مجله پژوهشهای جانوری (مجله زیست شناسی ایران)(علمی)

بررسی آلودگی انگلی تریکوسوموئیدس کراسیکودا در رت های آزمایشگاهی نژادهای ویستار و اسپراگ دالی یک مرکز تولید و پرورش حیوانات آزمایشگاهی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی

2 موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی

چکیده

تریکوسوموئیدس کراسیکودا یک نماتود نازک است که در مثانه و ناحیه لگنچه کلیه در رت مستقر می شود و در مواردی نیز موجب تشکیل سنگ های ادراری و تومور می گردد. آلودگی انگلی فوق ممکن است در نتایج کارهای تحقیقاتی صورت گرفته بر روی آنها تأثیر سوء بگذارد. بنابر این بررسی وضعیت آلودگی این انگل در مراکز پرورشی ضروری می باشد. در این تحقیق از دو کلنی پرورشی رت نژادهای ویستار و اسپراگ دالی تعداد 110 سر رت بالغ از هر دو نژاد و جنس بصورت تصادفی انتخاب و پس از کالبدگشایی مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین بررسی هیستوپاتولوژی از بافت های مثانه و نیز ریه ها جهت حضور لارو انگل صورت گرفت. از 60 رت نژاد ویستار مورد بررسی، در 54 سر (37 ماده و 17 نر) و از 50 رت نژاد اسپراگ دالی در 43 سر
(31 ماده و 12 نر) عفونت انگلی مشخص گردید. کرم های نابالغ بصورت جداگانه و نیز کرم های بالغ نر و ماده در کنار همدیگر مشاهده گردیدند. در رحم کرم های ماده تخم های حاوی لارو قابل تشخیص بود. از نظر وجود کیست، در مثانه 12 حیوان کیست مشاهده گردید که پس از باز نمودن، بقایای کرم در آنها قابل مشاهده بود. آثاری از وجود تومور در اندام های مختلف مشاهده نگردید و در بررسی هیستوپاتولوژی، در موارد زیادی مقاطع بدن انگل در بافت جدار مثانه و همچنین هیپرپلازی و زخم مشاهده گردید. در ریه ها و لگنچه کلیه ها، آثاری از وجود لارو و نیز انگل دیده نشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Survey in parasitic infestation, Trichosomoides crassicauda in Wistar and Sprague-Dawley laboratory rat strains at a producing and breeding center of laboratory animals in Iran

نویسندگان [English]

  • Roozbeh Fallahi 1
  • Ebrahim Norouzi 2
  • Mohammad Eslam Panah 2

2 Razi Vaccine and Serum Research Institute

چکیده [English]

Trichosomoides crassicauda is a thin nematode in the urinary bladder and renal pelvis of rats and in some cases can cause urolithiasis and tumor. This parasitic infection may have been done adverse effect on the results of research works. Therefore the study of parasitic infection in breeding center is essential. In this research in a Wistar and Sprague-Dawley strains of rat colony number of 110 adult rats of both race and sex were randomly selected and were examined after autopsy. The histopathology of bladders and so lungs were done for presence of parasite larvae. In 60 examined Wistar rats, in the 54 (37 female and 17 male) and in 50 Sprague-Dawley rats, in the 43 (31 female and 12 male) parasitic infection was found. Immature worms separately and male and female adult worms were seen together. In the uterus of female worms, the eggs containing larvae were detected. In urinary bladder of 12 rats, the cyst were observed that after unpacking, debris of worms were visible.There were no evidence of tumors in various organs and in histopathology, in many cases, the body of the parasite in tissue sections and hyperplasia and wound was observed in the bladder wall. In the lungs and renal pelvis, there were no evidence of larvae and parasites.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Trichosomoides crassicauda
  • Rat
  • Wistar
  • Sprague-Dawley

بررسی آلودگی انگلی Trichosomoides crassicauda در رت های آزمایشگاهی یک مرکز تولید و پرورش حیوانات آزمایشگاهی ایران

روزبه فلاحی1*، ابراهیم نوروزی1 و محمد اسلام پناه2

1 کرج، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی، بخش تحقیق، تولید و پرورش حیوانات آزمایشگاهی 

2 کرج، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی، بخش آسیب شناسی 

تاریخ دریافت: 22/10/93              تاریخ پذیرش: 10/5/94

چکیده

Trichosomoides crassicauda یک نماتود نازک است که در مثانه و ناحیه لگنچه کلیه در رت مستقر می شود و در مواردی نیز موجب تشکیل سنگ های ادراری و تومور می گردد. آلودگی انگلی فوق ممکن است در نتایج کارهای تحقیقاتی صورت گرفته بر روی آنها تأثیر سوء بگذارد. بنابر این بررسی وضعیت آلودگی این انگل در مراکز پرورشی ضروری می باشد. در این تحقیق از دو کلنی پرورشی رت نژادهای ویستار و اسپراگ دالی تعداد 110 سر رت بالغ از هر دو نژاد و جنس بصورت تصادفی انتخاب و پس از کالبدگشایی مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین بررسی هیستوپاتولوژی از بافت های مثانه و نیز ریه ها جهت حضور لارو انگل صورت گرفت. از 60 رت نژاد ویستار مورد بررسی، در 54 سر (37 ماده  و 17 نر)  و از 50 رت  نژاد اسپراگ دالی در 43 سر (31 ماده  و 12 نر)  عفونت انگلی مشخص گردید. کرم های نابالغ بصورت جداگانه و نیز کرم های بالغ نر و ماده در کنار همدیگر مشاهده گردیدند. در رحم کرم های ماده تخم های حاوی لارو قابل تشخیص بود. از نظر وجود کیست، در مثانه 12 حیوان کیست مشاهده گردید که پس از باز نمودن، بقایای کرم در آنها قابل مشاهده بود. آثاری از وجود تومور در اندام های مختلف مشاهده نگردید و در بررسی هیستوپاتولوژی، در موارد زیادی مقاطع بدن انگل در بافت جدار مثانه و همچنین هیپرپلازی و زخم مشاهده گردید. در ریه ها و لگنچه کلیه ها، آثاری از وجود لارو و نیز انگل دیده نشد.

واژه های کلیدی: Trichosomoides crassicauda ، رت، ایران

* نویسنده مسئول، تلفن: 34502805-026، پست الکترونیکی:   r.fallahi@rvsri.ac.ir

مقدمه

 

تریکوسوموئیدس کراسیکودا (Trichosomoides crassicauda) یک نماتود نازک و مو مانند است که در مثانه و ناحیه لگنچه کلیه های رت های وحشی و آزمایشگاهی مستقر می شود و تغییرات هیپرتروفی و التهاب  خفیف که غالباً بدون علائم بالینی است را ایجاد می نماید. در مواردی نیز موجب تشکیل سنگ های ادراری و توموری شدن مثانه می گردد. این انگل عضوی از راسته انوپلیدا (Enoplida) می باشد. بنابراین از نظر شکل ظاهری، شباهت زیادی به کرم تریشوریس (Trichuris) و تریشین(Trichinella sp.) دارد (6، 12، 14، 23، 27). جنس نر این کرم 5/3-1میلی متر و جنس ماده 19-10 میلی متر است. تخم های انگل از طریق ادرار، دفع شده و غذا و آب را آلوده کرده و هنگامیکه توسط میزبان بعدی خورده شوند، در معده آنها هچ می گردند (باز می شوند). لاروهای از تخم در آمده، به سمت ریه ها مهاجرت کرده و سپس از طریق جریان خون به کلیه ها می رسند و از آنجا از طریق میزنای (Ureter) بسمت پایین و بطرف مثانه حرکت کرده و در آن مستقر می شوند. سیکل زندگی انگل،  9-8  هفته بعد از خوردن تخم کامل می گردد و 12-8 هفته بعد از عفونت، تخم ها از طریق ادرار دفع می گردند (12، 14، 23).

در رت های آزمایشگاهی بدلیل حضور و حرکت لاروها در ریه ها، ممکن است ذات الریه کشنده ایجاد گردد. در طی دوره آبستنی رت، لاروها نمی توانند از سد جفت عبور و به جنین برسند ولی در دوره شیرواری، از مادر به نوزادان منتقل می گردنند. کرم نر به طور دائم در دستگاه تناسلی ماده قرار گرفته تا هنگامیکه کرم ماده لایه موکوسی (مخاطی) مثانه را سوراخ و در آن نفوذ می کند. البته قسمت انتهایی بدن کرم در محوطه مثانه باقی می ماند. آلودگی شدید تریکوسوموئیدس کراسیکودا در مثانه رت موجب دفع ادرار دردناک که ممکن است خون آلود باشد، کاهش رشد حیوان و نیز بروز بیماری های کلیه، مانند تورم چرکی لگنچه (Pyelitis) شده و بدلیل ایجاد واکنشهای گرانولوماتوز در اطراف انگل که در حقیقت نوعی از پاسخ سیستم دفاعی حیوان می باشد موجب تشکیل سنگهای ادراری در لگنچه کلیه ها و مثانه می گردد که بدلیل تحریک طولانی مدت و عفونت مزمن، می تواند زمینه ساز بروز نئوپلاسم ها گردد (12، 14، 23).

از آنجا که جوندگانی نظیر موش و رت بیشترین مصرف به عنوان حیوانات آزمایشگاهی در تحقیقات را به خود اختصاص داده اند، مراقبت از وضعیت سلامت آنها از لحاظ رعایت اصول اخلاق کار با حیوانات آزمایشگاهی اهمیت زیادی دارد. عفونت با تریکوسوموئیدس کراسیکودا در کلنی های پرورشی رت ممکن است بدلیل ایجاد استرس، درد و ... در حیوان، در نتایج کارهای تحقیقاتی صورت گرفته بر روی حیوانات مورد استفاده، تأثیر سوء گذاشته بنابر این بررسی دوره ای وضعیت آلودگی آنها خصوصاً به این انگل ضروری می باشد (9، 10). با استفاده از سیستم های پرورشی مجهز به سدهای محافظت کننده، کنترل عوامل محیطی، انجام پایش های بهداشتی دوره ای و حذف حیوانات آلوده می توان به ریشه کنی این آلودگی انگلی اقدام نمود. گزارشاتی از درمان رت های آلوده با داروی سلامکتین(Selamectin) به میزان mg/kg 6 بصورت موضعی در پوست قاعده گردن در ناحیه کتف رت وجود دارد ولی در مورد مراکز پرورشی بزرگ و تجاری تأثیر زیادی نخواهد داشت (8).

مواد و روشها

60 سر رت آزمایشگاهی بالغ از نژاد ویستار (40 سر ماده و20 سر نر) و نیز 50 سر رت نژاد اسپراگ دالی(35 سر ماده و 15 سر نر) در محدوده وزنی 300-250 گرم بصورت تصادفی از 2 کلنی پرورشی با جمعیت های 800 و 700 از یک مرکز پرورش حیوانات آزمایشگاهی انتخاب و به آزمایشگاه انگل شناسی منتقل گردیدند. تعداد نمونه ها بر اساس استاندارد فدراسیون انجمن های علوم حیوانات آزمایشگاهی اروپا (FELASA)، بر اساس میزان شیوع احتمالی 30% و با ضریب اطمینان 95% از کل جمعیت دو کلنی پرورشی محاسبه گردید. سیستم پرورش رت ها از نوع متعارفی (Conventional) بود و در قفس های جعبه کفشی (Shoe box) تیپ4 از جنس پلی کربنات نگه داری می شدند. از تراشه چوب (پوشال) استریل بعنوان بستر استفاده می گردید. حیوانات از غذای فشرده (پلت) با فرمول استاندارد (20% پروتئین، 2/1% کلسیم و 6% فسفر) و آب به میزان دلخواه مصرف می کردند و دوره روشنایی- تاریکی بصورت 12/12 ساعت در شبانه روز بود. درجه حرارت سالن های پرورشی   oC24، میزان رطوبت نسبی 55% و میزان تهویه هوا در سالن ها که ابعاد آنها 3x6x12 متر بود،10-8 مرتبه 3 دقیقه ای در ساعت بود. رت های انتخاب شده که همگی از نظر ظاهری سالم به نظر می رسیدند، بر طبق اصول اخلاق کار با حیوانات آزمایشگاهی در ایران (17) و بوسیله قرار گیری در محفظه حاوی گاز دی اکسید کربن 70% ابتدا بیهوش و با افزایش غلظت گاز به 100% کشته و سپس کالبد گشایی شدند (11). پس از بیرون آوردن امعاء و احشاء، سیستم ادراری آنها مورد بررسی قرار گرفته و مثانه رت ها با دقت جدا گردیده و داخل پتری دیش حاوی سرم فیزیولوژی قرار داده شدند. مثانه ها بطور جداگانه در زیر میکروسکوپ تشریح بوسیله اسکالپل برش داده تا کرم ها و تخم ها در صورت وجود قابل رویت گردند. همچنین محوطه داخلی مثانه ها از نظر وجود هر گونه کیست و یا سنگ، مورد بررسی دقیق قرار گرفتند. بعد از شمارش نماتودها، شناسایی آنها بر طبق روش های تشخیص انگل های کرمی، بر اساس خصوصیات ظاهری و با استفاده از کلیدهای منابع انگل شناسی سولزبی (1986) صورت گرفت. بافت مثانه تخلیه شده و نیز نمونه هایی از ریه ها و قسمت لگنچه کلیه ها تهیه و به منظور انجام آزمایشات هیستوپاتولوژی، در محلول فرمالدئید قرار داده شدند. پس از مدت زمان لازم جهت عمل ثبوت، مراحل تهیه مقاطع بافتی 5 میکرومتری از بلوک های پارافینه، انجام و با رنگ آمیزی هماتوکسیلین و ائوزین رنگ شدند. جهت معدوم نمودن لاشه رت های استفاده شده از دستگاه امحاء زباله های عفونی (بی خطر ساز) استفاده گردید (9، 10، 17، 23).

نتایج

از 60 سر رت آزمایشگاهی نژاد ویستار در 54 سر (90%) شامل 37 سر رت ماده (5/92%) و 17 سر رت نر (85%)آلودگی انگلی در مثانه تشخیص داده شد. در نژاد اسپراگ دالی، از 50 سر حیوان مورد بررسی، در 43 سر (86%) شامل 31 سر رت ماده (57/88%) و 12 سر رت نر (80%) عفونت انگلی مثانه مشخص گردید. حداقل و حداکثر تعداد انگل در مثانه در هر دو جنس و نژاد رت  3 و 8 (میانگین5) بود.

کرم های نابالغ نر و ماده بصورت جدا از هم، در مثانه مشاهده گردید. همچنین در مثانه رت های آلوده، کرم های بالغ نر و ماده در کنار همدیگر قابل مشاهده بودند. در رحم کرم های ماده بالغ، تخم های حاوی لارو مشاهده گردید (شکل1).

تخم های بدون لارو و نیز واجد لارو، بصورت آزاد در محتویات مثانه در اندازه های 80-55 x 48-30 میکرومتر قابل مشاهده بود (شکل2).

از نظر وجود کیست در مثانه 12 حیوان (57/8%) تعداد
2-1 توده سفید رنگ به شکل کیست در اندازه های 13-2 میلی متر مشاهده گردید (شکل3).

 

 

 

 

شکل 1- کرم های بالغ نر و ماده تریکوسوموئیدس کراسیکودا در مثانه رت. در رحم کرم ماده، تخم های حاوی لارو مشاهده می گردد (بزرگنمایی: 40x).

 

40 µm

 
 

75 µm
 

شکل 2- تخم های بدون لارو و نیز واجد لارو، بصورت آزاد در محتویات مثانه رت (بزرگنمایی: 100x).

 

شکل 3- سه کیست در اندازه های 13-2 میلی متر که از سه مثانه رت در آورده شده اند.

 

شکل 4- کیست برش داده شده. در قسمت مرکزی بقایای کرم قابل مشاهده می باشد (بزرگنمایی: 40x).

 

 

آزمایشات فیزیکی و شیمیایی بر روی سنگ های مشاهده شده صورت نگرفت ولی مشخص گردید که قوام بسیار محکمی نداشته بطوریکه با تیغ اسکالپل قابل برش بود که در  قسمت   مرکزی  آنها  بقایای  کرم  قابل  مشاهده  بود

(شکل4).

هیچ آثاری از وجود تومور در لگنچه کلیه ها و نیز مثانه ها مشاهده نگردید. در بررسی هیستوپاتولوژی در موارد زیادی، مقاطع بدن انگل در بافت جدار مثانه مشاهده گردید که نشان دهنده نفوذ کرم در مخاط کیسه مثانه می باشد. همچنین هیپرپلازی اپی تلیوم دیواره مثانه و نیز زخم بعلت جدا شدن اپی تلیوم در دیواره مثانه مشاهده گردید (شکل 5).

در بررسی هیستوپاتولوژی بافت ریه و نیز قسمت لگنچه کلیه ها هیچگونه آثاری از وجود لارو و نیز انگل مشاهده نگردید.

بحث

حیوانات آزمایشگاهی بعنوان مدل در تحقیقات بیولوژیکی مورد استفاده قرار می گیرند. علی رغم استفاده فراوان از روش هایی نظیر کشت سلولی، DNA نوترکیب و آنتی بادی های مونوکلونال، ولی بسیاری از تحقیقات زیست شناسی، هنوز به استفاده از حیوانات آزمایشگاهی بعنوان مدل های زنده وابسته می باشند. بنابراین صحت و حساسیت نتایج بدست آمده از تحقیقات بر روی حیوانات آزمایشگاهی ممکن است در صورت آلوده بودن حیوانات فوق، تحت تأثیر قرار گیرند. در نتیجه حیوانات آلوده جهت مطالعات تجربی مناسب نمی باشند. همانند سایر عوامل عفونی، انگل ها نیز از طریق تغییرات فیزیولوژیک و ایمنولوژیک بر روی حیوانات باعث تأثیر در نتایج کارهای تحقیقاتی می شوند (5، 12، 19، 21، 25، 26، 27).

 

 

شکل 5- هیپرپلازی اپی تلیوم دیواره مثانه رت (پیکان مشکی) همچنین زخم در دیواره مثانه (پیکان سفید) و  چندین مقطع از انگل (پیکانهای  قرمز) دیده می شود (رنگ آمیزی هماتوکسیلین و ائوزین، بزرگنمایی: 100x).

 

یکی از عوامل انگلی مهم در سیستم ادراری رت های آزمایشگاهی نماتود تریکوسوموئیدس کراسیکودا می باشد. این انگل برای اولین بار توسط بلینگهام (Bellingham) در سال 1840 در رت های وحشی و آزمایشگاهی بعنوان یک کرم غیر بیماریزا گزارش و توصیف گردید (27). تشخیص آلودگی به انگل تریکوسوموئیدس کراسیکودا در رت های آزمایشگاهی به سادگی سایر نماتودها نبوده زیرا که اکثراً در بافت مثانه نفوذ می کنند مگر اینکه پس از تهیه نمونه با انجام روش هیستوپاتولوژی، مقاطع انگل در بافت مثانه مشاهده گردد و یا اینکه کرم هایی در داخل مثانه هنوز به داخل جدار مثانه نفوذ نکرده باشند که در این صورت در زیر میکروسکوپ تشریح (Stereomicroscope) بصورت شفاف، قابل مشاهده خواهند بود. دیدن تخم انگل در کرم بالغ و نیز در ادرار حیوان، کمک به تشخیص می نماید. تخم های انگل بطور نامنظم از بدن کرم بالغ بیرون می آیند.کرم های نابالغ ممکن است در مثانه رت های دوماهه دیده شوند (12، 14، 23).  کورنیش و همکاران (1988) گزارش کردند که کرم های ماده تریکوسوموئیدس کراسیکودا غالباً حاوی تخم های دارای جنین بوده و اغلب به همراه مقاطعی از کرم های نر که لایه مخاطی مثانه را سوراخ کرده اند می باشند و با انجام آزمایشات هیستوپاتولوژی قابل رویت هستند  (7). در تحقیقی که سراکیدس و همکاران (2001) انجام دادند مثانه هایی حاوی میزان متغیری از انگل را به همراه هیپرپلازی سلولهای اپی تلیوم و التهاب، به همراه یا بدون وجود سنگ های ادراری مشاهده کردند (22). آنتوناکوپولوس و همکاران (1991)گزارشی از آلودگی اپی تلیوم مثانه رت ها به تریکوسوموئیدس کراسیکودا منتشر کردند که بصورت هیپر پلازی منتشر و خفیف بود و به اندازه ای 6-4 سلول، ضخامت داشت (4). اوزکورکماز (2011) نشان داد که در رت های دیابتیک که به تریکوسوموئیدس کراسیکودا آلوده بودند، اپی تلیوم مثانه بصورت لایه لایه در آمده و دارای التهاب، هیپرپلازی و نیز پاپیلومای اپی تلیال و التهاب بود (21). تاباران و همکاران (2011) توده های سفید رنگی را مشاهده و عنوان نمودندکه بر اثر واکنشهای گرانولوماتوز ایجاد گردیده اند (24).  گوسوامی و همکاران (2009) در بررسی شیوع بیماری های انگلی رت ها، در 78 سر رت (50 سر رت آزمایشگاهی و 28 سر رت وحشی) میزان آلودگی به تریکوسوموئیدس کراسیکودا را به ترتیب 72% و 32% عنوان نمودند. در گزارش آنها آلودگی در جنس نر بیشتر از ماده بود (13). اسمیت (1946) عنوان نمود که در ایجاد سنگ های ادراری، متعادل نبودن جیره غذایی خصوصاً از نظر املاحی نظیر کلسیم و فسفر اهمیت دارند. همچنین نقش انگل های سیستم ادراری در بروز سنگ بعنوان هسته مرکزی که به دور آنها سنگ تشکیل می گردد، ثابت شده است. انگل ها همچنین باعث تشکیل سنگ های موکوسی (Mucoid Calculi) می گردند زیرا که موجب افزایش ترشح موکوس توسط اپی تلیوم مثانه می گردند (22). هیکس و همکاران (1976) نقش سنگ های ادراری و پاپیلوماها را به دلیل تحریک طولانی مدت مثانه و عفونت مزمن، در بروز نئوپلاسم ها را بیان نمودند (22).

الهومید و همکاران (1999) آلودگی تریکوسوموئیدس کراسیکودا را در رت های آزمایشگاهی نژاد ویستار، به همراه تغییرات هیپرتروفی در اپی تلیوم مثانه و ناحیه لگنچه کلیه و نیز برونکوپنومونی ناشی از لاروهای باقیمانده در ریه رت ها را گزارش نمودند (2).

در رابطه با میزان شیوع این انگل در حیوانات آزمایشگاهی ایران گزارشات زیادی وجود ندارد. زاکاریان (1981) اولین گزارش تریکوسوموئیدس کراسیکودا را در رت های ایران منتشر نمود که تعداد 28 کرم در داخل محوطه مثانه و نیز موکوس آن بود (4). همایونی و همکاران (2005) خصوصیات مورفولوژیک و مورفومتریک تریکوسوموئیدس کراسیکودا را در دو گونه از رت های ایران شامل رت قهوه ای (Rattus norvegicus) و رت سیاه (Rattus rattus) گزارش کردند (15). بهرامی و همکاران (2014) در بررسی آلودگی رت های آزمایشگاهی نژاد ویستار، حیوان خانه دانشکده دامپزشکی اهواز، میزان آلودگی را 72/56% (73/47% در رت های ماده و 26/80% در رت های نر) گزارش نمودند (5). البرزی (2007)گزارشی از آلودگی رت های آزمایشگاهی به تریکوسوموئیدس کراسیکودا به میزان 2/54% در دو محل پرورش و نگه داری حیوانات آزمایشگاهی اهواز را ارائه نمودند (4). کیا و همکاران (2001) در بررسی انگل های داخلی جوندگان شهر اهواز، آلودگی رت های وحشی (Rattus rattus) را به نماتود تریکوسوموئیدس کراسیکودا را 80% عنوان نمودند (18). حسن پور و همکاران (1392) در بررسی انگل های کرمی رت های وحشی مناطق شهری شمال استان خوزستان، میزان آلودگی تریکوسوموئیدس کراسیکودا را 8/13% گزارش کردند (1). نتایج حاصل از این تحقیق با مشاهدات سایر مطالعات صورت گرفته از نظر نوع انگل، حضور آن در مثانه و بافت آن، بروز واکنش های گرانولوماتوز و تشکیل سنگ های ادراری مطابقت دارد. میزان آلودگی از نظر تفکیک جنس در رت های نژاد ویستار،  5/92% در جنس ماده و 85% در جنس نر و در نژاد اسپراگ دالی 57/88% در جنس ماده و 80% در جنس نر بوده است که نشان دهنده افزایش معنی دار میزان آلودگی در جنس ماده در هر دو نژاد می باشد. در آنالیز جیره غذایی رت های مورد بررسی مناسب بودن مقادیر املاح مختلف از جمله فسفر و کلسیم به تأیید رسید و نیز با مشاهده بقایای انگل در مرکز کیست های تشکیل شده، مشخص گردید که علت ایجاد کیست ها بدلیل واکنش دفاعی میزبان بوده است (16، 20). با توجه به آلودگی بالای رت های آزمایشگاهی مورد مصرف در کشور که بدلیل عدم وجود برنامه های قرنطینه ای و رعایت موارد بهداشتی و مدیریتی به ویژه تراکم بیش از حد کلنی ها و نیز استفاده از سیستم های پرورشی فاقد سدهای محافظت کننده می باشد، لزوم اصلاح ساختار مدیریتی و پرورشی و نیز انجام پایش های بهداشتی مستمر و دوره ای جهت تولید حیوانات با کمترین میزان آلودگی توصیه می گردد.

1. حسن پور، ح ؛ محب علی، م؛ حجاران، ه؛ موبدی، ا؛ شهبازی، ف؛ تیموری، س و مولوی، غ، 1392. بررسی انگل های کرمی زئونوز در موش های راتوس مناطق شهری شمال استان خوزستان، مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، دوره بیست و یکم، شماره سوم، صفحه 52-46.
 
2. Al-Humaid, F., Mahmoud, O.M., Haroun, E.M. and Magzoub, M., 1999. Trichosomoides crassicauda infection in wistar rats, Journal of King Saud University, Agricultural Sciences, Vol. 11, (2) 105-111.
3. Alborzi A. R., 2007. Detection of Trichosomoides crassicauda and Cysticercus fasciolaris infection in laboratory rats in Ahvaz, 5th Congress of Iranian Veterinary Clinicians, Ahvaz, Iran, PP: 87.
4. Antonakopoulos, G.N., Turton, J., Whitfield, P. and Newman, J., 1991. Host-parasite interface of the urinary bladder-inhabiting nematode Trichosomoides crassicauda: Changes induced in the urothelium of infected rats, International Journal for Parasitology,  21(2): 187-193.
5. Bahrami, S., Rezaei, A. and Alborzi, A.R., 2014. Trichosomoides crassicauda infection in wistar rats, Archives of Razi Institute, Vol. 69 No. 1, 63-67.
6. Bone, J. F. and Harr, J. R., 1967. Trichosomoides crassicauda infection in laboratory rats, Laboratory Animal Care, 17: 321-326.
7. Cornish, J., Vanderwee, M.A., Findon, G. and Miller, T.E., 1988. Reliable diagnosis of Trichosomoides crassicauda in the urinary bladder of the rat, Laboratory Animals, 22, 162-165.
8. Estagil, M.U., Gulanber, A. and Aydin, H., 2008. Use of topical selamectin for the treatment of Trichosomoides crassicauda infection in laboratory rats, Polish Journal of Veterinary Sciences, 11(2): 143-145.
9. Ethics of research involving animals, 2005. Published by Nuffield Council on Bioethics, 28 Bedford Square London, WC1B 3JS.
10. FELASA  Working Group on Health Monitoring of  Rodent  and Rrabbit Colonies, 2002. Recommendations  for the health monitoring of rodent  and rabbit  colonies  in breeding and experimental units.
11. Fish, RR.E., Brown, M.J., Danneman, P.J. and Karas, A.Z., 2008. Anesthesia and Analgesia in Laboratory Animals, Second Edition , American College of Laboratory Animal Medicine, PP: 139.
12. Fox, J.G., Anderson, L.C., Loew, F.M. and Quimby, F.W., 2002. Laboratory Animal Medicine 2nd  edition , Academic Press, PP:149-150.
13. Goswami, R., Somavanshi, R., Singh, S.M. and Singh, S., 2009. A preliminary survey on incidence of helminthic and protozoal diseases in rats, Indian Journal of Veterinary Pathology, Vol.33, No.1, 90-92.
14. Harkness, J.E. and Wagner, J.E., 1989. The biology and medicine of rabbits and rodents, 3rd ed., Lea and Febiger, Philadelphia, PP: 112-114.
15. Homayouni, M.M., Parsa, F., Kia, E.B. and Moubedi, I., 2005. Morphological and morphometric characteristics of  Trichosomoides crassicauda in Rattus spp. In Iran, Annals of Military and Health Sciences Research,Vol.3, No.3, 625-627.
16. ICLAS Guidelines on the selection and formulation of diets for animals in biomedical research, 1987. A report from the nutrition working group convened by international council for laboratory animal science, Institute of biology, London,UK.
17. Institute of standards and industrial research of Iran, 2008. Biological evaluation of medical devices- part 2: Animal Welfare Requirements, ISIRI, 7216-2, Available from www.isiri.org, (5 Mar 2008)
18. Kia, E.B., Homayouni, M.M, Farahnak, A., Mohebali, M. and Shojai, S., 2001. Study of endoparasites of rodents and their zoonotic importance in  Ahvaz, south west Iran, Iranian Journal of Puplic Health, Vol.30, No.1-2, 42-52.
19. Melby, J. E. C. and Balk, M. W., 1983. The importance of laboratory animal genetics, health and the environment in biomedical research, Orlando, Florida: Academic Pres, PP:99.
20. National Research Council, Subcommittee on Laboratory Animal Nutrition Committee on Animal Nutrition Board on Agriculture, 1995. Nutrient Requirements of Laboratory Animals, Fourth Revised Edition, National Academy Press Washington, D.C.
21. Ozkorkmaz, E.G., 2011. Microscopic investigations in a diabetic rat urinary bladder infected with Trichosomoides crassicauda, Journal of Electron Microscopy (Tokyo) 60(4): 261-265.
22. Serakides, R., Ribeiro, A.F.C., Silva, C.M., Santos, R.L., Nunes, V.A. and Nascimento, E.F., 2001. Proliferative and inflammatory changes in the urinary bladder of female rats naturally infected with Trichosomoides crassicauda: Report of 48 cases, Arquivo Brasileiro de Medicina Veterinaria e Zootecnia 53(2): 198-202.
23. Soulsby, E. J. L., 1986. Helminth, arthropods and protozoa of domesticated animals, 7th edn., Baillier: London, PP: 342.
24. Tabaran, F., Catoi, C., Gal, A., Bolfa, P., Taulescu, M., Nagy, A., Cuc, C., Borza, G. and Moussa, R., 2011. Histopathological changes of the urinary bladder in the natural occurred infection with Trichosomoides crassicauda in Albino Rats, Bulletin of University of Agricultural Sciences and Veterinary Medicine, 68 (1): 401.
25. UFAW Handbook on the Care and Management of Laboratory and Other Research Animals, 2010. 8th  edition,Wiley-Blackwell.
26. Vessel, E. S., Lang, C.M., White, W. J., Passananti, G. T., Hill, R. N., Clemens, T.L., Liu, D.K. and Johnson, W.D. 1976. Environmental and genetics facrors affecting the response of laboratory animals to drugs, Federation Proceeding, 35: 1125-1132.
27. Zubaidy, A. J. and Majeed Saleh, K., 1981. Pathology of the nematode Trichosomoides crassicauda in the urinary bladder of laboratory rats, Laboratory Animals, 1: 381-384.
مجله پژوهشهای جانوری (مجله زیست شناسی ایران)(علمی)
دوره 29، شماره 1 - شماره پیاپی 1
خرداد 1395
صفحه 77-85
  • تاریخ دریافت: 22 دی 1393
  • تاریخ بازنگری: 15 اردیبهشت 1394
  • تاریخ پذیرش: 10 مرداد 1394