نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سمیه اراضی ¹
• محمدحسین ایران نژاد پاریزی ¹
• احد ستوده ¹
• بهمن کیانی ²

¹ دانشگاه یزد

² دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد

چکیده

لکه یک واحد از ساختار سیمای سرزمین و یا قسمت تقریبا همگنی از سرزمین می باشد که از یک ساختار سلسله مراتبی برخوردار است و به عنوان اکوسیستمی همگن و قابل تشخیص که با محیط اطراف خودش کاملا متمایز است در نظر گرفته می شود. دو پارامتر اندازه و شکل لکه‌های زیستگاهی بر انواع و تعداد جانوران درون آن تاثیر می‌گذارد. این دو پارامتر، از مولفه‌های مهم در طراحی و برنامه‌ریزی مناطق جهت حفاظت از گونه‌ها هستند. به‌همین جهت، این پژوهش به مطالعه رابطه دو پارامتر اندازه و شکل لکه‌های زیستگاهی در حوضه‌آبخیز آدرشک پرداخته است. در طول فصل‌های بهار و تابستان سال 1398 به شناسایی جانوران آدرشک پرداخته شد. در مجموع تعداد 14 گونه پستاندار و 26 گونه پرنده در آدرشک شناسایی شد. بیش‌ترین مقدار غنا، تنوع و یکنواختی گونه‌ای در لکه درختچه و کم‌ترین مقدار در لکه بوته‌زار و علفزار با تراکم بالا مشاهده شد. از نرم‌افزار FRAGSTATS 4,2 برای محاسبه متریک‌های مورد استفاده در پژوهش بهره گرفته شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از همبستگی اسپیرمن و مقادیر تنوع گونه‌ای از شاخص‌های شانون-وینر، سیمپسون، هیل، بریلویین و مک‌آرتور، مقدار غنای گونه‌ای با شاخص‌های غنای مارگالف و من-هینیک محاسبه شد. نتایج نشان داد که بین شاخص تنوع سیمپسون و بریلویین و شاخص‌های غنای مارگالف و من-هینیک با دو سنجه AREA و PARA رابطه معنی‌داری وجود دارد. همچنین، بین شاخص‌های تنوع‌زیستی و پارامترهای فیزیکی لکه‌ها ارتباط معنی‌دار در سطح یک درصد مشاهده شد و در طراحی و مدیریت زیستگاه برای جانوران، لکه‌های کوچک ارجحیت دارند.

کلیدواژه‌ها

• آدرشک
• همبستگی
• شاخص‌های تنوع‌زیستی
• سنجه
• یزد

موضوعات

• اکولوژی

عنوان مقاله [English]

Investigation of the relationship between habitat size and shape parameters with richness, diversity and uniformity of animals in Adoroshk watershed (Yazd-Shirkuh province)

نویسندگان [English]

• somayeh arazi ¹
• mohammadhosein irannezhadparizi ¹
• ahad sotoudeh ¹
• Bahman Kiani ²

¹ yazd university

² Yazd University Faculty of Natural Resources Department of the Environment

چکیده [English]

A patch is a unit of the structure of the land or almost homogeneous part of the land that has a hierarchical structure and is considered as a homogeneous and recognizable ecosystem that is completely different from its surroundings. Two parameters of size and shape of habitat patchs affect the types and number of animals in it. These two parameters are important components in the design and planning of areas for species protection. Therefore, this study has studied the relationship between two parameters of size and shape of habitat patchs in Adoroshk watershed. During the spring and summer seasons of 2019, Adoroshk animals were identified. A total of 14 species of mammals and 26 species of birds were identified in Adoroshk. The highest amount of richness, diversity and uniformity of species was observed in shrub patch and the lowest amount was observed in high density shrub and grassland spots. FRAGSTATS 4.2 software was used to calculate the metrics used in the research. Data analysis using Spearman correlation and values of species diversity from Shannon-Wiener, Simpson, Hill, Brillouin and McArthur indices, species richness with Margalf and Mann-Henick indices Calculated. The results showed that there was a significant relationship between Simpson and Brillouin diversity index and Margalf and Mann-Henick richness indices with AREA and PARA criteria. Also, a significant relationship was observed between biodiversity indicators and physical parameters of patchs at the level of one percent, and small patchs are preferred in habitat design and management for animals.

کلیدواژه‌ها [English]

• Adoroshk
• Correlation
• Biodiversity Indices
• Sanjeh
• Yazd