Document Type : Research Paper
Authors
1 Isfahan University of Technology
2 Khozestan Islamic Azad University
Abstract
Absract
Sympatric species sharing the same limited resources partition their niches at least in one of the niche dimensions to reduce inter-specific competition. We studied microhabitat, activity time and escape techniques of four sympatric lizards species including Mesalina watsonana, Phrynocephalus scutellatus, Trapelus agilis, and Laudakia nupta in Kolah-Ghazi national park. Four habitat types were characterized based on vegetation type and topographical features. Microhabitat variables were measured in 5×5 plots centered on the sighting points of the lizard species. The time when individuals of each species were first sighted and the escape techniques of them were recorded. Results revealed that these species share similar activity periods, but they show significant differences in utilization of microhabitat. Escape techniques of the four lizard species was proportional to their microhabitat features. We conclude that microhabitat the most important sharing resource segregating niches of these four lizard species.
Key words: lizard, sympatric species, ecological niche and Kolah-Ghazi national park
Keywords
انتخاب خرد زیستگاه، توسط گونههای مارمولک همبوم روزفعال در پارک ملی کلاهقاضی
زهرا صفری کنگ1*، محمود رضا همامی1، معصومه کوهی2، منصوره ملکیان1
1 اصفهان، دانشگاهصنعتیاصفهان، دانشکده منابعطبیعی، گروه محیطزیست
2 اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی خوزستان، واحد علوم و تحقیقات تنوع زیستی اهواز
تاریخ دریافت: 24/8/91 تاریخ پذیرش: 28/5/92
چکیده
گونههای جانوری همبوم که از منابع زیستی مشابه بهرهبرداری میکنند، برای فرار از رقابت آشیان بومشناختی خود را حداقل در یکی از ابعاد آن از هم تفکیک میکنند. در این مطالعه ما خرد متغیرهای زیستگاهی، زمان فعالیت و رفتارهای فرار چهار گونه مارمولک همبوم در پارک ملی کلاه قاضی را مورد بررسی قرار دادیم. چهار تیپ زیستگاهی بر اساس ویژگیهای پوشش گیاهی و توپوگرافیک مشخص شد و در هر تیپ زیستگاهی، متغیرهای خرد زیستگاهی درون پلاتهای 5×5 حضور هر گونه ثبت گردید. شروع زمان فعالیت و فرار هرگونه از لحظه اول تا زمان پناه گرفتن مشاهده و مشخص شد. نتایج نشان داد که این چهار گونه بطور عمده زمان فعالیت مشابهی دارند اما در انتخاب خرد متغیرهای زیستگاهی با یکدیگر متفاوت هستند و رفتار فرار متناسب با ویژگیهای خرد زیستگاهی آنها است. بنظر میرسد ویژگیهای خرد زیستگاهی تاثیر شاخصی در انتخاب آشیان این چهار گونه مارمولک دارند.
واژههای کلیدی: مارمولک، گونههای همبوم، آشیان بومشناختی و پارک ملی کلاهقاضی
* نویسنده مسئول: تلفن: 09157600329، پست الکترونیکی: safarik99@yahoo.com
مقدمه
رقابت بینگونهای، گونههای جانوری رقیب را به سمت استفاده از منابع زیستی با الگوهای متفاوت سوق میدهد تا به این وسیله فشار رقابتی بین خود را کاهش دهند (9،15،16،32). اکولوژیستها بمنظور بررسی مفاهیم تفکیک آشیان بومشناختی در قسمتهای مختلف دنیا بطور عمده خزندگان را مورد مطالعه و بررسی قرار دادهاند (10،11،28). پراکندگی وسیع این حیوانات در زیستگاههای مختلف، انتشار و فراوانی بالا، مرفولوژی بینهایت متنوع نسبت به سایر موجودات، ویژگیهای خاص بیولوژی و همینطور تاریخ طولانی زندگیشان، از جمله دلایلی است که این موجودات را به عنوان مدلی برای مطالعات اکولوژیک مناسب کرده است (20،29،31). سموم دفع آفات نباتی و تخریب زیستگاهها دو عامل مهم از بین رفتن بعضی گونههای مارمولکهاست. مارمولکها چون حشرهخوار هستند و بیشتر حشرههای موذی و جانوران دیگر، مانند عقرب را شکار میکنند جانوران مفیدی بخصوص از نظر کشاورزی هستند، چرا که با کنترل بندپایان کمک شایانی در جلوگیری از طغیان جمعیت آنها بالاخص بندپایان آفت اعمال میکنند (6). در عین حال خود طعمه اصلی جانوران بسیاری نظیر پستانداران و پرندگان میباشند و نقش مهمی در چرخه حیات دارند (2).
فرایندهای فیزیولوژیک بدن خزندگان، درست مثل همه واکنشهای شیمیایی، تحت تاثیر دما قرار دارند و تا حدودی هر چه دما بالاتر باشد واکنش سریعتر و انرژی بیشتری تولید میشود. یکی از مزایای این موضوع این است که خزندگان در مقایسه با پستانداران و پرندگان، برای ادامه زیستاش فقط به غذایی برابر 10% غذای پستانداران هموزن خود نیاز دارد، زیرا انرژی بسیار کمتری جهت حفظ دمای بدن خود نیاز دارد. نتیجه این است که خزندگان قادرند در محیطهای نامساعد و در همه اقلیمها (به غیر از مناطق قطبی) زندگی کنند، از جمله در بیابانهای خشک که اغلب حیات دیگری در آنها به چشم نمیخورد (6).
مطالعات بسیاری در محدوده وسیعی از زیستگاهها و شرایط آب و هوایی در مورد تقسیمبندی منابع توسط مارمولکها مشخص کرده است که گونههای مارمولک همبوم معمولاً تمایل به تفکیک منابع مکان (9،14،16،18،22،23،32) و زمان (14،15،28) بین یکدیگر دارند. ریسک بالای طعمهخواری عامل مهمی در شکلگیری ساختار جوامع و تقسیمبندی منابع میباشد (8،19). انتخاب خرد زیستگاه ممکن است تا حدی تحت تأثیر رفتارهای فرار و پاسخهای سازشی به ریسکهای مختلف طعمهخواری باشد (21،30). رفتارهای فرار در واقع به نوعی باعث تخصصی شدن بیشتر گونهها و بهرهبرداری آنها از محیطهای ویژه میشوند (21). علیرغم تعداد زیاد گونه مارمولک که در ایران وجود دارد، مطالعات در زمینه اکولوژی این موجودات در خاورمیانه و بخصوص ایران بسیار کم صورت گرفته است و اطلاعات کمی در مورد اکولوژی این موجودات در این مناطق وجود دارد. هدف از این مطالعه بررسی انتخاب خرد زیستگاه، فعالیت زمانی و رفتارهای فرار چهار گونه مارمولک همبوم در پارک ملی کلاهقاضی است. این گونهها شامل مسالینای دم دراز بیابانی (Mesalina watsonana) از خانواده لاسرتاها (Lacertidae)، و سه گونه از خانواده آگاماها (Agamidae) شامل آگامای سروزغی (Phrynocephalus scutellatus)، آگامای چابک (Trapelus agilis) و آگامای پولکدرشت صخرهای (Laudakia nupta) میباشند. این چهار گونه مارمولک در اکثر مناطق ایران بخصوص در مناطق بیابانی و نیمه بیابانی با هم همبوم هستند و هر چهار گونه روز فعال و اغلب حشرهخواربوده و بعضی مواقع از مواد گیاهی نیز تغدیه می کنند (2).
مواد و روشها
پارک ملی کلاهقاضی با مساحت تقریبی 46000 هکتار در 36 کیلومتری جنوب شرقی شهر اصفهان بین طولهای جغرافیایی ʹ41 ˚51 تا ʹ8 ˚52 شرقی و عرضهای جغرافیایی ʹ15 ˚32 تا ʹ28 ˚32 شمالی واقع شدهاست (5).
پس از بررسیهای صحرایی بعمل آمده از پارک ملی کلاه قاضی و با استفاده از نقشههای پوشش گیاهی و عوارض طبیعی موجود (4،5)، منطقه مورد مطالعه به چهار تیپ زیستگاهی بر اساس ویژگیهای گیاهی و توپوگرافیک تقسیم بندی گردید. که این چهار تیپ عبارتند از: تیپ زیستگاهی جاز (Scariola orientalis) و درمنه (Artemisia sieberi)، تیپزیستگاهی درمنه، تیپ زیستگاهی درمنه و آناباسیس (Anabasis aphylla) و تیپ زیستگاهی صخرهای که در این تیپ پوشش گیاهی بسیار اندک و بطور عمده شامل صخرههای آهکی میباشد. نمونهبرداری در تابستان سال 1388 در مدت 3 ماه انجام شد.
از ساعت 7 صبح تا 18 عصر با حرکت آرام، در هر تیپ زیستگاهی ترانسکتهای (transect) تصادفی 600 متری (17= n، طول کل ترانسکتها در هر تیپ زیستگاهی 10200 متر) پیموده شد. در صورت مشاهده هر گونه مارمولک، نوع گونه مارمولک و تیپزیستگاهی مشخص شده و سپس در اولین نقطه مشاهده مارمولک یک پلات 5×5 مستقر گردید. متغیرهای خردزیستگاهی درون هر یک از پلاتها شامل درصد گیاه درمنه، جاز، آناباسیس، بادغلتان (Launea acanthodes) و میانگین ارتفاع گیاه درمنه، جاز، آناباسیس و بادغلتان، درصد کل گیاهان موجود در پلات، میانگین ارتفاع کل گیاهان داخل پلات، فاصله اولین نقطه مشاهده شده گونه مارمولک تا نزدیکترین بوته گیاهی، درصد پوشیده شدن سطح پلات با سنگ (سنگفرش)، درصد سنگریزههای با اندازه کمتر از 1 سانتیمتر، درصد سنگریزههای با اندازه بین 1 تا 5 سانتیمتر و درصد سنگریزههای با اندازه بیش از 5 سانتیمتر اندازهگیری شد. نقطه مرکزی هر پلات، اولین نقطه مشاهده مارمولک بود. برای اندازهگیری درصد پوششگیاهی از یک مقوا به ابعاد 40×40 سانتیمتر بعنوان مرجع استفاده شد (7) و مساحت پلات پوشیده شده توسط هر گونه گیاهی به این طریق اندازهگیری شد. میانگین ارتفاع هر گونه گیاهی توسط خطکش اندازهگیری شد و میانگین ارتفاع هر گونه گیاهی در پلات بدست آمد. درصد پوشش سطح پلات با سنگ (سنگفرش) و درصد سنگریزههای خاک با اندازههای متفاوت به روش چشمی تخمین زده شد. در این راستا بمنظور اطمینان از صحت تخمین چشمی، برای 20 پلات، 5 پلات 20×20 سانتیمتر در پلات اصلی بصورت تصادفی قرار داده شد و سپس درصد سنگفرش و سنگریزههای خاک داخل این پلاتها اندازهگیری شد و میانگین آن به سطح پلات تعمیم داده شد. بمنظور بررسی زمان فعالیت هر گونه مارمولک، زمانی که اولین بار هر مارمولک دیده شد و گونه آن ثبت شد. پس از آن مارمولک با تور یا بوسیله دست صید شده (25 آگامای چابک، 25 آگامای سروزغی خاکستری، 25 مسالینای دم دراز بیابانی و 6 آگامای پولک درشت صخرهای) و دمای بدن مارمولک در ناحیه مخرج توسط دماسنج دیجیتالی لیزری ثبت شد. دقت این دماسنج برای ثبت دما °C1/0 بود. سپس دمای خاک در اولین نقطه مشاهده مارمولک و در همان لحظه توسط دماسنج دیجیتالی لیزری ثبت شد.
جهت بررسی رفتارهای فرار و پنهان شدن مارمولکها، رفتار فرار هر گونه از اولین لحظه مشاهده ثبت گردید. برای هر یک از گونهها 30 تکرار جهت مشاهده رفتارهای فرار و پنهان شدن در نظر گرفته شد. رفتارهای فراری که در مشاهدات اولیه برای این چهار گونه ثبت شد شامل: 1) فرار و پنهان شدن زیر بوته گیاه درمنه، 2) فرار و پنهان شدن زیر بوته گیاه جاز، 3) استتار با سطح خاک و 4) پنهان شدن در شکافهای صخرهها، بود. به این ترتیب با مشاهده هر گونه مارمولک، فرد مشاهده شده تا زمانی که خود را برای اولین بار پنهان میکرد، تعقیب میشد و سپس رفتار فرار و پنهان شدن گونه ثبت گردید. با توجه به این که فرار مارمولکها به زیر سایر بوتههای گیاهی بسیار کم اتفاق میافتاد، مشاهدات دیگر از تحلیلها حذف شدند.
تحلیل دادهها: بمنظور بررسی تفاوتهای زیستگاهی بین گونههای مارمولک از لحاظ متغیرهای خرد زیستگاهی اندازهگیری شده در پلاتها، و مقایسه دمای بدن بین گونههای مارمولک از آزمون One-Way ANOVA و آزمونpost hoc Games-Howell استفاده شد. برای بررسی اینکه آیا رابطهای بین دمای بدن و دمای خاک، در گونههای مارمولک وجود دارد از مدل رگرسیون خطی ساده استفاده شد. آزمون کایاسکور (2χ) برای مشخص کردن اینکه آیا هر گونه یک یا چند رفتار فرار و پنهان شدن را نسبت به دیگر رفتارهای فرار و پنهان شدن ترجیح میدهد مورد استفاده قرار گرفت. کلیه تحلیلهای آماری توسط نرمافزارSPSS 15 انجام شد.
نتایج
از میان چهار تیپ زیستگاهی مشخص شده، آگامای پولک درشت صخرهای تنها در تیپ زیستگاهی صخرهای مشاهده شد. در این تیپ زیستگاهی هیچکدام از سه گونه دیگر مشاهده نشدند. به این ترتیب این گونه از لحاظ زیستگاهی کاملاً از سه گونه دیگر تفکیک شده است. گونه آگامای سروزغی خاکستری در تیپ زیستگاهی جاز و درمنه مشاهده نشد. ولی در دو تیپ زیستگاهی درمنه، و درمنه و آناباسیس، با دو گونه دیگر از نظر زیستگاهی همپوشانی داشت. گونههای آگامای چابک و مسالینای دم دراز بیابانی در سه تیپ زیستگاهی درمنه، درمنه و جاز، و درمنه و آناباسیس مشاهده شدند و زیستگاه آنها در این سه تیپ با هم همپوشانی داشت. مقایسه میانگین هر یک از متغیرهای خرد زیستگاهی مطالعه شده در پلاتهای حضور سه گونه نشان داد از نظر انتخاب تیپ زیستگاه در مقیاس خرد تفاوت معنیداری از لحاظ متغیرهای درصد گیاه درمنه، میانگین ارتفاع گیاه درمنه، درصد گیاه آناباسیس، میانگین ارتفاع گیاه آناباسیس، درصد گیاه جاز، میانگین ارتفاع گیاه جاز، درصد کل گیاهان، میانگین ارتفاع کل گیاهان، درصد سنگریزه با اندازه کمتر از cm1، درصد سنگریزه با اندازه بیشتر از cm5، درصد سنگفرش و فاصله مارمولک تا نزدیکترین گیاه، دارند (جدول 1). آزمون مقایسات چندگانه نشان داد که در پلاتهای حضور آگامای سروزغی، درصد درمنه، درصد جاز، درصد کل گیاهان و میانگین ارتفاع گیاهان بطور معنیداری کمتر از دو گونه دیگر است. علاوه بر این ارتفاع جاز در پلاتهای حضور این گونه بطور معنیداری کمتر و درصد سنگریزههای کوچکتر از 1 سانتیمتر بطور معنیداری بیشتر از پلاتهای حضور مسالینای دم دراز بیابانی بود. درصد سنگریزههای بزرگتر از5 سانتیمتر نیز در پلاتهای حضور این گونه بطور معنیداری کمتر از پلاتهای حضور آگامای چابک، و فاصله از نزدیکترین گیاه برای آگامای سروزغی خاکستری بطورمعنیداری بیشتر از دو گونه دیگر بود (جدول 1). هیستوگرام فراوانی گونههای مارمولک در ساعات مختلف روز نشان داد که همه چهار گونه مارمولک دو پیک فعالیتی در آغاز و انتهای روز داشتند، و فقط آگامای چابک در وسط روز نیز فعال بود و مشاهده میشد (نمودار 1).
نتایج تحلیل واریانس یکطرفه دمای بدن مارمولکها نشان داد که میانگین دمای بدن مسالینای دم دراز بیابانی، آگامای سروزغی خاکستری و آگامای چاپک بطور معنیداری از هم متفاوت است (002/0=P، 59/5=76،2F) (بدلیل پایین بودن اندازه نمونه، دادههای مربوط به آگامای پولک درشت صخرهای در تحلیل وارد نشد). نتایج مقایسات چندگانه نیز نشان داد که دمای بدن مسالینای دم دراز بیابانی بطور معنیداری کمتر از دمای بدن آگامای سروزغی خاکستری (011/0=P، Games-Howell post hoc) و آگامای چابک است (008/0=P، Games-Howell post hoc). آنالیز رگرسیون خطی بین دمای بدن و دمای خاک برای هر مارمولک بصورت جداگانه نشان داد که میانگین دمای بدن سه گونه از این مارمولکها با دمای خاک همبستگی دارد. دمای بدن مسالینای دم دراز بیابانی بیشترین همبستگی و دمای بدن آگامای چابک کمترین همبستگی را با دمای خاک نشان داد (جدول 2). دادههای مربوط به دمای بدن هر چهار گونه مارمولک در کل رابطه معنیداری با دمای خاک نشان داد (001/0>P، (74)59/7= t(df)، 609/0=R2).
رفتارهای فرار و پنهان شدن: نتایج بررسی رفتارهای فرار و پنهان شدن برای هر گونه مارمولک نشان داد که، گونه مسالینای دم دراز بیابانی اغلب زیر بوته گیاه درمنه پنهان میشود (001/0>P، 2=df، 20/18=2χ)، گونه آگامای سروزغی خاکستری برای پناه از استتار با خاک استفاده میکند (001/0>P ،2 =df ،40/23=2χ)، گونه آگامای چابک اغلب زیر بوته گیاه جاز پناه میگیرد (001/0>P ،2 =df ،80/15=2χ) و در نهایت گونه آگامای پولک درشت صخرهای فقط در شکاف صخرهها پنهان میشود (نمودار 2).
بحث
گونههای جانوری همبوم که از منابع زیستی مشابه بهرهبرداری میکنند، برای گریز از رقابت حداقل در یکی از ابعاد آشیان اکولوژیک از هم تفکیک میشوند (24،25،26). گونه های مارمولک همبوم بطور عمده در استفاده از منابع مکان و زمان از یکدیگر متمایز میشوند (1،14،24،32). مارمولکها بدلیل تغذیه از آفات گیاهی در حفظ و کنترل محصولات کشاورزی و در تنظیم جمعیت هزاران گونه از بیمهرگان مورد استفاده غذایی آنها، اهمیت و نقش بسزایی دارند (3). در این مطالعه، متغیرهای خرد زیستگاهی، زمان فعالیت و رفتار فرار در چهار گونه مارمولک همبوم در پارک ملی کلاه قاضی مورد بررسی قرار گرفت.
ساعات روز (h) |
نمودار 1- توزیع فراوانی چهار گونه مارمولک همبوم در پارک ملی کلاه قاضی در طول روز (از ساعت 6:30 تا 18:30) در فصل تابستان. مسالینای دمدراز بیابانی (Mesalina watsonana)، آگامای سروزغی خاکستری (Phrynocephalus scutellatus)، آگامای چابک (Trapelus agilis) و آگامای پولک درشت صخرهای (Laudakia nupta).
جدول 2- میانگین ± خطای معیار و نتایج تحلیل رگرسیون خطی بین دمای بدن و دمای خاک برای سه گونه مارمولک همبوم در فصل تابستان.
گونه مارمولک |
درجه حرارت (میانگین± خطای معیار) |
رگرسیون |
|||
دمای بدن |
دمای خاک |
R2 |
t(df) |
P |
|
مسالینای دم دراز بیابانی |
14/8±20/32 |
15/11±44/33 |
74/0 |
(24)17/4 |
001/0> |
آگامای سروزغی خاکستری |
30/7±41/39 |
33/10±89/46 |
70/0 |
(24)88/2 |
001/0> |
آگامای چابک |
25/6±00/39 |
45/9±69/46 |
34/0 |
(24)02/4 |
05/0> |
نمودار 2- رفتارهای فرار و پنهان شدن در چهار گونه مارمولک همبوم. M.w= مسالینای دمدراز بیابانی، P.s.= آگامای سروزغی خاکستری و .T.a= آگامای چابک و L.n.= آگامای پولک درشت صخرهای. 1- فرار و پنهان شدن زیر بوته درمنه، 2- فرار و پنهان شدن زیر بوته جاز، 3- استتار با خاک، 4- پنهان شدن در شکاف صخرهها.
این چهار گونه از لحاظ فعالیت زمانی تفاوت چندانی با یکدیگر نداشتند. بیشترین همپوشانی از لحاظ فعالیت زمانی بین گونه آگامای پولک درشت صخرهای و گونه مسالینای دم دراز بیابانی وجود داشت. بنابراین بعد زمان نمیتواند منبع مهمی برای تفکیک آشیان بوم شناختی بین این سه گونه باشد. ویت وهمکاران در سال 2000، روآگ و همکاران در سال 2006 و کالب وهمکاران در سال 2008 به نتایج مشابهی در این زمینه دستیافتند (18،27،32). بیشترین همپوشانی در این بعد بین گونه آگامای پولک درشت صخرهای و گونه مسالینای دم دراز بیابانی وجود داشت که این دو گونه از لحاظ انتخاب زیستگاه در مقیاس کلان (تیپ زیستگاهی) کاملاً از هم تفکیک شدهاند. بررسی پوشش گیاهی زیستگاه این چهار گونه نشان داد که گونه آگامای پولک درشت صخرهای کاملاً از لحاظ زیستگاه از سه گونه دیگر متمایز و در مناطق صخرهای یافت میشود. بنابراین این گونه که از لحاظ فعالیت زمانی با مسالینای دم دراز بیابانی شباهت زیادی داشت، زیستگاهی متفاوت با این گونه را انتخاب میکند. گونه آگامای چابک و مسالینای دم دراز بیابانی در انتخاب متغیرهای خرد زیستگاهی ترجیحیشان مشابه یکدیگرند. اما گونه آگامای سروزغی خاکستری در انتخاب خرد زیستگاه ترجیحیاش از دو گونه دیگر جدا شده است. این گونه بیشتر در مناطقی با پوشش گیاهی کم و میزان سنگفرش زیاد مشاهده شد. درحالیکه دو گونه دیگر بیشتر در مناطقی با پوشش گیاهی بالا، سنگفرش کمتر مشاهده شدند. بنابراین بنظر میرسد که گونه آگامای سروزغی خاکستری هرچند از لحاظ فعالیت زمانی با دو گونه دیگر مشابهت دارد اما از لحاظ استفاده از خرد زیستگاه از دو گونه دیگر متمایز است. این موضوع نشان میدهد که میکرو زیستگاه نقش مهمی در تفکیک آشیان بوم شناختی این گونهها دارد. ویت وهمکاران در سال 2000، دیاس و روچا در سال 2007 و کلمان و همکاران در سال 2008 به نتایج مشابهی در این زمینه دستیافتند (13،14،32).
علاوه بر این، بررسی دمای بدن این گونهها نشان داد که همبستگی بالایی بین دمای بدن این گونهها و دمای خاک وجود دارد. بیشترین همبستگی بین دمای بدن گونه مسالینای دم دراز بیابانی و دمای خاک دیده شد. بنظر میرسد که این گونه به دلیل فعالیت در دماهای پایینتر و اینکه نسبت به دو گونه دیگر بیشتر در اوایل و اواخر روز فعال است، میتواند همبستگی بالایی با دمای محیط داشته باشد، اما گونه آگامای چابک که نسبت به دو گونه دیگر در دماهای بالاتر و اواسط روز فعال است، کمترین همبستگی را با دمای خاک داشت. کاستیلا و باونز در سال 1991 به نتایج مشابهی در این زمینه دست یافتند (12). مارمولکها مهرهدارانی خونسردند و منطبق بودن دمای بدن آنها با دمای محیط قابل انتظار است. با وجود این فعالیتهای حیاتی در دمای بیش از حد ممکن نیست، لذا گونههای سازگار با دمای بالا قادرند تا حدی دمای بدن خود را پایینتر از آستانه بحرانی نگه دارند (17). این مسئله موجب همبستگی کمتر دمای بدن با دمای محیط میگردد. پیانکا (1969) نیز در مطالعات خود روی مارمولکهای همبوم صحرای استرالیا به نتایج مشابهی دست یافت (23).
بنظر میرسد رفتار و پنهان شدن هر یک از این چهار گونه متناسب با خرد زیستگاه انتخابی آنهاست. به این ترتیب که گونه آگامای سروزغی خاکستری که در مناطقی با پوشش گیاهی کم وجود دارد از رفتار استتار با سطح خاک جهت پنهان شدن از خطر استفاده میکند. این گونه چنان با سطح خاک استتار میکند که تشخیص آن حتی از فاصله 50 سانتیمتری مشکل است. اما دو گونه آگامای چابک و مسالینای دم دراز بیابانی که در مناطقی با پوشش گیاهی بیشتر و سنگفرش کمتر یافت میشوند، در مواقع احساس خطر به سمت بوتههای گیاهی دویده و در لابلای بوتهها پنهان میشوند. گونه آگامای پولک درشت صخرهای در مواقع احساس خطر بسرعت در سوراخ صخرهها که به فراوانی در زیستگاهاش وجود دارد، پنهان میشود. به این ترتیب این مطلب نتایج مطالعات قبلی را که گونهها اغلب نوع تکنیک فرار خود را متناسب با خرد زیستگاه انتخاب میکنند (9،13،21،30)، تایید میکند. از طرف دیگر، تفاوت در تکنیکفرار و پنهان شدن، خود تأیید کننده متفاوتبودن خردزیستگاه این چهارگونه مارمولک است (9،13). در مجموع بنظر میرسد این چهار گونه برای همزیستی در کنار یکدیگر سعی در استفاده از منابع زیستی متفاوت دارند تا همپوشانی خود را در استفاده از منابع با سایر گونههای همبوم خود کاهش دهند. با این حال بنظر میرسد که گونه آگامای چابک و مسالینای دم دراز بیابانی بیشترین همپوشانی را در استفاده از این منابع (زمان و مکان) دارند. بنابراین لازم است در مطالعات آتی منابع غذایی این چهار گونه و نوع طعمه مورد استفاده آنها نیز مورد بررسی قرار گیرد تا نتایج بدستآمده در مورد تفکیک آشیان بومشناختی بین این چهار گونه کاملتر گردد.