلیدی : دیابت ، عصاره آبی هسته انگور ، آسیب بیضه ای ، موش صحرایی نر بالغ
کلیدواژهها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Study of the Effect of Aqueous Extract of Grape Seed )Vitis Vinifera( on Testicular Damage in Streptozotocin-Induced Diabetic Male Vistar Rats
نویسندگان [English]
1 Damghan Branch, Islamic Azad University, Damghan, I.R. of Iran
2 Damghan Branch, Islamic Azad University, Damghan, I.R. of Iran
چکیده [English]
Abstract
Background: Due to creation of oxidative stress, diabetes plays an important role in prevalence of metabolic damage and it appears that black grape seed can play a role in treatment of diabetes-induced testicular damage due to its antioxidant properties.
Materials and Methods: In this study, 32 male vistar rats with a weight range of 200 to 220g were selected and divided into four groups; control group, diabetic (shem) group that became diabetic by intraperitoneal injection of 55mg/kg streptozotocin, first experimental group (diabetic + 100mg/kg aqueous extract of black grape seed) and second experimental group (diabetic + 200mg/kg aqueous extract of black grape seed) that were administered oral (gavage) extract for five weeks after two months of becoming diabetic. At the beginning of fifth week, blood was taken from samples and testes were placed in stabilizer for tissue assessment. To examine statistical results, one-way ANOVA and Tukey's test were employed.
Results: Diabetic rats showed a significant decrease in diameter and number of seminiferous tubule germ cells.
Conclusion: Grape seed plays an important role in improvement of diabetes-induced testicular damage with the ability to prevent and treat oxidative stresses as well as increased testosterone hormone.
Keywords: Diabetes, Aqueous Extract of Grape Seed,Testicular Damage; Adult Male Vistar Rat
کلیدواژهها [English]
اثر عصاره آبی هسته انگور (Vitis vinifera) بر آسیب بیضهای در موشهای صحرایی نر دیابتی شده با استرپتوزوتوسین
سمیه حیدری، عبدالحسین شیروی* و ویدا حجتی
دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دامغان، گروه زیستشناسی
تاریخ دریافت: 4/12/94 تاریخ پذیرش: 22/8/96
چکیده
بیماری دیابت به سبب ایجاد استرس اکسیداتیو نقش مهمی در پیدایش آسیبهای متابولیسمی ایفا نموده و به نظر میرسد که هسته انگور سیاه باتوجه به خواص آنتیاکسیدانی بتواند نقش درمان آسیبهای بیضهای ناشی از دیابت ایفا نماید. دراین مطالعه تجربی 32 سر موش صحرایی نر از نژاد ویستار با محدوده وزنی 200 تا 220 گرم، انتخاب و به چهارگروه تقسیم گردیدند. گروه کنترل، گروه دیابتی (یا شم که از طریق تزریق درون صفاقی 55 میلیگرم برکیلوگرم استرپتوزوتوسین دیابتی شده)، گروه تجربی اول (دیابتی + 100 میلیگرم برکیلوگرم عصاره آبی انگور سیاه) و گروه تجربی دوم، (دیابتی + 200 میلیگرم برکیلوگرم عصاره آبی انگور سیاه)، که پساز دو ماه دیابتی شدن، به مدت پنج هفته عصاره را به روش گاواژ دریافت کردند. در ابتدای هفته پنجم از نمونهها خونگیری و بیضهها بهمنظور ارزیابی بافتی در تثبیتکننده قرارگرفت. بهمنظور بررسی نتایج آماری از تست آنوای یکطرفه و آزمون تکمیلی توکی استفاده گردید. موشهای دیابتی کاهش چشمگیری در قطر و تعداد سلولهای زاینده توبول سمیفروس نشان دادند. هسته انگور با توانایی پیشگیری و درمان استرسهای اکسیداتیو نقش مهمی در بهبود آسیبهای بیضهای ناشی از دیابت و همچنین افزایش میزان هورمون تستوسترون ایفا مینماید.
واژههای کلیدی: دیابت، عصاره آبی، هسته انگور، آسیب بیضهای، موش صحرایی.
* نویسنده مسئول، تلفن: 4411113-0261 ، پست الکترونیکی: shiravi738@yahoo.com
مقدمه
بیماری دیابت درحال حاضر عامل مهمی در ناتوانی و بستری شدن بیماران بوده و فشار مالی قابلتوجهی را به جامعه تحمیل میکند، بهطوریکه در هند سالانه حدود 92 میلیون دلار صرف هزینه درمان افراد مبتلابه دیابت میشود (1).
آسیا و آفریقا بالاترین پتانسیل را برای ابتلا به بیماری دیابت دارند، بهطوریکه نسبت دیابت در این مناطق به دو تا سه برابر سایر نواحی میرسد (3و 4).
روشهایی که درحال حاضر برای درمان دیابت غیروابسته به انسولین استفاده میشوند، مانند تغییر رژیم غذایی و عوامل هیپوگلیسمیک خوراکی، محدودیتهای خاص خود را دارند. بیماری دیابت سبب آسیب به بافتهای مختلف بدن ازجمله پوست، کلیهها و ناتوانیهای جنسی و همراه با آسیبهای بیضهای نیز میباشد. کاربرد گیاهان برای درمان دیابت قندی بهطور وسیعی بهویژه در کشورهای آسیای میانه رایج است. سازمان بهداشت جهانی نیز در مورد استفاده ازاین گیاهان در این کشورها توصیههایی را ارائه نموده است (7).
بسیاری از گونههای گیاهی، در طب سنتی ملل مختلف بهواسطه خواص هیپوگلیسمیک برای درمان دیابت قندی مورداستفاده قرارمیگیرند (18). انگور از خانواده
(Vitis vinifera) تیره Ampelidaceae جنس Vitis زیرجنس Euvitisو گونه انگور ایرانی است. هسته انگور موردمطالعه دراین پژوهش از فرآوردههای زائد کارخانههای آبمیوه میباشد که ترکیبی از چربی، پروتئین، کربوهیدرات و 5 الی 8 درصد پلیفنل بوده که مقادیر آن بسته به جنس و گونه انگور دارد. پلیفنلهای موجود در عصاره هسته انگور شامل فلانوئیدها، اسیدگالیک، مونومریک فلاوان-3 کاتچین، اپیکاتچین3-گالیت و دیمریک، مونومریک و پلیمریک پروآنتوسیانیدین میباشد. پروآنتوسیانیدین دیمر موجود در هسته انگور موثرترین ترکیب آنتیاکسیدانی میباشد (18).
مواد زیادی ازجمله ویتامین A و بتاکاروتن و ویتامینC و هسته انگور دارای خاصیت آنتیاکسیدانی بوده، که از بین این مواد دراین تحقیق از هسته انگور با خاصیت آنتیاکسیدانی بالا استفاده شده است تمام قسمتهای این گیاه در طب گیاهی مورداستفاده دارد. اسیدلینولئیک یا امگا 6 حدود 70 درصد روغن هسته انگور را تشکیل میدهد. این اسید یکی از اسیدهای چرب ضروری برای بدن است و چون بدن قادر به سنتز آن نیست لذا حضور آن در رژیم غذایی ازنظر نقش عملکردی آن برای بافتها و حفظ و نگهداری بدن ضروری است. کمبود اسید لینولئیک در رژیم غذایی عاملی برای انسداد شریانها و نهایتاً سکتهها میباشد. بسیاری از گونههای گیاهی هستند که در طب سنتی ملل مختلف بهواسطه خواص کاهنده قندخون برای درمان دیابت قندی مورداستفاده قرارمیگیرند (19)
مهدوی در سال 2011 گزارش نمود که تیمار درونصفاقی عصاره آبی هسته انگور سیاه به مدت چهارهفته، بطور مؤثری فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان کبد و کلیه رتهای دیابتیشده توسط استرپتوزوتوسین را افزایش میدهد (13). این عصاره، مالوندیهیدرات را که یک مارکر لیپید است، به میزان قابلتوجهی در رتهای دیابتی کاهش و نیز ظرفیت آنتیاکسیدان توتال را در طرح غیروابسته به غلظت، افزایش میدهد، این تحقیق یکی از تحقیقاتی است که اشاره به خواص آنتیاکسیدانی عصاره هسته انگور دارد (2و 5).
درنتیجه باتوجه به خواص آنتیاکسیدانی هسته انگور برآن شدیم که در این پژوهش به بررسی اثر عصاره آبی هسته انگور سیاه در درمان آسیبهای بیضهای ناشی از دیابت ایجادشده با استرپتوزوتوسین در موشهای صحرایی بپردازیم
مواد و روشها
گروهبندی حیوانات: 32 سر موش رت نر بالغ نژاد ویستار در چهارگروه زیر دستهبندی شدند. گروه کنترل: شامل 8 موش که همزمان با تزریق استرپتوزوتوسین (STZ) به موشهای دیابتی به آنها بافر سیترات بصورت درون صفاقی تزریق گردید. گروه شاهد: گروه دیابتی که از طریق تزریق درون صفاقی 55 میلیگرم برکیلوگرم استرپتوزوتوسین دیابتی شده است.
گروهدرمانی اول: دیابتی + 100 میلیگرم برکیلوگرم عصاره آبی انگور سیاه
گروهدرمانی دوم: دیابتی + 200 میلیگرم برکیلوگرم عصاره آبی انگور سیاه که پس از دو ماه دیابتی شدن، به مدت پنجهفته عصاره را به روش گاواژ دریافت کردند.
تهیه عصاره آبی هسته انگور: 300 گرم از هسته انگور (Vitis vinifera) بهطور جداگانه به 100 میلیلیتر آب مقطر درجه اضافه گردید و به مدت 72 ساعت برروی دستگاه چرخاننده بهآرامی مخلوط گردیده تا استخراج بهخوبی صورت گیرد. سپس مخلوط حلال و گیاه توسط صافی ازهم جدا تا عصارههای اولیه 2 بدست آید. عصاره اولیه وارد دستگاه تقطیر در خلاء گردیده و در دمای 80 درجه سانتیگراد حلال آنها به مدت یکساعت بهآرامی تبخیر گردید و عصاره تغلیظ شده بدست آمد.
تعیین وزن خشک عصارهها: جهت استاندارد کردن روش و تکرارپذیری آن وزن خشک عصارهها تعیین گردید. بدینصورت که برای هرعصاره بهطور جداگانه سهلوله خالی توسط ترازوی دیجیتالی حساس وزن شد. سپس از هرکدام از عصاره آبی 1 میلیلیتر به هرلوله اضافه شد. پس از انکوباسیون 24 ساعته لولهها در 50 درجه سانتیگراد عصارهها کاملاً خشکشده، سپس سهلوله مربوط به هرکدام از عصارهها مجدداً توزین گردیده و باکم کردن وزن لولههای خالی، میانگین وزن خشک عصارههای آبی در میلیلیتر بدست آمد.
خونگیری از حیوانات: از حیوانات در پایانهفته هشتم، جهت اندازهگیری میزان هورمونهای تستوسترون، خونگیری به عمل آمد. ابتدا حیوانات با تزریق مواد هوشبری کتامین و زایلیزین بهصورت درون صفاتی بیهوش شدند. حیوانات تشریح شده و مستقیماً از قلب آنها خونگرفته شد. خونگرفته شده درون لولهآزمایش ریخته شد و در دمای آزمایشگاه قرارگرفت تا لخته شود. نمونهها به مدت 10 دقیقه در دستگاه سانتریفوژ با دور rpm4000 قرارگرفتند، تا سرم آنها جدا شود. سرمها توسط سمپلر به میکروتیوپ شمارهگذاری شده منتقل گردید و در فریزر با دمای 20- درجه سانتیگراد قرارگرفتند.
بررسی ماکروسکوپی: برای بررسی وزن بیضه از ترازوی با دقت 001/0 گرم استفاده شد. طول و قطر بیضه نیز با استفاده از کولیس و حجم بیضه نیز با کمک استوانه مدرج اندازهگیری شد.
اندازهگیری قطر توبول سمینیفروس: قطر توبول سمینیفروس بااستفاده از روش سینگ اندازهگیری شد. 25 توبول بهطور تصادفی در هربرش عرضی بیضه انتخاب و میانگین قطر توبولی با اندازهگیری قطر کوچک و بزرگ هر توبول بااستفاده از یک میکرومتر کالیبره شده و متصل به میکروسکوپ محاسبه گردید.
شمارش سلولهای سرتولی: 25 توبول در هر فیلد و در هربرش عرضی بیضه انتخاب و سپس در زیر میکروسکوپ تعداد سلولهای سرتولی شمارش شد. میانگین این تعداد برای هر گروه محاسبه گردید.
= میانگین قطر
L: طول (قطر بزرگ) وB: عرض (قطر کوچک)
بررسی بافتی بیضه: پس از مشاهدات میکروسکوپی توبول سمینیفروس، جدول 1 ارائه گردید که در آن تعداد اسپرماتوسیتهای 1و 2، اسپرماتید، تعداد دستجات اسپرمی لومینال، ضخامت غشاء پایه و همچنین وزن، طول، قطر و حجم بیضه، قطر توبول سمینیفروس و میانگین تعداد سلولهای سرتولی در 25 توبول مختلف موردبررسی قرارگرفته است.
روش آنالیز هورمون تستوسترون: آنالیز تستوسترون در سرم یا پلاسما با کیتGamma-B Testosterone انجام میگیرد. شیوه RIA با آنتیبادی مضاعف اساس کاراین کیت میباشد. دراین کیت به ترتیب مقادیر مشخص از نمونه، تستوتسترون نشاندار (1-T125) و آنتی سرم تستوسترون بههم افزوده شدند. پساز انکوباسیون درجهحرارت معمولی نمونه انکوبه شده و بعد سانتریفوژ میگردد تا رسوب جدا شود. تعداد جایگاههای اشغالشده آنتیسرم بهوسیله تستوسترون نشاندار، باغلظت تستوسترون نمونه رابطه عکس دارد. شمارشگرهای گاما و مقایسه نتایج با سرمهای استاندارد، غلظت تستوسترون را مشخص میکند.
تجزیهوتحلیل آماری: محاسبه آماری بااستفاده از نرمافزار آماری نسخه SPSS 21 ورژن 16 انجام شد و برای مقایسه میانگین بین گروهها از آنالیز واریانس یکطرفه و در مواردی که پاسخ معنیداری دیده شد از پسآزمون توکی برای یافتن جایگاه اختلاف استفاده شد. ازنظر آماری 05/0P< معنیدار در نظر گرفته و مقادیر بهصورت میانگین ± انحراف معیار بیان شدند. علامتهای ***، ** و * به ترتیب نشاندهنده معنیدار بودن در سطح 001/0≥ P، 01/0≥ P و 05/0≥ P میباشند.
نتایج
باتوجه به نتایج، حیوانات دیابتی به عوارض متعدد ناشی از دیابت شامل پرخوری، پرنوشی و اسهال مبتلا شدند. بافت بیضه در گروه شاهد با لایهی آلبوژینه پوشیده و مجموعههای سلولی توبول سمینیفروس مشاهده شدند. ساختارهای بافتی در گروه دیابتی تخریبشده و کاهش قابلتوجهی در مجموعههای سلولی مشاهده گردید و ساختارهای بافتی در گروه درمان با عصاره آبی هسته انگور با دوز 200 میلیگرم برکیلوگرم بهبود معنیداری یافت (جدول1).
جدول1- مقایسه تغییرات بافتی (میانگین ± انحراف معیار) در گروه شاهد، دیابتی، تجربی 1 و 2
متغیرها |
کنترل |
شم |
تجربی 1 |
تجربی 2 |
وزن بیضه (گرم) قطر بیضه (میلیمتر) طول بیضه (میلیمتر) حجم بیضه (سانتیمتر مکعب) |
048/0 ± 52/1 037/0 ± 15/1 050/0 ± 6/2 15/0 ± 06/2 |
** 048/0 ± 15/1 * 073/0 ± 98/0 * 07/0 ± 5/1 ***046/0 ± 05/1 |
** 037/0 ± 3/1 ***058/0 ± 02/1 ***04/0 ± 8/1 ***14/0 ± 2/1 |
**04/0 ± 39/1 ***04/0 ± 08/1 ***03/0 ± 2 ***04/0 ± 6/1 |
*** 001/0> P، ** 05/0> P و * 01/0>P
تعداد سلولهای اسپرماتوژنیک در گروه دیابتی نسبت به شاهد کاهش داشته و تعداد سلولهای اسپرماتوژنیک در گروه تجربی 1 و 2 نسبت به گروه دیابتی افزایش معنیداری یافته است (شکل 1-A تا D). جدول 1 مقایسه بافتی در گروههای مختلف با کمک تست one-way ANOVA را نشان میدهد. افزایش در ضخامت غشای پایه در گروه دیابتی نسبت به شاهد دیده شد. همچنین باتوجه به بررسی انجامشده مشخص شد که آتروفی توبولهای سمینیفروس در موشهای صحرایی دیابتی افزایش شدیدی یافته اما بامصرف عصاره آبی هسته انگور سیاه از میزان این آسیبها کاسته میشود. همچنین کاهش معنیداری در وزن بیضه 01/0> P، قطر بیضه 01/0> P، طول بیضه 01/0> P و حجم بیضهها 01/0> P در گروه دیابتی نسبت به گروه شاهد مشاهده گردید. همچنین افزایش معنیداری در وزن بیضه (01/0>P)، قطر بیضه (01/0>P)، طول بیضه (05/0>P) و حجم بیضهها (01/0>P) در گروه تجربی 1 و 2 نسبت به گروه دیابتی مشاهده گردید. بااینوجود هنوز هم کاهش معنیداری در وزن بیضه (05/0>P)، قطر بیضه (01/0>P)، طول بیضه (05/0>P) و حجم بیضهها (01/0>P) در گروه تحت درمان با عصاره آبی هسته انگور نسبت به گروه شاهد وجود داشت.
جدول 2 نشاندهنده تغییرات مورفولوژیک بافت بیضه در گروههای مختلف است که باکمک تست one-way ANOVA انجامشده است.
جدول2- مقایسه حجم بیضه و طول بیضه و قطر بیضه و وزن بیضه در بین گروه کنترل، شم و تجربی 1 و 2
متغیرها |
کنترل |
شم |
تجربی 1 |
تجربی 2 |
اسپرماتوگونی |
51/2 ± 12/67 |
***63/2 ± 66/73 |
***76/2 ± 88/87 |
***04/2 ± 21/95 |
اسپرماتوسیت |
40/2 ± 92/75 |
***99/3 ± 48/70 |
***55/3 ± 18/88 |
***85/2 ± 8/98 |
اسپرماتید |
29/12 ± 25/195 |
*73/9 ± 36/150 |
*87/12 ± 3/220 |
*04/4 ± 21/240 |
سلولهای سرتولی |
11/1 ± 2/23 |
*76/0 ± 14/5 |
*42/1 ± 48/17 |
*21/3 ± 36/20 |
ضخامت غشا پایه |
22/0 ± 16/3 |
**35/0 ± 15/4 |
**23 /0± 29/3 |
**04/0 ± 8/3 |
*** 001/0> P، ** 05/0> P و * 01/0>P
نمودار 1 نشان میدهد که کاهش معنیداری در هورمون تستوسترون بین گروه شم نسبت به کنترل دیده میشود و همچنین افزایش معنیداری بین گروههای تجربی اول و دوم نسبت به گروه شم (دیابتی) مشاهده میشود.
تستوسترون Ng/md |
نمودار 1- مقایسه میانگین ± انحراف معیار هورمون تستوسترون بین گروههای کنترل، شم و تجربی اول و دوم
C |
شکل 1-A ، B، C و D نشاندهنده لولههای اسپرمساز هستند.A – لوله اسپرمساز و سلول سرتولی را در گروه شاهد نشان میدهد.B - چروکیده شدن لوله اسپرمساز، افزایش فضای بینابینی، کاهش سلولهای زایند و سلولهای سرتولی را در گروه دیابتی نشان میدهد. C- افزایش قطر لولههای اسپرمساز، افزایش سلولهای سرتولی و کاهش چشمگیر فضای بینابینی نسبت به دیابتی را در گروه تجربی 1 نشان میدهد.D- افزایش قطر لولههای اسپرمساز، افزایش سلولهای اسپرماتوژنز، افزایش سلولهای سرتولی و کاهش چشمگیر فضای بینابینی نسبت به دیابتی را در گروه تجربی 2 نشان میدهد.
بحث
دیابت، یک بیماری درحال افزایش در تمام کشورهاست (2). این بیماری دومین بیماری اندوکرینی کشور ما به شمار میآید (9).
شیوع بالای دیابت و مشکلات فردی و اجتماعی حاصل ازآن و لزوم احیای طب سنتی و شناسایی اثرات آنتیدیابتیک گیاهان دارویی موجود در طبیعت که دارای آثار درمانی باارزشی هستند، ما را برآن داشت تا اثر آنتیدیابتیک هسته انگور سیاه و مکانیسم اثر آن را موردمطالعه قرار دهیم.
نتایج آزمایشهای ایمونوسیتوشیمی نشان داد که تیمار طولانیمدت عصاره آبی هسته انگور سیاه به حیوانات دیابتی، موجب افزایش و بهبود آسیبهای بیضهای ناشی از دیابت در مقایسه با رتهای دیابتی کنترل میگردد. در تأیید با نتایج حاضر، غفاری و همکاران در سال 2006 نشان دادند که تیمار عصاره هیدروالکلی میوه کاکوتی کوهی موجب کاهش گلوکز سرم در رتهای تیمار شده توسط آلوکسان میگردد (8). این مطالعه برای اولینبار اثر آنتیهیپرگلیسمیک عصاره میوه کاکوتی کوهی را گزارش میکند که یک داروی یونانی مورداستفاده پزشکان یونانی برای درمان دیابت بوده است (10و 14). همچنین، براساس نتایج، تحقیقات گزارش کردهاند که عصاره هسته انگور سیاه موجب کاهش جذب گلوکز در روده میشود (6).
مهدوی و همکاران در سال 2006 گزارش نمودند که تیمار درونصفاقی عصاره آبی هسته انگور سیاه به مدت 4 هفته، بطور مؤثری فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان کبد و کلیه رتهای دیابتیشده توسط استرپتوزوتوسین را افزایش میدهد. این عصاره، مالوندیهیدرات را که یک مارکر لیپید است، به میزان قابلتوجهی در رتهای دیابتی کاهش و نیز ظرفیت آنتیاکسیدان توتال را در طرح غیروابسته به غلظت، افزایش میدهد (13).
همچنین، عصاره آبی هسته انگور سیاه دارای نقش محافظتی برضد آسیب اکسیداتیو در رتهای دیابتیشده توسط استرپتوزوتوسین است (15).
محمود در سال 2011 گزارش نمود که عصاره میوه کاکوتی کوهی بافعال نمودن رسپتورهای فعالشده تکثیر پراکسیزوم (PPAR-) دارای عمل ضددیابتی است. گالیک اسید موجود در این بخش از گیاه، ترکیب مهم و مؤثر این گیاه است که بانتایج حاصل از کار حاضر همخوانی داشت (16).
سلولهای اسپرم پستانداران دارای مقادیر بالای اسیدهای چرب غیراشباع، پلاسمالوژن و اسفنگومیلین است که سوبستراهای مهم در عمل اکسیداسیون به شمار میروند (17).
درحالت طبیعی، سازوکارهای آنتیاکسیدانی در بافتهای تولیدمثلی وجود داشته و از بروز آسیبهای اکسیداتیو در سلولهای گناد و اسپرماتوزوآی بالغ جلوگیری میکنند (14).
بهطورکلی، دیابت باایجاد رادیکالهای آزاد و استرس اکسیداتیو منجر به اکسیداسیون لیپیدها، پروتئینها و DNA گردیده، متعاقباً آسیب گستردهای را در بیضهها ایجاد میکند. دیابت شیرین تغییرات بافتی بیضهای را ازطریق ایجاد مرگ سلولی آپوپتوزی، آتروفی توبولهای سمینیفروس، کاهش قطر توبول و کاهش مجموعههای سلولی اسپرماتوژنیک ایجاد نموده (11و 19). .لذا آتروفی لولههای اسپرمساز و کاهش سلولهای اسپرماتوژنیک نشانهی مورفولوژیک اختلال در اسپرماتوژنز محسوب میشوند (8و 13).
بایلی و همکاران نشان دادند که تغییرات چشمگیری درقطر لوله اسپرمساز و مهار اسپرماتوژنز در مراحل اسپرماتوسیت حیوانات دیابتی روی میدهد که در نتایج ما نیز کاهش قطر لوله اسپرمساز و افزایش قطر غشای پایه در گروههای دیابتی مؤید آن میباشد. همچنین در گروههای دیابتی تیمار شده به نظر میرسد هسته انگور با مکانیسمهای متعدد ذیل منجر به افزایش قطر توبول، کاهش غشای پایه و بهبود در سلولهای اسپرماتوژنیک گردیده است (3)
قبلاً نشان دادهشده که بیماری دیابت باعث افزایش استرس اکسیداتیو و ایجاد اکسیژن فعال شده و منجر به آسیبهای سلولی از طریق پراکسیداسیون چربیها و تخریب اکسیداتیو پروتئینها و DNA میشود. ضخامت غشای پایه لولههای اسپرمساز نیز نقش مهمی در اسپرماتوژنزیش ایفا مینماید. طی دیابت ضخامت غشای پایه لولههای اسپرمساز افزایشیافته، اینافزایش، کاهش تولید اسپرم و درنهایت کاهش اندازه توبول اسپرمساز را به دنبال خواهد داشت است ازطرف دیگر ارتباط مثبتی بین قطر توبولی و فعالیت اسپرماتوژنز وجود دارد (12و 16).
مطالعات میکروسکوپ نوری نشان دادند که در بیضههای رت دیابتی افزایش ضخامت غشای پایه لولههای سمنیفر متعاقب دیابت طی درمان به مدت 35 روز با هسته انگور بهطور معنیداری کاهش مییابد. همچنین کاهش در تعداد سلولهای سرتولی منجر به کاهش در تعداد اسپرماتوگونی میشود. سلولهای سرتولی از طریق تأمین حمایت فیزیکی، تغذیهای و سیگنالهای هورمونی لازم برای اسپرماتوژنز موفق نقش حیاتی در اسپرماتوژنز بازی میکند.
بنابراین هنگام کاهش تعداد سلولهای سرتولی بهشدت از تعداد سلولهای زاینده کاسته میشود. در مطالعهی حاضر دیابت باعث کاهش تعداد سلولهای سرتولی و به دنبال آن کاهش تعداد سلولهای زاینده گردید.
نتیجه گیری
دراین مطالعه مشخص گردید که دیابت در موشهای صحرایی نر باعث اختلال عملکرد بیضهها گردیده و درمان باهسته انگور از طریق محافظت لولههای اسپرمساز و نیز سلولهای اسپرماتوژنیک این اختلال در عملکرد را بهبود بخشیده است، درمجموع تمامی آسیبهای ناشی از دیابت در گروه تجربی دوم بهتر از تجربی اول هست.