انعطاف پذیری در برابر تغییرات اقلیمی: بررسی اثر کاهش سطح آب بر رشد، دگردیسی و بقا لاروهای قورباغه سبز لوانت (Pelophylax bedriagae)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه رازی، دانشکده علوم، گروه زیست شناسی

چکیده

درک رابطه بین شرایط زیستگاهی مبتنی بر اقلیم و بقا کلید حفظ تنوع زیستی در مواجهه با تغییرات سریع اقلیمی است. آب یک متغیر محدود کننده زیستگاه برای دوزیستان است زیرا لاروها باید قبل از خشک شدن تالاب ها و یا برکه ها دگردیسی کنند. تغییرات در الگوهای بارش و دما در سطح جهانی بر میزان آب دردسترس تأثیر می‌گذارد، اما تأثیر این تغییرات بر رشد، تکوین و بقا دوزیستان به خوبی درک نشده است. در این مطالعه اثر کاهش سطح آب بر رشد، دگردیسی و بقا لاروهای قورباغه سبز لوانت (Pelophylax bedriagae) در سه تیمار (شاهد، کاهش متوسط و سریع سطح آب) به مدت 129 روز مورد بررسی قرار گرفت. در هر مخزن 50 لارو با 4 تکرار تحت رژیم غذایی یکسان قرار گرفتند. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد کاهش سطح آب باعث افزایش سرعت رشد می شود. تیمارها با کاهش متوسط و سریع آب، کاهش در اندازه دگردیسی، کاهش در مدت زمان دگردیسی و کاهش در بقاء را در مقایسه با تیمار شاهد نشان دادند. نتایج آماری نشان داد که اثر این تیمارها بر زمان دگردیسی و اندازه دگردیسی معنی‌دار ولی بر میزان رشد و بقاء بی معنی می باشد. این اطلاعات می تواند بینشی در مورد ظرفیت انعطاف پذیری این گونه در برابر تغییرات اقلیمی ارائه دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Plasticity under climate change: investigating the effect of water level reduction on growth, metamorphosis, and survival of Levant green frog (Pelophylax bedriagae) larvae

نویسندگان [English]

  • Jahan Mousavi
  • Somaye Vaissi
  • Mozafar Sharifi

Razi University, Faculty of Science, Department of Biology

چکیده [English]

Understanding the relationship between climate-based habitat conditions and survival is key to maintaining biodiversity in the face of rapid climate change. Water is a limiting habitat variable for amphibians because larvae must metamorphose before wetlands or ponds dry up. Changes in precipitation and temperature patterns globally affect the amount of water available, but the impact of these changes on amphibian growth, development, and survival is poorly understood. In this study, the effect of water level reduction on the growth, metamorphosis, and survival of Levant green frog (Pelophylax bedriagae) larvae in three treatments (control, moderate, and rapid water level reduction) was investigated for 129 days. In each tank, 50 larvae were subjected to the same diet with 4 replications. The results of the experiment showed that reducing the water level increases the growth rate. Treatments with moderate and rapid water reduction showed a decrease in the size of metamorphosis, a decrease in the duration of metamorphosis, and a decrease in survival compared to the control treatment. The statistical results showed that the effect of these treatments on metamorphosis time and metamorphosis size is significant but insignificant on growth rate and survival. This information can provide insight into the plasticity of this species under climate change.

کلیدواژه‌ها [English]

  • amphibians
  • global warming
  • aquatic fluctuations
  • development
  • mortality

انعطاف پذیری در برابر تغییرات اقلیمی: بررسی اثر کاهش سطح آب بر رشد، دگردیسی و بقا لاروهای قورباغه سبز لوانت (Pelophylax bedriagae)

جهان موسوی، سمیه ویسی* و مظفر شریفی

ایران، دانشگاه رازی، کرمانشاه، دانشکده علوم، گروه زیست شناسی

تاریخ دریافت: 15/06/1401          تاریخ پذیرش: 10/11/1401

چکیده

درک رابطه بین شرایط زیستگاهی مبتنی بر اقلیم و بقا کلید حفظ تنوع زیستی در مواجهه با تغییرات سریع اقلیمی است. آب یک متغیر محدود کننده زیستگاه برای دوزیستان است زیرا لاروها باید قبل از خشک شدن تالاب ها و یا برکه ها دگردیسی کنند. تغییرات در الگوهای بارش و دما در سطح جهانی بر میزان آب دردسترس تأثیر می‌گذارد، اما تأثیر این تغییرات بر رشد، تکوین و بقا دوزیستان به خوبی درک نشده است. در این مطالعه اثر کاهش سطح آب بر رشد، دگردیسی و بقا لاروهای قورباغه سبز لوانت (Pelophylax bedriagae) در سه تیمار (شاهد، کاهش متوسط و سریع سطح آب) به مدت 129 روز مورد بررسی قرار گرفت. در هر مخزن 50 لارو با 4 تکرار تحت رژیم غذایی یکسان قرار گرفتند. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد کاهش سطح آب باعث افزایش سرعت رشد می شود. تیمارها با کاهش متوسط و سریع آب، کاهش در اندازه دگردیسی، کاهش در مدت زمان دگردیسی و کاهش در بقاء را در مقایسه با تیمار شاهد نشان دادند. نتایج آماری نشان داد که اثر این تیمارها بر زمان دگردیسی و اندازه دگردیسی معنی‌دار ولی بر میزان رشد و بقاء بی معنی می باشد. این اطلاعات می تواند بینشی در مورد ظرفیت انعطاف پذیری این گونه در برابر تغییرات اقلیمی ارائه دهد.

واژه های کلیدی: دوزیستان، گرمایش جهانی، نوسانات آبی، تکوین، مرگ میر

* نویسنده مسئول، تلفن: 09188891732، پست الکترونیکی: s.vaissi@razi.ac.ir

مقدمه

 

بسیاری از گونه ها توسط تغییرات سریع اقلیم جهانی تهدید می شوند، بنابراین برای طراحی استراتژی های مدیریت حفاظتی، ارزیابی آسیب پذیری آنها در برابر این تغییرات ضروری است. (43 و 47). تحقیقات نشان می‌دهد در طول یک صد سال گذشته میانگین درجه حرارت در نزدیکی سطح زمین بین 18/0 تا 74/0 درجه سانتی‌گراد افزایش یافته است (19). متوسط درجه حرارت سالانه افزایشی بین 1/1تا 4/6 درجه سانتی‌گراد در 2100 پیش بینی شده است (19). پیامدهای تغییر اقلیم در بین کشورهای خاورمیانه و به ویژه ایران شدید است. در میان کشورهای خاورمیانه، ایران دمای متوسط 6/2 درجه سانتی گراد افزایش و 35 درصد کاهش بارندگی را در دهه‌های آینده تجربه خواهد کرد (9). افزایش دما منجر به تبخیر بیشتر و در نتیجه خشک شدن سطح می شود و در نتیجه شدت و مدت خشکسالی را افزایش می دهد. درمقابل، ظرفیت نگهداری آب در هوا به ازای هر 1 درجه سانتی گراد گرم شدن، حدود 7 درصد افزایش می یابد که منجر به افزایش بخار آب در جو می شود. از این رو رویدادهای بارشی شدیدتری ایجاد می‌کنند (44). گونه ها با تغییر در رفتار و یا در محدوده پراکنش خود به این تغییرات پاسخ می دهند. با این حال اگر آنها قادر به انطباق با تغییرات محیطی نباشد با مرگ و میر و در نهایت با انقراض مواجهه

خواهند شد (7).

دوزیستان ممکن است به ویژه در برابر اثرات تغییرات سریع اقلیم آسیب پذیر باشند، زیرا دما و رطوبت بر بیشتر جنبه های عملکرد فیزیولوژیکی و زیست شناسی تکوینی آنها تأثیر می گذارد (6). در نتیجه، چندین مورد از کاهش جمعیت دوزیستان به تغییر زیستگاه ناشی از تغییرات اقلیمی، به ویژه تغییرات در پارامترهای حیاتی تالاب ها و محیط های آبی نسبت داده شده است (29 و 34). تغییرات در بارش که بر دوره های آبی و تغییر زیستگاه مانند جنگل زدایی تأثیر می گذارد، می تواند دوزیستان را در معرض سطوحی از تابش خورشیدی قرار دهد که قبلاً تجربه نکرده بودند (3 و 8). از سوی دیگر، تغییرات اقلیمی ممکن است با توجه به نحوه ی توزیع جغرافیایی، تأثیرات متفاوتی بر جمعیت ها بگذارد، زیرا ویژگی های تاریخچه زندگی آنها با توجه به ارتفاع و عرض جغرافیایی متفاوت است. بنابراین، بررسی بوم شناختی تولیدمثل جمعیت هایی که توزیع وسیعی از یک گونه را نشان می دهند نیز ممکن است مهم باشد (11 و 27). بسیاری از دوزیستان در آب‌های موقت تولید مثل می‌کنند، زیرا می‌توانند نرخ بالایی از زادآوری و یک محیطی با کاهش فشار ناشی از شکار آبزی را فراهم کنند (25).

آب بعنوان ویژگی حیاتی برکه ها مستقیماً بقا دوزیستان تولید مثل کننده در برکه ها را تحت تأثیر قرار می دهد (یعنی خطر خشک شدن) (39 و 4). دوره های آبی و شرایط برکه ها احتمالاً با تغییرات اقلیمی مانند تغییر الگوهای آب و هوای فصلی و هیدرولوژیکی و همچنین تغییر تناسب زیستگاه تغییر خواهند کرد (5). برای فرار از شرایط نامناسب برکه، لارو دوزیستان باید به سرعت دگردیسی کنند. اگر سرعت خشک شدن حوضچه از حداکثر نرخ رشد بیشتر شود، لاروها ها متحمل مرگ و میر قابل توجهی می شوند (12). برخی از گونه‌های دوزیستان در پاسخ به خشک شدن حوضچه انعطاف‌پذیری تکوینی از خود نشان می‌دهند و دگردیسی را تسریع می‌کنند، که می‌تواند تأثیر دوره آبی کوتاه‌شده را بر بقا دوزیستان تولیدمثل کننده در برکه را محدود کند (18). با این حال، معاوضه‌های بالقوه‌ای بین زمان دگردیسی (نرخ تکوین) و اندازه در زمان دگردیسی وجود دارد، جایی که لاروهای که سریع‌تر رشد می‌کنند ممکن است در اندازه کوچک‌تر دگردیسی شوند (30). با تکوین سریع ممکن است عملکرد سیستم ایمنی لارو به خطر می افتد و کاهش اندازه در دگردیسی با کاهش بقای نوجوانان و بالغ ها مرتبط است (16). علی‌رغم این هزینه‌های بالقوه، انعطاف‌پذیری تکوینی یکی از مکانیسم‌هایی است که می‌تواند بقای دوزیستان را در شرایط کوتاه شدن دوره آبی و همچنین سطح آب ناشی از تغییرات اقلیمی تسهیل کند (26).

درک تأثیر دوره ها و نوسانات سطح آب بر بقا، سرعت تکوین و همچنین رشد لاروها برای پیش‌بینی اثرات بالقوه تغییرات اقلیم بر دوزیستان کلیدی است. به دلیل اهمیت آب در تاریخچه زندگی دوزیستان تولیدمثل کننده در برکه ها، نوسانات سطح آب به عنوان یک نشانه اصلی در ایجاد دگردیسی فرض شده است (2). اگر نوسانات آب نقش مهمی در تنظیم سرعت رشد و دگردیسی ایفا کند، توانایی دوزیستان برای پاسخ به تغییر در دسترس بودن آب ممکن است تداوم جمعیت ها را تعیین کند (30). با این حال، در مورد علت تقریبی (کاهش حجم آب، تغییر دما، تغییر کیفیت آب، یا سایر عوامل) که باعث دگردیسی نسبت به دوره آبی می شود، اطلاعات کمی وجود دارد. بعنوان مثال افزایش دمای آب، ممکن است با سرعت بخشیدن به رشد و تکوین در یک محدوده دمایی خاص، رشد لاروها را از نظر فیزیولوژیکی تحت تأثیر قرار دهد (18 و 41). علاوه بر این، انعطالف پذیری رشد و تکوین ممکن است بر اساس گونه ها و جمعیت های درون گونه ها متفاوت باشد. اگر انعطالف پذیری تکوینی به صورت محلی سازگار باشد، می توان انتظار داشت که حوضچه هایی با شرایط دوره آبی بسیار متغیر دارای لاروهایی با درجه انعطاف پذیری رشدی بالاتری باشند و توانایی بیشتری برای واکنش منعطف تر به تغییرات تغییر اقلیم در دوره آبی داشته باشند (24 و 15). در مقابل، حوضچه‌هایی که دوره‌ها و سطوح آبی ثابت‌تری از خود نشان می‌دهند، ممکن است دارای لاروهایی با توانایی محدود برای پاسخ‌گویی به شرایط بسیار متغیر و بنابراین، توانایی محدودی برای پاسخ منعطف به نوسانات آبی ایجاد شده ناشی از تغییر اقلیم باشند (2).

دو گروه عمده از قورباغه ی سبز در ایران شناسایی شده است. یک گروه شامل جمعیت های موجود در شمال غرب، غرب و جنوب غرب ایران است که گروه تک نیای Pelophylax bedriagae را تشکیل می دهند و گروه دوم شامل جمعیت های قورباغه های شمال و شمال شرقی ایران است که به نظر می رسد گونه ی جدید برای ایران باشد که بر طبق مطالعات Pesarakloo و همکاران (2017)sp.  Pelophylax معرفی شدند (37). لازم به ذکر است که گونه ی Pelophylax sp، واجد یک زیرگونه به نام Pelophylax spp می باشد که پراکنش آن به استان مرکزی محدود می شود (37). هدف ما از این مطالعه، آزمایش اثرات ناشی از کاهش‌سطح آب شبیه‌سازی‌شده بر مرگ‌ومیر، نرخ رشد، تکوین و اندازه در دگردیسی با استفاده از لاروهای قورباغه سبز لوانت (Pelophylax bedriagae) از اوایل مرحله لاروی (گاسنر 26) تا پایان دگردیسی (گاسنر 46) است. قورباغه ی سبز لوانت از کشورهای مصر، یونان، اسرائیل، اردن، لبنان، سوریه، ترکیه و ایران گزارش شده است (37). لاروهای قورباغه سبز لوانت برای این تحقیق ایده آل است زیرا آنها طیف گسترده ای از زیستگاه های تولید مثل را اشغال می کنند، از جمله تالاب های موقت، برکه ها، دریاچه ها، و حوضچه های کوچک و دائمی کشاورزی (36). استفاده گسترده آن‌ها از زیستگاه‌ها با شرایط هیدرولوژیکی مختلف نشان می‌دهد که آنها ممکن است با نوسانات آبی محلی سازگار باشند و/یا با توجه به دوره‌های آبی از نظر فنوتیپی منعطف باشند. با استفاده از این گونه بالقوه، ما این سوال را دنبال میکنیم که با کاهش سطح آب، آیا لاروها تا قبل از خشک شدن محیط می توانند به اندازه کافی سریع رشد و دگردیسی کنند و یا نه متحمل مرگ و میر می شوند.

مواد و روشها

نمونه برداری: تخم‌های لقاح یافته قورباغه‌ی سبز لوانت (Pelophylax bedriagae) از روستای پروان (49 درجه و 17 دقیقه طول شرقی و 35 درجه و 58 دقیقه عرض شمالی، توابع‌ آوج، استان قزوین) جمع آوری شد (شکل A1). تخم‌ها به صورت توده‌ای به گیاهان غوطه ور در آب چسبیده بودند. محل تخم‌گذاری‌ پوشیده از نی بود و عمق آب 20 سانتی‌متر بود. نمونه برداری در ساعت 30/17 صورت گرفت. دمای آب محل تخم‌گذاری 19 درجه سانتی گراد و دمای محیط 20 درجه سانتی گراد بود. تخم‌های لقاح یافته پس از مشاهده در زیستگاه، درون ظرفی که حاوی آب زیستگاه بود به آزمایشگاه منتقل شدند. سپس تخم‌ها درون ظرف پرورش موقت که آن نیز حاوی آب زیستگاه طبیعی بود قرار داده شد (شکل B1). به منظوراکسیژن دهی آب از پمپ اکسیژن استفاده شد.

آماده‌سازی محیط ازمایش: تنش آبی شامل سه تیمار و هر تیمار شامل 4 تکرار و در مجموع 12تکرار طراحی شد. بدین صورت که مخازن (از جنس‌پلاستیکی) به تعداد 12 و به ابعاد 37×25×21 سانتی‌متر که تا سطح 8 سانتی‌متر با ماسه و تا سطح 16 سانتی‌متر با آب تصفیه شده پر شدند (شکل C1). درجه حرارت آب مخازن بین 22-20 درجه سانتی گراد بود. به منظور اکسیژن دهی آب یک پمپ اکسیژن در هر مخزن تعبیه شد (شکل C1).

انتقال لاروها: 24 ساعت پس از تفریخ تخم‌ها و تشکیل لارو شناگر غذا دهی به آن‌ها آغاز شد (شکل D1). لاروها به مخازن اصلی انتقال داده شدند (شکل C1). به هر مخزن تیمارهای  هیدروپریود  50  لارو  انتقال  داده  شد  که  در

مجموع 600 لارو می‌باشد.

 

شکل 1- محل نمونه‌برداری، روستای پروان (توابع‌ آوج، استان قزوین) (A) ، تخم‌ها (B)، مخازن آزمایش (C) و تفریخ تخم‌های (D) قورباغه‌ی سبز لوانت (Pelophylax bedriagae)

 

اعمال تنش: طی ماه اول آزمایش سطح آب 12 مخزن یکسان (16سانتی‌متر) بود. سطح آب تیمار شاهد (16سانتی‌متر) تا پایان آزمایش ثابت نگه داشته شد. در ماه دوم آزمایش اولین تنش اعمال شد. بدین صورت که سطح آب تیمار متوسط از 16 به 14 سانتی‌متر و سطح آب تیمار سریع از 16 به 12 سانتی‌مترکاهش داده شد. دومین تنش در ماه سوم اعمال شد و تا پایین آزمایش ثابت باقی ماند. بدین صورت که سطح آب تیمار متوسط از 14 به 12 سانتی‌متر و سطح آب تیمارسریع از 12 به 10 سانتی‌متر کاهش داده شد. آب مخازن هر سه روز یک بار تعویض می‌‌شد. آب شهری به مدت 48 ساعت قبل از اضافه کردن به مخازن در ظروف جداگانه جهت کلرزدایی نگه‌داری می‌شد. درجه حرارت محیط و آب مخازن تیمارها روزانه بوسیله دماسنج دیجیتالی مورد سنجش قرار می‌گرفت و همچنین مخازن از نظر مرگ و میر، روزانه تحت کنترل قرار می‌گرفتند. مخازن از ماه اول به بعد از نظر دگردیسی نیز کنترل ‌شدند. پس از شروع دگردیسی و ظهور دست و پا، چند قطعه سنگ که بخشی از آن خارج از آب بود در هر مخزن قرار داده شد.

تغذیه: تغذیه لاروها در ماه اول آزمایش هفته‌ای دو بار به میزان 6/0 گرم اسفناج خام برای هر لارو، در ماه دوم هفته‌ای سه بار، دو وعده اسفناج خام و یک وعده گوشت خام (سنگدان مرغ) به میزان 8/0 گرم برای هر لارو، ازماه سوم تا پایان آزمایش هفته‌ای 4 بار، اسفناج خام، برگ چغندر پخته و گوشت خام (سنگدان مرغ) به میزان 8/0 گرم برای هر لارو (به صورت متناوب) داده شد (1، 10، 14، 17، 31، 32، 33 و 36). مدت زمان آزمایش 129 روز طول کشید.

پارامترهای مورد بررسی و عکس‌برداری: متغیرهای مورد بررسی در این مطالعه عبارتند از اندازه طول پوزه تا مخرج (SVL) در روزهای 7، 11، 14، 18، 21، 25، 28، 32، 35، 39، 42، 46، 49، 53، 56، 60، 68، 74، 83 و 92 آزمایش (بر حسب میلیمتر)، SVL به هنگام دگردیسی نمونه ها (بر حسب میلیمتر)، سن دگردیسی (فاصله ی زمانی بین شروع آزمایش تا پایان دگردیسی نمونه ها (بر حسب روز))، درصد دگردیسی (نسبت تعداد افرادی که دگردیسی آنها به اتمام رسید، بر تعداد اولیه ی نمونه ها)، میزان بقاء (نسبت تعداد افراد باقی مانده بر تعداد نمونه های اولیه، ضربدر 100). جهت اندازه گیری SVL، به صورت تصادفی از هر مخزن 15 لارو انتخاب شد و سپس توسط دوربین دیجیتال (OLYMPUS، با فاصله ی 25 سانتیمتر از تیمارها) عکس برداری شد.  SVLلاروها بوسیله نرم افزار Digimizer نسخه 5/7/5 اندازه گیری‌ شد.

تحلیل آماری: آنالیز واریانس یک طرفه (ANOVA) برای بررسی اثرات تنش آبی بر رشد، دگردیسی و بقای نمونه های مورد آزمایش استفاده شد. مقایسه های تعقیبی (آزمون های توکی) برای بررسی تفاوت بین میانگین دو تیمار استفاده شد. سطح معنی داری 05/0 ≥ p تعیین شد. همه داده ها به صورت میانگین ± انحراف معیار (Mean ±SD) بیان می شوند. برنامه آماری SPSS (نسخه 22) برای همه تجزیه و تحلیل ها استفاده شد.

نتایج

رشد: شکل 2 SVL لاروهای قورباغه‌ی سبز لوانت در تیمار شاهد (شکل A2) ، تیمار با کاهش متوسط (B 2) و تیمار با کاهش سریع (C2) سطح آب در طول آزمایش نشان می‍دهد. بیشترین میانگین SVL در روز هفتم به ترتیب در تیمار با کاهش سریع (15/0± 58/3)، سپس در تیمار با کاهش متوسط (20/0± 56/3) و در نهایت در تیمار شاهد (24/0± 55/3) اندازه گیری شد. بیشتر‌ین میانگین SVL در روز 83 آزمایش در تیمار شاهد (22/2 ± 32/19)، سپس در تیمار با کاهش متوسط (42/1± 11/19) و در نهایت در تیمار با کاهش سریع (45/1 ± 67/18) اندازه گیری شد. میزان نرخ رشد روزانه برای هردو تیمار با کاهش متوسط و سریع 22/0 میلی‌متر در روز و در تیمار شاهد 21/0 میلی‌متر در روز در روز اندازه گیری شد (شکل‌ 2). نتایج حاصل ازANOVA  نشان داد که تیمارهای مختلف تاثیر معنی‌داری بر روی SVL ندارد (p = 0.10, df=2, F= 3.32).

 

شکل 2- طول پوزه تا مخرج (SVL) لاروهای قورباغه‌ی سبز لوانت (Pelophylax bedriagae) در تیمارشاهد (A)، تیمار با کاهش متوسط  (B) و تیمار با کاهش سریع  (C)سطح آب در طول آزمایش

 

اندازه دگردیسی: شکل A3 اندازه دگردیسی لاروهای قورباغه‌ی سبز لوانت در تیمار شاهد، تیمار با کاهش متوسط و تیمار با کاهش سریع سطح آب را  نشان می دهد. میانگین و انحراف معیار تیمارهای مختلف بر حسب‌ اندازه دگردیسی‌ لاروها‌ به‌‌ ترتیب برای تیمار شاهد (700/1± 41/18) سپس تیمار با کاهش متوسط (79/1± 85/17) و در نهایت ‌تیمار‌ با کاهش سریع (63/1± 17/17) اندازه‌گیری شد. نتایج حاصل از  ANOVAنشان داد که تیمارهای مختلف تاثیر معنی‌داری بر اندازه دگردیسی دارد (p = 0.01, df=2, F= 22.94).

زمان  دگردیسی:  شکل  B3  زمان   دگردیسی   لاروهای

قورباغه‌ی سبز لوانت در تیمار شاهد، تیمار با کاهش متوسط و تیمار با کاهش سریع سطح آب را نشان می دهد. میانگین‌ و انحراف معیار تیمارهای مختلف بر حسب زمان دگردیسی (روز) به ترتیب برای تیمار شاهد (76/12± 82/84)، تیمار با کاهش متوسط (05/11 ± 12/83) و در نهایت تیمار با کاهش سریع (92/10± 92/79) اندازه‌گیری شد. نتایج حاصل از  ANOVAنشان داد که تیمارهای مختلف تاثیر معنی‌داری بر زمان دگردیسی دارد (p = 0.01, df=2, F= 7.82).

میزان بقاء: شکل C3 میزان بقا لاروهای قورباغه‌ی سبز لوانت در تیمار شاهد، تیمار با کاهش متوسط و تیمار با کاهش سریع سطح آب را نشان می دهد. میانگین و انحراف معیار تیمارهای مختلف بر حسب میزان بقاء (درصد) به ترتیب در تیمار شاهد (15/1±99)، تیمار متوسط (43/4±5/95) و در تیمار سریع (65/3± 5/94) اندازه‌گیری شد. نتایج حاصل از ANOVA نشان دادکه تیمارهای مختلف تاثیر معنی‌دار بر میزان بقاء ندارد
(p = 0.15, df=2, F= 2.30).

 

شکل 3- اندازه دگردیسی(A) ، زمان دگردیسی  (B)و میزان بقاء (C) لاروهای قورباغه‌ی سبز لوانت (Pelophylax bedriagae) در تیمارشاهد، تیمار با کاهش متوسط و تیمار با کاهش سریع سطح آب

 

بحث و نتیجه گیری

نوسانات آبی ایجاد شده ناشی از تغییرات اقلیمی، دوزیستان را در سطح جهان تحت تأثیر قرار خواهند داد (28). اهمیت نوسانات و دوره های آبی تالاب ها قبلا به عنوان یک عامل حیاتی برای موفقیت تولیدمثل دوزیستان نشان داده شده است (20)، اما برای گونه‌های وابسته به آب‌های موقت نسبت به آنهایی که از حوضچه‌های دائمی استفاده می‌کنند، اهمیت بیشتری دارد (22). تغییرات آبی می‌تواند بر مراحل لاروی آبی و در نتیجه برون‌داد تولیدمثلی تأثیر بگذارد و در پاسخ واکنش‌های دوزیستان به تغییرات اقلیمی بسیار مهم در نظر گرفته می‌شود. در واقع نوسانات آبی یک عامل مهم و مؤثر در تجدید نیرو )نفرگیری) جمعیت‌های دوزیستان و ساختار اجتماعات آنان است. سطح آب بر طول مدت و زمان دگردیسی تاثیر دارد. غالبا زمان‌ دگردیسی به‌عنوان یک عامل تعیین‌کننده در شایستگی بالغین در نظر گرفته می‌شود (25). همچنین سن و اندازه در دگردیسی، الگوهای بلوغ و بقا را تحت تاثیر قرار می دهد (2). داشتن سازگاری یا انعطاف با دوره‌های آبی متغیر ممکن است انعطاف‌پذیری گونه‌ها را در برابر تأثیرات تغییرات اقلیمی بهبود بخشد (25). ما در این مطالعه مشاهده کردیم که متغیر کاهش سطح آب باعث افزایش سرعت رشد، کاهش اندازه دگردیسی، کاهش زمان دگردیسی و کاهش بقاء در قورباغه سبز لوانت می شود اگرچه این تفاوت ها برای میزان رشد و میزان بقاء معنی دار نمی باشد. این نتایج نشان می دهد که توانایی پاسخ گونه به این گونه تغییرات ممکن است با انعطاف پذیری با شرایط همراه شود.

مطالعات انجام شده نشان می دهد پیامد یک رژیم خشک کننده سریع، تسریع میزان رشد و نمو و در نتیجه کوچک‌تر شدن اندازه دگردیسی است (26 و 38). این در حالی است که مطالعه انجام شده بروی Rana sphenocephala نشان می‍دهد که SVL لاروها با توجه به کاهش‌های دوره ای آبی در محیط آزمایشگاهی تحت تاثیر قرار نمی گیرند (39). در مقابل تیمارهای سطح آب اثر قابل توجهی‌ بر SVL بچه قورباغه‌های Hoplobatrachus chinensis در مرحله 45 گاسنری نشان دادند بطوریکه افراد بزرگ شده تحت تیمارسطح آب با نوسان سریع در مقایسه با افراد بزرگ شده تحت تیمارسطح آب با نوسان تدریجی، به طور قابل توجهی SVL بزرگ‌تر داشتند (48). در مطالعه ما میزان (نرخ) رشد روزانه برای تیمارهای تحت تنش آبی نسبت به تیمار شاهد سریعتر و در اندازه کوچکتر ثبت گردید. اگرچه مقایسه تیمارهای مختلف تاثیر معنی‌داری بر روی رشد SVL نشان نداد.

مطالعه انجام شده توسط Parris (2000) نشان‌‌ داد که میزان سطح آب تاثیری بر اندازه دگردیسی R. blairi و
R. sphenocephala ندارد (35). همچنین اندازه دگردیسی
R. sphenocephala بوسیله کاهش‌های مختلف سطح آب در شرایط آزمایشگاهی تحت تاثیر قرار نگرفت (39). در مطالعه Doughty and Roberts (2003) این نتیجه گیری حاصل شد که کاهش سطح آب در شرایط آزمایشگاهی بر اندازه دگردیسی لاروهای georgiana Crinia اثر ندارد ولی زمانی که کیفیت و دسترسی به مواد غذایی با کاهش آب همراه باشد اندازه دگردیسی را تحت تاثیر قرار می‌دهد (13). Amburgey و همکاران (2012) به این نتیجه دست یافتند که رابطه‌ی معنی‌داری بین اندازه دگردیسی و تیمار آبی در شرایط آزمایشگاهی یا در محیط طبیعی وجود ندارد (2). در مقابل در مطالعه انجام شده توسط Leipsو همکاران (2000) نشان داده شد که‌کاهش سطح آب اندازه دگردیسی دوگونه خواهری قورباغه‌های درختی (Hylidae) را تحت تاثیر قرار می‌دهد. همچنین تغییر تراکم لاروی ممکن است به تنهایی اندازه کوچک‌تر دگردیسی را به جای کاهش آب بهتر توضیح دهد (21). همچنین در دگردیسی لاروهای
H. chinensis، زمان دگردیسی و اندازه دگردیسی به طور قابل توجهی همبستگی مثبت نشان داد (48). در مطالعه ما‌ نتایج نشان داد که تیمارهای مختلف تاثیر معنی‌داری بر اندازه دگردیسی دارد. مشاهده شد که میانگین اندازه دگردیسی در تیمارشاهد از تیمار متوسط، و تیمار متوسط از تیمار سریع بیشتر بود.

برخی از مطالعات نشان می دهد که دوره های آبی طبیعی بر زمان دگردیسی اثر قابل توجهی دارد به طوری که لاروهای برکه‌های دائمی به طور قابل توجهی زمان دگردیسی طولانی‌تر از لاروهای برکه‌های فصلی دارند (12، 16 و 24). Parris (2000) نشان‌‌ داد که مدت زمان دوره ای آبی، زمان دگردیسی R. blairi و R. sphenocephala و دورگه‌های آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد (35). Ryan and Winne (2001) مشاهده کردند که دگردیسی لاروهای
R. sphenocephala در تیمارهای 60 روزه نسبت به 75 و 90 روزه دارای دوره‌ی لاروی کوتاه‌تر هستند (39).Xiao-Li  و همکاران (2014) مشاهده کردند که سطوح آب می‌تواند به طور قابل توجهی زمان دگردیسی لاروهای قورباغه ببری (H. chinensis) را تحت تاثیر قرار دهد. کوتاه‌ترین زمان دگردیسی برای لاروهای بزرگ شده تحت تیمار پایین و تیمار نوسان تدریجی آب ثبت شده است (48) که این یافته‌ها از پژوهش‌های قبلی پشتیبانی می‌کند (12، 23 و 46). محققان معتقد هستند که این نتیجه‌ی سازگاری طولانی مدت جمعیت است (12، 45 و 46). در مقابل، در مطالعه Leipsو همکاران (2000) اثر مستقیم کاهش سطح آب بر زمان دگردیسی دوگونه خواهری قورباغه‌های درختی(Hyla gratiosa, H. cinerea)  دیده نشد (21). کاهش سطح آب در شرایط آزمایشگاهی نیز بر زمان دگردیسی لاروهای georgiana C. اثرقابل توجهی نداشت ولی در تعامل با دسترسی محدود به مواد غذایی و کاهش حجم آب بر زمان دگردیسی اثرگذار است (48). Amburgey و همکاران (2012) به این نتایج دست یافتند که تیمارهای آبی در شرایط آزمایشگاهی اثر قابل توجهی برزمان دگردیسی لاروهای Pseudacris maculata ندارد (2). در مطالعه ما نتایج نشان داده شد که تیمارهای مختلف تاثیر معنی‌داری بر زمان دگردیسی دارد. مشاهده شد که میانگین زمان دگردیسی در تیمارشاهد از تیمار متوسط، و تیمار با کاهش متوسط از‌تیمار با کاهش سریع طولانی‌تر بود.

مدت زمان دوره آبی، بقاء  R. blairiو R. sphenocephala و دور‌گه‌های آنها را تحت تاثیر قرار داد (35). در مقابل Ryan and Winne (2001)  تفاوت معناداری در بقای کلی بین تیمارهای مختلف هیدروپریود در شرایط آزمایشگاهی (میزان بقاء تیمار، 60 روزه 3/63%، 75 روزه 1/64% و 90 روزه 9/58%) در R. sphenocephala مشاهده نکردند (39). Amburgey و همکاران (2012) نیز نشان دادند که تیمارهای دوره آبی تجربی اثر قابل توجهی بر مرگ و میر لاروهای Pseudacris maculate ندارد و میزان مرگ و میر در سراسر آزمایش حداقل بود (4/6%) (2).Xiao-Li  و همکاران (2014) مشاهده کردند که سطوح آب اثر قابل توجهی بر میزان بقای افراد H. chinensis در مرحله گاسنر 42 دارد اما بر بقای افراد در گاسنر مرحله 45 اثر قابل توجهی ندارد (48). بطوریکه لاروها تحت تیمار سطح آب پایین و ثابت، بالاترین میزان مرگ و میر و کوتاه‌ترین زمان دگردیسی را در بین تمام تیمارها دارند. مرگ و میر نسبتا بالا در میان لاروها در سطوح آب با نوسانات سریع نیز نشان می‌دهد که لاروها‌ی قورباغه ببری به کاهش سطح آب و افزایش رقابت بین افراد در کنار تراکم حساس هستند (48). در این مطالعه میزان پایینی از مرگ و میر بین سه تیمار تحت آزمایش مشاهده شد اما بطورکلی با کاهش سطح آب میزان بقا کاهش یافت اما این تفاوت بین تیمارها معنادار ثبت نشد.

انعطاف‌پذیری لاروهای قورباغه سبز لوانت در برابر نوسانات آبی ایجاد شده می تواند به آن ظرفیت بیشتری برای انطباق با تغییرات پیش‌بینی‌شده در برابر تغییرات اقلیمی بدهد. این ویژگی های سازشی ممکن است قورباغه سبز لوانت را با افزایش انعطاف پذیری در طول شرایط محیطی متغیر فراهم کند و ممکن است به بازیابی جمعیت پس از خشکسالی طولانی مدت کمک کند. نتایج این مطالعه ممکن است برای سایر گونه هایی که تالاب های موقتی و قطعه قطعه شده را اشغال می کنند نیز اعمال شود. گونه‌هایی که در حال حاضر برای تولیدمثل در تالاب‌های موقت (با انواع دوره‌های آبی) سازگار شده‌اند، ممکن است انعطاف‌پذیری ذاتی در برابر تغییرات اقلیمی داشته باشند، اگرچه افراد برای افزایش انعطاف‌پذیری فراجمعیت (متاپاپلیشن) نیاز به دسترسی به انواع هیدروپریودها دارند (45 و 40).

سپاسگزاری

از دانشگاه رازی به جهت حمایت های مالی جهت انجام این مطالعه به عنوان بخشی از پایان نامه نویسنده اول تشکر و قدردانی می گردد.

  • Adelizzi R, Portmann J, Van Meter R. (2019). Effect of individual and combined treatments of pesticide, fertilizer, and salt on growth and corticosterone levels of larval Southern leopard frogs (Lithobates sphenocephala). Arch Environ Contam Toxicol. 77: 29–39. https://doi.org/10.1007/s00244-019-00629-6
  • Amburgey S, Funk WC, Murphy M, Muths E. (2012). Effects of hydroperiod duration on survival, developmental rate, and size at metamorphosis in boreal chorus frog tadpoles (Pseudacris maculata). Herpetologica. 68(4):456–67. https://doi.org/10.1655/HERPETOLOGICA-D-11-00093
  • Blaustein AR, Walls SC, Bancroft BA, Lawler JJ, Searle CL, Gervasi SS. (2010). Direct and indirect effects of climate change on amphibian populations. Diversity. 2(2):281–313. https://doi.org/10.3390/d2020281

 

 

 

  • Brannelly LA, Ohmer MEB, Saenz V, Richards‐Zawacki CL. (2019). Effects of hydroperiod on growth, development, survival and immune defences in a temperate amphibian. Funct Ecol. 33(10):1952–61. https://doi.org/10.1111/1365-2435.13419
  • Brooks RT. (2009). Potential impacts of global climate change on the hydrology and ecology of ephemeral freshwater systems of the forests of the northeastern United States. Clim Change. 95(3):469–83. https://doi.org/10.1007/s10584-008-9531-9
  • Buckley LB, Jetz W. (2007). Environmental and historical constraints on global patterns of amphibian richness. Proc R Soc B Biol Sci. 274(1614):1167–73. https://doi.org/10.1098/rspb.2006.0436
  • Cahill AE, Aiello-Lammens ME, Fisher-Reid MC, Hua X, Karanewsky CJ, Yeong Ryu H, et al. (2013). How does climate change cause extinction? Proc R Soc B Biol Sci. 280(1750):20121890. https://doi.org/10.1098/rspb.2012.1890
  • Collins JP, Storfer A. (2003). Global amphibian declines: sorting the hypotheses. Divers Distrib. 9(2):89–98. https://doi.org/10.1046/j.1472-4642.2003.00012.x
  • Daneshvar MRM, Ebrahimi M, Nejadsoleymani H. (2019). An overview of climate change in Iran: facts and statistics. Environ Syst Res. 8(1):1–10. https://doi.org/10.1186/s40068-019-0135-3
  • Dastansara N, Vaissi S, Mosavi J, Sharifi M. (2017). Impacts of temperature on growth, development and survival of larval Bufo (Pseudepidalea) viridis (Amphibia: Anura): implications of climate change. Zool Ecol. 27(3–4). https://doi.org/10.1080/21658005.2017.1360037
  • Davenport JM, Hossack BR. (2016). Reevaluating geographic variation in life‐history traits of a widespread Nearctic amphibian. J Zool. 299(4):304–10. https://doi.org/10.1111/jzo.12352
  • Denver RJ, Mirhadi N, Phillips M. (1998). Adaptive plasticity in amphibian metamorphosis: Response of Scaphiopus hammondiitadpoles to habitat desiccation. Ecology. 79(6):1859–72. https://doi.org/10.1890/0012-9658(1998)079[1859:APIAMR]2.0.CO;2
  • Doughty P, Roberts JD. (2003). Plasticity in age and size at metamorphosis of Crinia georgiana tadpoles: responses to variation in food levels and deteriorating conditions during development. Aust J Zool. 51(3):271–84. https://doi.org/10.1071/ZO02075
  • Ebrahimi N, Sharifi M, Vaissi S. (2020). Effect of density and food level on the growth, development and survival of larvae of the green toad (Bufotes variabilis, Pallas 1769), Amphibian: Anura. J Anim Res (Iranian J Biol). 33(2):90–104. https://doi.org/20.1001.1.23832614.1399.33.2.6.8
  • Fan XL, Lin ZH, Scheffers BR. (2021). Physiological, developmental, and behavioral plasticity in response to thermal acclimation. J Therm Biol. 97:102866. https://doi.org/10.1016/j.jtherbio.2021.102866
  • Gervasi SS, Foufopoulos J. (2008). Costs of plasticity: responses to desiccation decrease post‐metamorphic immune function in a pond‐breeding amphibian. Funct Ecol. 2(1):100–8. https://doi.org/10.1111/j.1365-2435.2007.01340.x
  • Ghodageri MG, Pancharatna K. (2011). Morphological and behavioral alterations induced by endocrine disrupters in amphibian tadpoles. Toxicol Environ Chem. 93(10): 2012-2021. https://doi.org/10.1080/02772248.2011.621595
  • Harkey GA, Semlitsch RD. (1988). Effects of temperature on growth, development, and color polymorphism in the ornate chorus frog Pseudacris ornata. Copeia. 1001–7. https://doi.org/10.2307/1445724
  • Climate Change (2007). The Physical Science Basis. Cambridge University Press, Cambridge.
  • Karraker NE, Gibbs JP. (2009). Amphibian production in forested landscapes in relation to wetland hydroperiod: a case study of vernal pools and beaver ponds. Biol Conserv. 142(10):2293–302. https://doi.org/10.1016/j.biocon.2009.05.002
  • Leips J, McManus MG, Travis J. (2000). Response of treefrog larvae to drying ponds: comparing temporary and permanent pond breeders. Ecology. 81(11):2997–3008. https://doi.org/10.1890/0012-9658(2000)081[2997:ROTLTD]2.0.CO;2
  • Lemckert F.(2010). Habitat relationships and presence of the threatened heath frog Litoria littlejohni (Anura: Hylidae) in central New South Wales, Australia. Endanger Species Res. 11(3):271–8. https://doi.org/10.3354/esr00277
  • Loman J, Claesson D. (2003). Plastic response to pond drying in tadpoles Rana temporaria: tests of cost models. Evol Ecol Res. 5(2):179–94.
  • Loman J. (2001). Local variation in Rana termporaria egg and clutch size: Adaptations to pond drying? Alytes. 19(1):45–52.
  • Lowe K, Castley JG, Hero J-M. (2015). Resilience to climate change: complex relationships among wetland hydroperiod, larval amphibians and aquatic predators in temporary wetlands. Mar Freshw Res. 66(10):886–99. https://doi.org/10.1071/MF14128
  • Márquez-García M, Correa-Solis M, Sallaberry M, Méndez MA. (2009). Effects of pond drying on morphological and life-history traits in the anuran Rhinella spinulosa (Anura: Bufonidae). Evol Ecol Res. 11(5):803–15.
  • Marquis O, Miaud C. (2008). Variation in UV sensitivity among common frog Rana temporaria populations along an altitudinal gradient. Zoology. 111(4):309–17. https://doi.org/10.1016/j.zool.2007.09.003
  • Matthews JH, Funk WC, Ghalambor CK. (2013). Demographic approaches to assessing climate change impact: an application to pond-breeding frogs and shifting hydropatterns. Wildl Conserv a Chang Clim. 58–85. https://doi.org/10.7208/9780226074641-004
  • McMenamin SK, Hadly EA, Wright CK. (2008). Climatic change and wetland desiccation cause amphibian decline in Yellowstone National Park. Proc Natl Acad Sci. 105(44):16988–93. https://doi.org/10.1073/pnas.080909010
  • Merilä J, Laurila A, Pahkala M, Räsänen K, Timenes Laugen A. (2000). Adaptive phenotypic plasticity in timing of metamorphosis in the common frog Rana temporaria. Ecoscience. 7(1):18–24. https://doi.org/10.1080/11956860.2000.11682566
  • Mogali S, Saidapur S, Shanbhag B. (2016). Influence of desiccation, predatory cues, and density on metamorphic traits of the bronze frog Hylarana temporalis. Amphibia-Reptilia. 37(2):199–205. https://doi.org/10.1163/15685381-00003044
  • Moradi F, Vaissi S, Akmali V. (2019). Impacts of temperature, water level and density on cannibalism of larval Bufotes variabilis (Pallas, 1769). J Anim Res (Iranian J Biol). 32(1):49–58. https://doi.org/20.1001.1.23832614.1398.32.1.8.1
  • Mosavi J, Vaissi S, Dastansara N, Sharifi M. (2017). Effects of temperature on growth, development and survival in larvae of Pelophylax ridibundus (Pallas, 1771) (Amphibia: Anura): Linking global warming to amphibian development. Acta Zool Bulg. 69(4): 541-546.
  • Newman JC, Riddell EA, Williams LA, Sears MW, Barrett K. (2022). Integrating physiology into correlative models can alter projections of habitat suitability under climate change for a threatened amphibian. Ecography (Cop). e06082. https://doi.org/10.1111/ecog.06082
  • Parris MJ. (2000). Experimental analysis of hybridization in leopard frogs (Anura: Ranidae): larval performance in desiccating environments. Copeia. 2000(1):11–9. https://doi.org/10.1643/0045-8511(2000)2000[0011:EAOHIL]2.0.CO;2
  • Pesarakloo A, Najibzadeh M. (2019). Life history of the Levant water frog, Pelophylax bedriagae (Amphibia: Anura: Ranidae) in western Iran. J Anim Divers. 1;1:11–9. https://doi.org/10.29252/JAD.2019.1.1.2
  • Pesarakloo A, Rastegar-Pouyani E, Rastegar-Pouyani N, Kami H, Najibzadeh M, Khosravani A, et al. (2017). The first taxonomic revaluation of the Iranian water frogs of the genus Pelophylax (Anura: Ranidae) using sequences of the mitochondrial genome. Mitochondrial DNA Part A. 28(3):392–8. https://doi.org/10.3109/19401736.2015.1127362
  • Rudolf VHW, Rödel M-O. (2007). Phenotypic plasticity and optimal timing of metamorphosis under uncertain time constraints. Evol Ecol. 21(1):121–42. https://doi.org/10.1007/s10682-006-0017-9
  • Ryan TJ, Winne CT. (2001). Effects of hydroperiod on metamorphosis in Rana sphenocephala. Am Midl Nat. 145(1):46–53. https://doi.org/10.1674/0003-0031(2001)145[0046:EOHOMI]2.0.CO;2
  • Shoo LP, Olson DH, McMenamin SK, Murray KA, Van Sluys M, Donnelly MA, et al. (2011). Engineering a future for amphibians under climate change. J Appl Ecol. 48(2):487–92. https://doi.org/10.1111/j.1365-2664.2010.01942.x
  • Sinai N, Glos J, Mohan A V, Lyra ML, Riepe M, Thöle E, et al. (2022). Developmental plasticity in amphibian larvae across the world: Investigating the roles of temperature and latitude. J Therm Biol. 106:103233. https://doi.org/10.1016/j.jtherbio.2022.103233
  • Spieler M. (2000). Developmental plasticity and behavioural adaptations of two West African anurans living in an unpredictable environment (Amphibia, Anura). Bonn Zool Monogr. 46:109–20.
  • Thomas CD, Cameron A, Green RE, Bakkenes M, Beaumont LJ, Collingham YC, et al. (2004). Extinction risk from climate change. Nature. 427(6970):145–8. https://doi.org/10.1038/nature02121
  • Trenberth KE. (2011). Changes in precipitation with climate change. Clim Res. 47(1–2):123–38. https://doi.org/10.3354/cr00953
  • Walls SC, Barichivich WJ, Brown ME, Scott DE, Hossack BR. (2013). Influence of drought on salamander occupancy of isolated wetlands on the southeastern coastal plain of the United States. Wetlands. 33(2):345–54. https://doi.org/10.1007/s13157-013-0391-3
  • Wilbur HM. (1987). Regulation of structure in complex systems: experimental temporary pond communities. Ecology. 68(5):1437–52. https://doi.org/10.2307/1939227
  • Williams SE, Shoo LP, Isaac JL, Hoffmann AA, Langham G. (2008). Towards an integrated framework for assessing the vulnerability of species to climate change. PLoS Biol. 6(12): e325. https://doi.org/10.1371/journal.pbio.0060325
  • Xiao-Li FAN, Zhi-Hua LIN, Jie WEI. (2014). Effects of hydroperiod duration on developmental plasticity in tiger frog (Hoplobatrachus chinensis) tadpoles. Zool Res. 35(2):124. https://doi.org/10.11813/j.issn.0254-5853.2014.2.124
دوره 36، شماره 3
مهر 1402
صفحه 176-191
  • تاریخ دریافت: 15 شهریور 1401
  • تاریخ بازنگری: 09 دی 1401
  • تاریخ پذیرش: 10 بهمن 1401