بررسی برخی از شاخصهای پلاسمای سمینال در میش ماهی (Argyrosomus hololepidotus Lacepède, 1801)در بندر کنارک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار- دانشکده علوم دریایی - گروه شیلات

2 دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار - دانشکده علوم دریایی - گروه شیلات

چکیده

در این تحقیق برخی از شاخصهای پلاسمای سمینال (ترکیبات یونی و آلی)، اسمولاریته وروابط آنها در منی میش ماهی مورد بررس قرار گرفت . غلظت یونهای سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم بترتیب 33/26± 103،04/13±34/25،22/0±76/0و 35/0±08/1 L mMol / بود. پلاسمای سمینال دارایL g/d 26/0±45/0 پروتئین تام، mg/ dL56/7±77/21 کلسترول ،mg/dL16/2±32/5 گلوکز ،اسمولاریته mOsmol/Kg 17/28±38/117،. نسبت سدیم به پتاسیم و کلسیم به پتاسیم بترتیب 06/4 و 02/0 بود. روابط معنی دار مثبتی سدیم با اسمولاریته (80/0=r و 01/0>P) ،سدیم با کلسترول (794/0=r و 01/0>P) ،کلسترول با اسمولاریته (841/0=r و 01/0< P)، کلسترول با گلوگز (686/0=r و 01/0< P) و گلوکز با اسمولاریته (629/0=r و 01/0>P) مشاهده شد. همچنین روابط معنی دار منفی بین سدیم با پروتئین ( 664/0-=r و 01/0>P)، پتاسیم با گلوکز (557/0-=r و 05/0>P)، کلسیم با کلسترول (476/0-=r و 05/0>P)، پروتئین با کلسیم (675/0-=r و 01/0>P) ،کلسیم با گلوگز (567/0-=r و 05/0>P) و پروتئین با اسمولاریته (554/0-=r و 05/0>P)، مشاهده شد. بر اساس نتایج حاضر، مقادیر بالای پتاسیم تاثیر منفی بر مقادیر گلوگز دارد و تفاوت بین ترکیبات پلاسمای سمینال و اسمولاریته بدلیل تفاوت ترشحات بیضه بین گونه ای است .

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A study of some seminal plasma indices of Argyrosomus hololepidotus Lacepède, 1801 in Konarak Port

چکیده [English]

The present study investigated some of seminal plasma indices (ionic and organic composition), osmolality and their relationships in Argyrosomus hololepidotus semen. The concentrations of Sodium (Na+), Potassium (K+) ، Calcium (Ca2+) and Magnesium (Mg2+) ions were 103±26.33, 25.34± 13.03, 0.76± 0.22 and 1.08± 0.35 mMol/L respectively. Seminal plasma contained 0.45±0.26 mg/ dL total protein, 21.77± 7.56 mg/ dL cholesterol, 5.32± 2.16 mg/ dL glucose , 117.38± 28.17 mOsmol/ Kg osmolality,4.06 the Na+/k+ ration and 0.02 the Ca2+/K+ . Results showed the significant positive correlations between Na+- osmolality (r=0.80, P

کلیدواژه‌ها [English]

  • Argyrosomus hololepidotus
  • Seminal plasma
  • osmolality

بررسی برخی از شاخصهای پلاسمای سمینال در میش ماهی (Argyrosomus hololepidotu Lacepèdes,1801 ) در بندر کنارک

پریا اکبری*، متین خالقی و محمد شوقی

چابهار، دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار، دانشکده علوم دریایی، گروه شیلات 

تاریخ دریافت: 2/5/93                  تاریخ پذیرش: 19/7/93 

چکیده

در این تحقیق، برخی از شاخصهای پلاسمای سمینال (ترکیبات یونی و آلی)، اسمولاریته و روابط آنها در منی میش ماهی مورد بررسی قرارگرفت. غلظت یونهای سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم بترتیب 33/26± 103،04/13±34/25،22/0±76/0و 35/0±08/1 میلی مول بر لیتر بود. پلاسمای سمینال دارای 26/0±45/0 گرم بردسی­لیتر پروتئین تام، 56/7±77/21 میلی­گرم بر دسی لیتر کلسترول، 16/2±32/5 میلی­گرم بر دسی­لیتر گلوکز و اسمولاریته 17/28±38/117 میلی­اسمول بر کیلوگرم. نسبت سدیم به پتاسیم و کلسیم به پتاسیم بترتیب 06/4 و 02/0 بود. روابط معنی­دار مثبت سدیم با اسمولاریته (80/0=r و 01/0>P)، سدیم با کلسترول (794/0=r و 01/0>P)، کلسترول با اسمولاریته (841/0=r و 01/0< P)، کلسترول با گلوگز (686/0=r و 01/0< P) و گلوکز با اسمولاریته (629/0=r و 01/0>P) مشاهده شد. همچنین روابط معنی­دار منفی بین سدیم با پروتئین ( 664/0-=r و 01/0>P)، پتاسیم با گلوکز (557/0-=r و 05/0>P)، کلسیم با کلسترول (476/0-=r و 05/0>P)، پروتئین با کلسیم (675/0-=r و 01/0>P)، کلسیم با گلوگز (567/0-=r و 05/0>P) و پروتئین با اسمولاریته (554/0-=r و 05/0>P)، مشاهده شد. براساس نتایج حاضر، مقادیر بالای پتاسیم تاثیر منفی بر مقادیر گلوگز دارد و تفاوت بین ترکیبات پلاسمای سمینال و اسمولاریته بدلیل تفاوت ترشحات بیضه بین گونه­ای است.

واژه های کلیدی: میش­ماهی، مایع سمینال، اسمولاریته

* نویسنده مسئول، تلفن: 05454122340 ، پست الکترونیکی: paria.akbary@gmail.com 

مقدمه

 

یکی از ارزشمندترین آبزیان در بندر کنارک (واقع در کرانه باختری چابهار و دریای عمان)، خانواده شوریده ماهیان و گونه میش ماهی می­باشد. گونه اصلی میش ماهی سواحل جنوب کشور گونه  سال و نام مولف Argyrosomus hololepidotus Southern meager و Madagascar meager می­باشـد (1). که در جنوب آفریقا، ماداگاسکار، نامیبیا، استرالیا و هند مشاهده شده که در واقع بومی سواحل ماداگاسکار می­باشد (12). ماهی میش در آبهای نیمه گرمسیری در عرض جغرافیایی 21 درجه شمالی و 29 درجه جنوبی به سر می­برد و در آبهای شیرین، لب شور و دریایی تا عمق 400 متر نیز یافت می­شود (6). این گونه در مرحله جوانی در جنگلهای مانگرو و مصب­ها و در مرحله بلوغ در سواحل شنی، مصبها و آبهای کم­عمق زیست می کند و برای انجام عملیات تخم­ریزی دست به مهاجرت دسته جمعی می­زند. این گونه مهاجر بوده و از ماههای فروردین تا آبان ماه در بندر کنارک دیده می­شوند. حداکثر طول آن 200 سانتی­متر و حداکثر طول عمــر آن 30 سـال می­باشد. و جز ماهیان در معرض خطر بحساب می­آید (6). و دارای قابلیت تکثیر در کارگاههای تکثیر می­باشد (14). از آنجاییکه بهره­برداری، صید بی­رویه از مهمترین عوامل تخریب منابع آبزیان می­باشد لذا باید در زمینه برداشت معقول از آنها و نسبت به حفظ ذخایر و تکثیر این ثروت بی­کران تلاش­هایی صورت گیرد. مطالعه حاضر بمنظور بررسی شاخص- های­ بیوشیمیایی سمن می­تواند راهگشای موثری در تکثیر و پرورش این گونه و برداشت پایدار از ذخایر آن باشد.

در صنعت پرورش ماهی همواره بیشترین توجه به کیفیت تخم و لارو معطوف گشته و توجه کمتری نسبت به کیفیت اسپرم شده است در صورتیکه کیفیت هر دو نوع گامت روی موفقیت لقاح و بقای لارو تاثیرگذار است (10). لذا کیفیت اسپرم معیاری جهت اندازه­گیری توانایی اسپرم در موفقیت لقاح تخم می­باشد (11،10). یکی از مهمترین پارامترهایی که برای ارزیابی کیفیت اسپرم در ماهیان مورد بررسی قرار می­گیرد ترکیبات پلاسمای سمینال ماهی می باشد (5). سمن یا میلت از اسپرماتوزوآ و پلاسمای سمینال تشکیل شده است . پلاسمای سمینال حاوی ترکیباتی است که بعضی از این ترکیبات از اسپرماتوزوآ نگهداری می­کنند و بعضی دیگر رابط بین سیستم تولیدمثل و اسپرماتوزوآ می باشند (13). پلاسمای سمینال محیطی را برای تغذیه، حفاظت و تکامل اسپرماتوزوآ بوجود می­آورد که خود توسط بیضه و لوله­های اسپرم بر ساخته می­شود در پستانداران ترکیبات پلاسمای سمینال به خوبی مطالعه شده است اما مطالعه روی ترکیبات سمن در ماهیان در دهه­های اخیر شروع شده است. پلاسمای سمینال شامل ترکیبات غیرآلی (یون­ها) ترکیبات آلی و آنزیم می­باشد. ترکیبات غیرآلی شامل یون­های سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم است، که نقش ممانعت کننده و تحریک کننده حرکت در اسپرماتوزوآ را دارند و ترکیبات آلی به فعالیت­های متابولیسمی اسپرماتوزوآ دلالت دارد (10،15). ترکیبات شیمیایی پلاسمای سمینال یکی از پارامترهایی است که بمنظور ارزیابی کیفیت سمن در ماهیان حائز اهمیت است (10). اگرچه تحقیقات متعددی در این زمینه بر روی ماهیان مختلف از جمله قره برون Acipense persicus)) (3) ماهی قزل­آلای رنگین­کمان (Oncorhynchus mykiss)(13) ماهی مروارید (Alburnus alburnus)(9) کپورمعمولی (Cyprinus carpio) (10) شده است. اما تاکنون در ارتباط با ترکیبات پلاسمای سمینال روی میش­ماهی بعنوان یکی از گونه­های تجاری سواحل چابهار مطالعه­ای صورت نگرفته است

از آنجاییکه آگاهی از ترکیبات پلاسمای منی و دیگر مایعات زیست شناختی، می­تواند در تولید محیط نگهدارنده تخمک و رقیق کننده­ها برای برای افزایش طول دوره نگهداری و فعالیت اسپرم مفید باشد (11) و فراگیری دانش جدید در مورد جنبه­های مختلف بیولوژی سمن و نگهداری آن از فاکتورهای مهم کنترل کننده فرآیند لقاح مصنوعی در ماهیان پرورشی و حفاظت بیولوژیک در گونه­های دیگر جانوری است (2). لذا هدف از این تحقیق، بررسی برخی پارامترهای بیوشیمیایی و اسمولاریته سمن و روابط بین آنها در میش­ماهی می­باشد.

مواد و روشها

این تحقیق، از اواسط اردیبهشت 1393 بمدت دو ماه در بندر کنارک واقع در شهرستان کنارک در استان سیستان و بلوچستان صورت گرفت. به این منظور مولدین میش­ماهی با میانگین طولی 20/47±8/104 سانتی مترو میانگین وزنی 9/5± 9/8 کیلوگرم صید شدند. نمونه­های سمن با دقت بدون اینکه به آب، ادرار و یا خون آلوده شوند توسط سرنگهای ۵ میلی­لیتری جمع آوری، و در یخ نگهداری و بلافاصله ظرف ۶ ساعت برای اندازه­گیری شاخصهای بیوشمیایی سمن به آزمایشگاه صدف واقع در شهرستان چابهار منتقل گردیدند. در مجموع از 10 عدد ماهی نمونه­گیری صورت گرفت (11)

یک میلی لیتر از نمونه­های سمن درون ویال­های 5/1 میلی لیتر ریخته شد. نمونه­ها ابتدا در دور500 به مدت 2 دقیقه و سپس در دور 3000 بمدت 10 دقیقه سانتریفیوژ گردیدند (4). بعد از سانتریفیوژ، پلاسمای سمینال که در قسمت بالای ویال قرارگرفته بود (سوپرنتنت) به درون ویالهای جدید منتقل شد و نمونه­ها برای بررسی ترکیبات بیوشیمیایی و اندازه­گیری فشار اسمزی در دمای 20 –درجه سانتی­گراد نگهداری شدند. یون­های سدیم و پتاسیم توسط دستگاه فلیم­فتومتر (PFP 7, UK) کلسیم، منیزیم، گلوکز، کلسترول و پروتئین بوسیله دستگاه اسپکتروفتومتر (S 2000 UV/IS,UK ) و با استفاده از کمیتهای کمی شاخص­های بیوشیمیایی سرم یا پلاسما (شرکت پارس آزمون) اندازه­گیری شدند. اسمولاریته نمونه­ها توسط دستگاه اسمومتر ((Roebing, Germany اندازه­گیری شد (4).

اطلاعات بدست آمده از آزمایش­های انجام شده (10 نمونه با 3 تکرار برای هر نمونه)، در نرم افزارSPSS 16 منبعدر محیط ویندوز 7 توسط آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفتند.

نتایج

پارامترهای بیوشیمیایی پلاسمای سمینال میش­ماهی
(A. hololepidotus) در جدول 1 نشان داده شده است. نسبت سدیم به پتاسیم و کلسیم به پتاسیم بترتیب 06/4 و 02/0 می­باشد.

 

 

جدول 1- پارامترهای بیوشیمیایی پلاسمای سمینال در میش ماهی (Argyrosomus hololepidotus)

متغیرها

کمترین

بیشترین

میانگین± انحراف معیار

یون سدیم (mMol/L)

66

150

33/26±103

یون پتاسیم (mMol/L)

13

60/48

03/13±34/25

یون کلسیم (mMol/L)

36/0

10/1

22/0±76/0

یون منیزیم (mMol/L)

66/0

82/1

35/0±08/1

توتال پروتئین (g/dL)

10/0

90/0

26/0±45/0

کلسترول (mg/dL)

13

37

56/7±77/21

گلوکز(mg/dL)

50/1

16

16/2±32/5

اسمولاریته (mOsmol/Kg)

77

151

17/28±38/117

 

 

رابطه همبستگی پیرسون بین ترکیبات پلاسمای سمینال  در میش­ماهی (A. hololepidotus) در جدول 2 نشان داده شده است. روابط معنی­دار مثبت سدیم با اسمولاریته (80/0=r و 01/0>P)، سدیم با کلسترول (794/0=r و 01/0>P) ، کلسترول با اسمولاریته (841/0=r و 01/0< P)، کلسترول با گلوگز (686/0=r و 01/0< P) و گلوکز با اسمولاریته (629/0=r و 01/0>P) مشاهده شد. همچنین روابط معنی­دار منفی بین سدیم با پروتئین (664/0-=r و 01/0>P)، پتاسیم با گلوکز (557/0-=r و 05/0>P)، کلسیم با کلسترول (476/0-=r و 05/0>P)، پروتئین با کلسیم (675/0-=r و 01/0>P)،کلسیم با گلوگز (567/0-=r و 05/0>P) و پروتئین با اسمولاریته (554/0-=r و 05/0>P)، مشاهده شد.

همچنین رابطه رگرسیونی بین پارامترهایی که دارای ضریب همبستگی معنی­دار بودند مورد بررسی قرار گرفت. طبق معادله­های بدست آمده (جدول 3)، رابطه کاهشی بین گلوگز- پتاسیم، گلوگز- کلسیم، پروتئین تام- سدیم، پروتئین تام- کلسیم و اسمولاریته- پروتئین تام مشاهده شد، همچنین یک رابطه افزایشی بین کلسترول- سدیم، اسمولاریته- سدیم، گلوکز- کلسترول، اسمولاریته– کلسترول و اسمولاریته- گلوکز مشاهده شد.


 

جدول 2-  رابطه همبستگی پیرسون بین ترکیبات پلاسمای سمینال در میش ماهی (Argyrosomus hololepidotus)

متغیرها

سدیم

پتاسیم

کلسیم

منیزیم

پروتئین تام

کلسترول

گلوکز

پتاسیم

194/0

 

 

 

 

 

 

کلسیم

002/0-

303/0

 

 

 

 

 

منیزیم

237/0-

447/0

157/0-

 

 

 

 

پروتئین تام

**664/0-

133/0-

**675/0-

427/0

 

 

 

کلسترول

**794/0

12/0-

*476/0-

143/0-

231/0-

 

 

گلوکز

242/0-

*577/0-

*567/0-

284/0-

059/0

**686/0

 

اسمولاریته

**802/0

032/0-

096/0-

132/0-

*554/0-

**841/0

**629/0

*. همبستگی در سطح 05/0 معنی دار می باشد.            **. همبستگی در سطح 01/0 معنی دار می باشد

 

جدول3- معادله های رگرسیونی بین پارامترهای معنی دار

متغیرمستقل(X)

متغیر وابسته (Y)

ضریب تعیین(R2)

معادله رگرسیونی

ضریب همبستگی پیرسون

پروتئین تام

سدیم

441/0

73/132+ X 34/65-=Y

664/0-

پروتئین

کلسیم

456/0

025/1+X 571/0-=Y

675/0-

کلسترول

سدیم

630/0

84/42+X76/2=Y

794/0

کلسترول

کلسیم

226/0

075/1+X014/0-=Y

476/0

گلوکز

پتاسیم

333/0

10/33+X45/1-=Y

577/0-

گلوکز

کلسیم

321/0

898/0+X025/0-=Y

567/0-

گلوکز

کلسترول

471/0

42/16+X=Y

686/0

اسمولاریته

سدیم

643/0

05/15+X749/0=Y

802/0

اسمولاریته

پروتئین تام

307/0

07/1+X-=Y

554/0-

اسمولاریته

کلسترول

707/0

73/4-X226/0=Y

841/0

اسمولاریته

گلوکز

396/0

21/8-X115/0=Y

629/0

 


بحث

با توجه به نقش پارامترهای بیوشیمیایی بر تکامل و بلوغ اسپرم در طی فصل تولیدمثل، نحوه آغاز حرکت اسپرم بعد از خروج از مجرای اسپرم و در نهایت موفقیت در امر لقاح مصنوعی مطالعه روی پارامترهای پلاسمای سمینال ضروری می­باشد (11،1). ترکیبات پلاسمای سمینال بر ماهیانی که دارای لقاح خارجی هستند تاثیر بسیار مهمی خواهد گذاشت. همچنین ممکن است ترکیبات یونی در فصل تکثیر تغییر نمایند (2). یونهای سدیم و پتاسیم از یونهای غالب در پلاسمای سمینال می­باشند که نتایج حاصل از این تحقیق، نشان داد که غلظت­های یونهای تک ظرفیتی (سدیم و پتاسیم) از غلظت­های یونهای دو ظرفیتی (کلسیم و منیزیم) بالاتر بود (جدول1) که با تحقیق بدست آمده بر روی ماهی سیم (Abramis brama) (2) مطابقت داشت. همچنین علوی و کوسون(3) بیان نمودند که میزان غلظت یونهای تک ظرفیتی در کپورماهیان، آزمادماهیان ، ماهیان خاویاری و دریایی نسبت به یونهای دو ظرفیتی بیشتر است. همچنین طبق نتایج بدست آمده از این تحقیق، نسبت سدیم به پتاسیم و کلسیم به پتاسیم در پلاسمای سمینال میش­ماهی (A. hololepidotus) بترتیب 06/4 و 02/0 بود. این نسبت­ها در کپورمعمولی (Cyprinus carpio) بترتیب 9/0 و 13/0 ماهی خیاطه (Alburnus alburnus) 64/1 و 01/0 ماهی قزل­آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) 1/4 و 03/0 و تاس ماهی ایرانی (Acipencer pesicus) 02/9 و 11/0 اندازه­گیری شد (2). لهنستینر و همکاران (9) رابطه بین حرکت اسپرم و ترکیبات پلاسمای منی در ماهی خیاطه (A.alburnus) را گزارش و بیان نمودند که این رابطه ممکن است دلیلی بر این باشد که ترکیبات پلاسمای منی می­تواند روی حرکت اسپرم موثر باشد همچنین به این نتیجه رسیدند که یون سدیم رابطه مثبت و یون پتاسیم تاثیر منفی روی حرکت اسپرم این گونه دارد. لذا بالا بودن نسبت یون سدیم به یون پتاسیم در میش­ماهی (A. hololepidotus) می­تواند گویای بیشتر بودن طول دوره حرکت اسپرماتوزوآ این گونه ماهی نسبت به کپور معمولی (Cyprinus carpio) و ماهی خیاطه (A. alburnus) باشد. بیلارد  و همکاران (5) گزارش نمودند که اختلاف غلظت یون پتاسیم بین آب و پلاسمای سمینال آغاز کننده حرکت اسپرم است و یون پتاسیم عامل مناسبی برای بازدارندگی حرکت اسپرم در مایع سمینال است (5).

کاتیونها (اغلب دو ظرفیتی­های مانند کلسیم) اثر آنتاگونیستی برای جلوگیری از تاثیر یون پتاسیم بر تحرک اسپرم دارند (2). مطالعات متعددی نقش میلی­مولار کلسیم را در افزایش پارامترهای حرکتی اسپرم که شامل کل دوره تحرک، درصد اسپرمهای متحرک و سرعت حرکت اسپرم نشان داده­اند (،8،10،7،6. هرچند اطلاعات کمی درباره اثر یونهای منیزیم روی حرکت اسپرم ماهیان استخوانی وجود دارد اما تحقیقات صورت گرفته روی مکانیزمهای داخل سلولی حرکت اسپرم در ماهیان استخوانی بازگو کننده نقش مهم و کلیدی یون منیزیم در شروع فعالیت حرکت اسپرم ماهیان استخوانی است (11،6،7). براساس اطلاعات صورت گرفته توسط محققین که در جدول 4 آورده شده است. می­توان بیان نمود که میزان یونهای کلسیم، منیزیم و کلسیم منی ماهی قزل­آلای رنگین کمان (O.mykiss) (11) بیشتر از میش ماهی (A. hololepidotus) است (01/0>P). اما میزان یون سدیم و منیزیم، کلسترول و گلوکز در پلاسمای منی میش ماهی (A. hololepidotus) از قزل­آلای رنگین­کمان (O.mykiss) بیشتر می­باشد. همچنین میزان یون سدیم و پتاسیم مایع منی میش­ماهی
(A. hololepidotus) بیشتر از ماهی سیم (A. brama) (2) است اما میزان یون کلسیم و منیزیم و گلوکز در پلاسمای سمینال ماهی سیم (A. brama) بیشتر از میش­ماهی
(A. hololepidotus) می­باشد.

 

 

جدول4- ترکیبات بیوشیمیایی پلاسمای سمینال ماهی سیم (Abramis brama) و قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss)

ماهی

یون سدیم

mMol/L

یون پتاسیم

mMol/L

یون کلسیم

mMol/L

یون منیزیم

mMol/L

توتال پروتئین (g/dL)

کلسترول(mg/dL)

گلوکز

(mg/dl)

نویسنده

قزل آلای رنگین کمان

48/31±51/80

58/12±21/46

18/1±48/3

57/1±65/4

9/0±15/0

47/2±55/2

76/0±33/1

(11)

ماهی سیم

27/8±05/59

354/0±65/1

45/1±95/5

46/3±36/18

05/0±15/0

1/7±42/29

59/5±11/38

(2)

 

 

ترکیبات آلی و غیرآلی پلاسمای سمینال به فعالیت ترشحی اپیتلیوم لوله­های اسپرم بر بستگی دارد (9) و عامل اصلی عدم حرکت اسپرماتوزوآ ماهیان در پلاسمای سمینال و لوله های اسپرم بر، بخاطر غلظت یون پتاسیم است که غلظت این یون در پلاسمای سمینال میش ماهی
(A. hololepidotus) در این تحقیقmMol/L  34/25 بود.

وجود گلوکز در پلاسمای سمینال مرتبط با تقاضای انرژی بیضه­ها در طول دوره اسپرماتوژنزیز یا برای سنتز لیپید در اسپرماتوزوآ است. همچنین همبستگی معنی­داری بین گلوگز و طول دوره تحرک اسپرم در قزل­آلای رنگین کمان مشاهده شد (11). نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که میزان گلوکز موجود در پلاسمای سمینال میش­ماهی
(A. hololepidotus) بیشتر از قزل­آلای رنگین کمان و کمتر از سیم ماهی بود. همچنین پروتئین تام نقش مهمی در حفاظت و تحرک اسپرم  داشته ، که نتایج حاصل از ایسن تحقیق مشخص نمود که میزان پروتئین تام در مایع پلاسمای سمینال میش­ماهی بیشتر از سیم­ماهی (2) و قزل­آلای رنگین­کمان (11) بود. لذا می­توان استنباط نمود که نقش حفاظتی پروتئین تام در پلاسمای سمینال با در نظر گرفتن سطوح بیشتر یونهای تک ظرفیتی در میش­ماهی بیشتر از دو گونه ذکر شده می­باشد.

مطابق نتایج سکر و همکاران (11) لیپیدهای موجود در پلاسمای سمینال با متابولیسم اسپرماتوزوآ مرتبط است اما اطلاعات کمی درباره آن وجود دارد. کلسترول ممکن است اثر محافظتی در برابر تغییرات محیطی (بخصوص درجه حرارت) زمانیکه حجم سمن افزایش می­یابد داشته باشد و همبستگی واضحی بین کلسترول و دوره تحرک اسپرم در قزل­آلای رنگین کمان گزارش شده است (11). نتایج این تحقیق نیز نشان داد که میزان کلسترول بالا در میش ماهی نسبت به قزل­آلای رنگین کمان گویای طول دوره تحرک بیشتر اسپرم در میش­ماهی نسبت به اینگونه می­باشد.

روابط آشکاری بین ترکیب پلاسمای سمینال، اسمولاریته و مدت زمان تحرک اسپرم در ماهیان وجود دارد پارامترهای مختلفی مثل غلظت یونها، فشار اسمزی، دما و نسبت رقیق­سازی روی حرکت اسپرم موثرند (1) طبق جدول 3 رابطه معنی­دار مثبتی بین کلسترول- سدیم، اسمولاریته- سدیم، گلوکز- کلسترول، اسمولاریته– کلسترول و اسمولاریته- گلوکز در پلاسمای سمینال میش­ماهی
(A. hololepidotus) مشاهده شد. که چنین رابطه مثبت بین اسمولاریته و سدیم در ماهی خیاطه (A. alburnus) (9)، ماهی تاس ماهی ایرانی (A.persicus) (4) نیز گزارش شده است. شاید سدیم موجود در پلاسمای سمینال مهمترین الکترولیت موثر بر فشار اسمزی پلاسمای سمینال باشد. همچنین نتایج بدست آمده از این تحقیق، رابطه کاهشی بین گلوکز و پتاسیم در پلاسمای سمینال میش­ماهی
(A. hololepidotus) را نشان داد (جدول 3). وجود چنین رابطه­ای در گونه­های مختلف از جمله قزل­آلای رنگین کمان (O.mykiss) (11) و تاس ماهی ایرانی (A.persicus) (4) نیز گزارش شده است، اما در برخی موارد دلیل این رابطه­ها همچنان مشخص نشده است.

در کل فراگیری دانش در مورد ترکیبات پلاسمای منی و دیگر مایعات بیولوژیکی، می­تواند در تولید محیطهای نگهدارنده تخمک و تولید رقیق کننده­ها بر افزایش طول دوره نگهداری و فعالیت اسپرم مفید باشد. همچنین ترکیبات پلاسمی سمینال ممکن است در طول فصل تخم­ریزی، مکان مختلف صید و شرایط متفاوت محیطی تغییر کند. لذا پیشنهاد می­گردد تا تحقیقات متعددی در ارتباط با اثر مکان­های مختلف صید و طول فصل تخم­ریزی روی پارامترهای کیفی سمن و ترکیبات پلاسمای سمینال در سمن میش­ماهی و دیگر گونه­های دریایی که دارای ارزش اقتصادی هستند، صورت گیرد.

تشکر و قدردانی

بدین وسیله از کارشناسان محترم مرکز آزمایشگاه صدف به جهت فراهم نمودن کلیه امکانات و تسهیلات برای اجرای پروژه قدردانی می­گردد.

  1. پارسامنش، ا.، شالباف، م.، و کاشی، م. ت.، 1374. ارزیابی ذخایر آبزیان استان خوزستان مرکز تحقیقات شیلاتی استان خوزستان، صفحه 69.  
  2. زاد مجید، م.، ایمانپور، م. ر.، 1386. ارتباط بین برخی از شاخص­های بیوشیمیایی و اسپرم شناختی در منی سیم دریایی (Abramis brama)، مجله علوم و فنون دریایی، دوره ششم، شماره 1-2، صفحات63-57.

 

3. Alavi, S. M. H., and cosson, .J. 2006. Sperm motility in fishes: Effects of ions and osmolality, a review. Cell biology international. 30, PP: 1-14.

4. Alavi, S. M. H., Mojazi, A. B., Cosson, J., Karami, M., Pourkazemi, M., and Akhoundzadeh, M. A., 2006. Determination of some seminal plasma indices, sperm density and motility in the Persian sturgeon Acipenser persicus. Iranian Journal of Fisheries Sciences. 5, PP: 19-40.

5. Billard, R., Cosson, J., Perchec, G., and Linhart, O., 1995. Biology of sperm and artificial re production in carp. Aquaculture. 124, PP: 95-112.

6. Ciereszko, A., Glogowski, J., and Dabrowski, K., 2000. Biochemical characteristics of seminal plasma and spermatozoa of fresh water fishes. In:Tiersch T. R. Mazik P. M. (eds). Cryopreservation in aquatic species. Louisiana: WAS, Baton Rouge. PP: 160.

7- Griffiths, M. H., and Heemstra., P. C., 1995. A contribution to the taxonomy of the marine fish genus Argyrosomus (Perciformes: Sciaenidae), with descriptions of two new species from southern Africa. Ichthyology Bulletin, J. L. B., Smith Inst. Ichthyology. 65, P: 40.

8. Kruger, J. C., Smith, G. L., Van Vuren, J. H. J., and Ferreira, J. T.,1984. Some chemical and physical characteristics of the semen of Cyprinus carpio and Oreochromis mossambicus. Journal of Fish Biology. 24, PP: 263-272.

9. Lahnsteiner, F., Berger, B., Weismann, T., and Patzner, R. A., 1996. Motility of spermatozoa of Alburnus alburnus and its relationship to seminal plasma composition and sperm metabolism. Journal of Fish Physiology and Biochemistry.15, PP: 564-79

10. Rurangwa, E., Kime, D. E., Ollevier, F., and Nash, J. P., 2004. Measurement of sperm motility and factors affecting sperm quality in cultured fish. Aquaculture. 234, PP: 1-28.

11. Secer, S., Tekin, N., Bozkurt, Y., Bukan, N., and Akcay, P. 2004. Correlation between biochemical and spermatological parameters in rainbow trout semen. Israel Journal of Aquaculture. 56, PP: 274-280.

12. Smith, H. M. N., and Heemstra, P. C., 1986. Smith's sea fishes. Spring-verlag, croakers (drums). In:carpenter, K. E., Niem, V. H. FAO specie identification guide for fishery purposes. The living marine Resources of the western centeral Pcific, Bony Fishes. Part 3 (menidate to pomacentridae).FAO,Rome. 5, PP: 3117- 3174.

13. Soengas, J. L., Sanmartin, B., Barrciela, P., Aldegunde, M., and Rozas, G., 1993. Changes in carbohydrate metabolism in domesticated rainbow trout Onchorhynchus mykiss related spermatogenesis. Comparative Biochemistry and Physiology. 105, PP: 665-671.

14. Stephan, C., and Battaglene, R., 1994. Hormone induction and larval rearing of mulloway, Argyrosomus hololepidotus, Aquaculture. 126, PP: 73-81.

15. Verma, D. K., Poutray, P., Dash, C., Dasgupta, S., and Jena, J. K., 2009. Physical biochemical characteristics and semen and ultra-structure of spermatozoa six carp species .Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences. 9, PP: 67-76.

  • تاریخ دریافت: 02 مرداد 1393
  • تاریخ بازنگری: 19 شهریور 1393
  • تاریخ پذیرش: 19 مهر 1393