مقاله پژوهشی
زیست شناسی دریا
مجتبی نادری؛ ساجده ناصحی؛ میترا آرمان؛ مصطفی علی نقی زاده
دوره 35، شماره 1 ، بهار 1401، صفحه 1-10
چکیده
این مطالعه به منظور بررسی برخی از خصوصیات تولیدمثلی کوسه گربه ماهی عربی (Chiloscyllium arabicum) به مدت یکسال انجام شد. جمعا 381 عدد کوسه‌گربه ماهی جمعآوری شد که از این تعداد 190 عدد (86/49 درصد) جنس نر و 191 عدد (13/50 درصد) جنس ماده بود. نسبت جنسی کل (نر به ماده) به صورت 1 : 99/0 بدست آمد (05/0<p). میزان ضریب چاقی به طور معنی‌داری در جنس ماده (003/0 ± 29/1) بیشتر از ...
بیشتر
این مطالعه به منظور بررسی برخی از خصوصیات تولیدمثلی کوسه گربه ماهی عربی (Chiloscyllium arabicum) به مدت یکسال انجام شد. جمعا 381 عدد کوسه‌گربه ماهی جمعآوری شد که از این تعداد 190 عدد (86/49 درصد) جنس نر و 191 عدد (13/50 درصد) جنس ماده بود. نسبت جنسی کل (نر به ماده) به صورت 1 : 99/0 بدست آمد (05/0<p). میزان ضریب چاقی به طور معنی‌داری در جنس ماده (003/0 ± 29/1) بیشتر از جنس نر (002/0 ± 17/1) برآورد شد (05/0 >p). بیشترین میزان فاکتور وضعیت جنس نر در فروردین ماه (003/0 ± 27/1) و برای جنس ماده در آبان ماه (003/0 ± 42/1) و کمترین میزان آن در جنس نر و ماده به ترتیب در تیر ماه (002/0 ± 98/0) و فروردین ماه (004/0 ± 09/1) مشاهده شد. افزایش در میزان شاخص گنادوسوماتیک از فروردین ماه مشاهده شد که در ادامه به بیشترین میزان خود در خرداد ماه (99/5) رسید. پس از آن با یک کاهش بسیار ناچیز در تیرماه به کمترین میزان خود در آبان ماه (44/0) کاهش یافت. در این مطالعه بیشترین و کمترین میزان همآوری به ترتیب 38 عدد تخم (با طول کل 6/71 سانتیمتر و وزن بدن 1624 گرم) و 10 عدد تخم (با طول کل 6/52 سانتیمتر و وزن بدن 516 گرم) شمارش شد. بیشترین کوسه ماهی ماده حامل تخم و جنین در خردادماه مشاهده شد. همچنین 24 عدد جنین در فواصل اردیبهشت ماه تا مردادماه شمارش شد.
مقاله پژوهشی
اکولوژی
علیرضا رادخواه؛ سهیل ایگدری؛ یحیی شمس؛ سید ولی حسینی
دوره 35، شماره 1 ، بهار 1401، صفحه 11-27
چکیده
این تحقیق با هدف بررسی اثرات روند اختلالی و آسیب توسعه انسانی روی یکپارچگی اکولوژیکی رودخانه زرینه‌رود با استفاده از شاخص‌های بوم‌شناختی ماهیان از قبیل امتیازدهی یکپارچگی، غنای گونه‌ای، ترکیب و فراوانی آن‌ها به اجرا در آمد. برای این منظور تعداد 7 ایستگاه در طول مسیر رودخانه در شهرستان شاهین‌دژ انتخاب گردید. روش‌های معمول تعیین ...
بیشتر
این تحقیق با هدف بررسی اثرات روند اختلالی و آسیب توسعه انسانی روی یکپارچگی اکولوژیکی رودخانه زرینه‌رود با استفاده از شاخص‌های بوم‌شناختی ماهیان از قبیل امتیازدهی یکپارچگی، غنای گونه‌ای، ترکیب و فراوانی آن‌ها به اجرا در آمد. برای این منظور تعداد 7 ایستگاه در طول مسیر رودخانه در شهرستان شاهین‌دژ انتخاب گردید. روش‌های معمول تعیین شاخص‌های بوم‌شناختی مانند شاخص سیمپسون، مارگالف، شانون، غالبیت، غنای گونه‌ای و شاخص یکپارچگی اکولوژیکی (IBI) برای هر ایستگاه محاسبه گردید. در طی این تحقیق، در مجموع، تعداد 404 عدد ماهی از 11 گونه مختلف صید گردید. این مطالعه نشان داد که تنوع و فراوانی بالای گونه‌ها، الزاماً نشانگر کیفیت بالای آب رودخانه نمی‌باشند. بررسی نتایج حاصل از شاخص یکپارچگی اکولوژیکی در ایستگاه-های مورد مطالعه نشان داد که یکپارچگی اکولوژیکی در ایستگاه 4 در مقایسه با سایرین بیشتر است و پس از آن به‌ترتیب ایستگاه‌های 2 و 7 قرار دارند. این یافته‌ها با نتایج به‌دست آمده از شاخص‌های تنوع زیستی مطابقت داشت. بررسی تنوع گونه-ای در ایستگاه‌های 4، 2 و 7 نشان داد که این ایستگاه‌ها از نظر شاخص یکپارچگی اکولوژیکی نیز مشابهت دارند. پژوهش حاضر نشان داد که در بین ایستگاه‌های مورد مطالعه، ایستگاه 5 کمترین مقدار شاخص یکپارچگی اکولوژیکی را داشت. با توجه به اینکه ایستگاه 5 در مجاورت شهرستان شاهین‌دژ قرار داشت، میتوان اذعان نمود که مقدار شاخص یکپارچگی اکولوژیکی این ایستگاه بیشتر تحت تاثیر فعالیت‌های انسانی به خصوص ورود پساب شهری قرار گرفته است که به طور محسوس بر کیفیت آب و یکپارچگی رودخانه زرینه‌رود تاثیر‌گذار بود.
مقاله پژوهشی
جانورشناسی
فاطمه السادات سالاری؛ جلیل سرهنگ زاده؛ مهدی زارع خورمیزی
دوره 35، شماره 1 ، بهار 1401، صفحه 28-43
چکیده
استان یزد در اقلیم خشک و بیابانی قرار گرفته و دارای حدود 10 تالاب و آبگیر مصنوعی است که مهمترین آن‌ها در جذب پرندگان، تالاب مصنوعی تصفیه‌خانه در شهرستان یزد به علت وجود آب دائمی و سد کاسه‌رود در شهرستان ابرکوه به علت موقعیت جغرافیایی میباشد. در مطالعه حاضر فون پرندگان تصفیه‌خانه و سد کاسه‌رود بر اساس آمار موجود در خصوص پایش و سرشماری ...
بیشتر
استان یزد در اقلیم خشک و بیابانی قرار گرفته و دارای حدود 10 تالاب و آبگیر مصنوعی است که مهمترین آن‌ها در جذب پرندگان، تالاب مصنوعی تصفیه‌خانه در شهرستان یزد به علت وجود آب دائمی و سد کاسه‌رود در شهرستان ابرکوه به علت موقعیت جغرافیایی میباشد. در مطالعه حاضر فون پرندگان تصفیه‌خانه و سد کاسه‌رود بر اساس آمار موجود در خصوص پایش و سرشماری به مدت شش سال (از سال 93 تا 99)، جمعآوری و فهرست آن‌ها ارائه گردید. نتایج حاصل نشان میدهد بالغ بر 59 گونه پرنده در تصفیه‌خانه و 25 گونه پرنده در سد کاسه‌رود زیست مینمایند. بیشترین فراوانی مربوط به تیره حواصیلیان و مرغابیان با 18 گونه در تصفیه‌خانه و تیره مرغابیان با 7 گونه در سد کاسه‌رود میباشد. گونه-های مشاهده شده اردک سرسفید، عقاب صحرایی، خروس کولی، پیپت صحرایی دال سیاه بر اساس لیست IUCN دارای ارزش حفاظتی هستند. گونه حواصیل زرد و اردک سیاه کاکل برای اولین بار در تالاب تصفیه‌خانه مشاهده شدند. این بررسی نشان داد تالاب مصنوعی تصفیه‌خانه یزد و سد کاسه‌رود ابرکوه برای تأمین زیستگاه برای پرندگان آبزی و خشکی-زی و حفاظت از پرندگان مهاجر دارای نقش و اهمیت میباشد و بایستی مدیریت و حفاظت آن مورد توجه قرار گیرد.
مقاله پژوهشی
فیزیولوژی
فاضل ظهیری؛ حسن صحرایی؛ مریم شجاعی؛ امین اسدی امیرابادی؛ سید علی اکبر هدایتی
دوره 35، شماره 1 ، بهار 1401، صفحه 44-60
چکیده
در این مطالعه، تاثیر سطوح مختلف اسید آمینه متیونین بر برخی فاکتورهای رشد ، ایمنی موکوسی و خاصیت ضد باکتریایی موکوس در ماهی سفید دریای خزر(Rutilus frisii kutum) بررسی شد. بنابراین ابتدا 420 قطعه بچه ماهی سفید با وزن متوسط02/0 ±24/1 گرم تهیه، سپس ماهیان به تعداد 35 قطعه و به صورت تصادفی با چهار تیمار و سه تکرار در 12 تانک توزیع شدند. آنگاه بترتیب با ...
بیشتر
در این مطالعه، تاثیر سطوح مختلف اسید آمینه متیونین بر برخی فاکتورهای رشد ، ایمنی موکوسی و خاصیت ضد باکتریایی موکوس در ماهی سفید دریای خزر(Rutilus frisii kutum) بررسی شد. بنابراین ابتدا 420 قطعه بچه ماهی سفید با وزن متوسط02/0 ±24/1 گرم تهیه، سپس ماهیان به تعداد 35 قطعه و به صورت تصادفی با چهار تیمار و سه تکرار در 12 تانک توزیع شدند. آنگاه بترتیب با دوزهای صفر، 5/2، 5 و 10 میلی‌گرم بر کیلو‌گرم متیونین جیره به مدت 60 روز تغذیه شدند. نتایج این مطالعه نشان داد که سطوح مختلف متیونین تاثیر معناداری برشاخص‌های رشد ماهی سفید نداشته است، به طوریکه بین تیمارهای حاوی سطوح متفاوت متیونین و گروه شاهد تفاوت معناداری از نظر شاخص های مختلف رشد مشاهده نشد. بیشترین فعالیت لیزوزیم در سطح 5 درصد مشاهده شد، همچنین مقادیر فسفاتاز قلیایی و پروتئین محلول موکوس در سطح 10 درصد مشاهده گردید. نتایج نشان داد بیشترین فعالیت ضد باکتریایی نیز مربوط به سطوح 5 و 10 درصد اسید آمینه متیونین می باشد. با توجه به نتایج بدست آمده میتوان گفت که سطوح 5 و 10 درصد اسید امینه متیونین در بهبود فعالیت برخی از آنزیم های گوارشی(لیزوزیم، آلکالین فسفاتاز)، پروتئین های محلول و فعالیت ضد باکتریایی در گونه مورد مطالعه میتواند موثر واقع شود، همچنین برای دست یابی به نتایج کاملتر و دقیق تر نیاز به تحقیقات بیشتر در این زمینه میباشد.
مقاله پژوهشی
ژنتیک
فیروزه فروغی؛ جواد بهارآرا؛ خدیجه نژاد شاهرخ آبادی
دوره 35، شماره 1 ، بهار 1401، صفحه 61-78
چکیده
سرطان معده دومین علّت مرگ ناشی از سرطان در جهان به شمار می‌رود. Artemisia absinthium از گونه‌های مهم گیاهان جنس Artemisia است که دارای خواص ضدالتهابی و ضدویروسی است. در مطالعه حاضر توانایی عصاره متانولی A. absinthium به تنهایی و در ترکیب با تاکسول بر روی القای آپوپتوز و مهار مهاجرت سلولی در رده سلولی AGS (دودمان سرطان معده انسانی) بررسی شده است. برای بررسی ...
بیشتر
سرطان معده دومین علّت مرگ ناشی از سرطان در جهان به شمار می‌رود. Artemisia absinthium از گونه‌های مهم گیاهان جنس Artemisia است که دارای خواص ضدالتهابی و ضدویروسی است. در مطالعه حاضر توانایی عصاره متانولی A. absinthium به تنهایی و در ترکیب با تاکسول بر روی القای آپوپتوز و مهار مهاجرت سلولی در رده سلولی AGS (دودمان سرطان معده انسانی) بررسی شده است. برای بررسی اثر سیتوتوکسیک کاربرد توأم عصاره A. absinthium با تاکسول بر روی تکثیر سلول‌های AGS از آزمون MTT استفاده شد؛ جهت بررسی آپوپتوز در سلول‌های تحت تیمار از رنگ آمیزی DAPI و آنالیز فلوسایتومری و برای بررسی اثر ضد تهاجمی از تست مهاجرت سلولی استفاده شد؛ تغییرات در میزان بیان ژن‌های آپوپتوزی "p53 – Caspase-3,9" و متاستازی "MMP-2,9" با تکنیک Real-time PCR بررسی شد. داده‌های کمی حاصل توسط آزمون آماری "ANOVA" در سطح معنی-داری "p< 0.05" تحلیل گردید. نتایج حاصل از آزمون MTT نشان داد که ترکیب عصاره A. absinthium با تاکسول تکثیر سلول‌های سرطانی AGS را به صورت وابسته به غلظت مهار می‌کند، مشاهدات مورفولوژیک حاصل از روش DAPI و نتایج فلوسایتومتری نشان دهنده افزایش درصد سلول‌های آپوپتوتیک در گروه‌های تیماری بود؛ نتایج تست مهاجرت سلولی کاهش پتانسیل تهاجمی سلول‌های AGS را نشان داد. نتایج Real-time PCR بیان‌گر افزایش بیان ژن-های آپوپتوزی و کاهش ژن‌های متاستازی در گروه‌های تیماری بود. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که کاربرد توأم عصاره A. absinthium با تاکسول، تکثیر سلول‌های رده AGS را مهار می‌کند و باعث القای آپوپتوز و مهار توانایی مهاجرت در این سلول‌ها می‌شود.
مقاله پژوهشی
اکولوژی
فاطمه امجدیان؛ سمیه اسمعیلی رینه؛ سمیه ویسی
دوره 35، شماره 1 ، بهار 1401، صفحه 79-95
چکیده
دوزیستان به عنوان شاخصی از سلامت محیط زیست محسوب می‌شوند و جمعیت آن‌ها در سراسر جهان با نرخ قابل توجهی در حال کاهش است. ازجمله عوامل کاهش دوزیستان تغییرات آب و هوا، آلاینده‌های شیمیایی، افزایش اشعه ماورابنفش، تغییرات زیستگاه، گونه‌های مهاجم و عوامل بیماری‌زا میباشد. هدف از این مطالعه بررسی اثرات مستقل و تعاملی عوامل تراکم، نوسانات ...
بیشتر
دوزیستان به عنوان شاخصی از سلامت محیط زیست محسوب می‌شوند و جمعیت آن‌ها در سراسر جهان با نرخ قابل توجهی در حال کاهش است. ازجمله عوامل کاهش دوزیستان تغییرات آب و هوا، آلاینده‌های شیمیایی، افزایش اشعه ماورابنفش، تغییرات زیستگاه، گونه‌های مهاجم و عوامل بیماری‌زا میباشد. هدف از این مطالعه بررسی اثرات مستقل و تعاملی عوامل تراکم، نوسانات سطح آب و شکارگر مهاجم (Gambusia holbrooki) بر نرخ رشد، دگردیسی و بقا قورباغه مردابی بدریاگا (Pelophylax bedriagae)است. در این پژوهش، تخم ها از چشمه برناج در استان کرمانشاه جمع آوری شد و یک آزمایش 2×3× 2 عاملی شامل: دو سطح از تراکم (تراکم کم (5 :n) و تراکم زیاد (25 :n))، سه سطح از سطح آب (سطح آب کم (cc400)، سطح آب زیاد (cc1400) و سطح آب کاهشی (هر هفته کسرcc100)) و دو سطح از شکارگر (حضور غیرمستقیم و یا عدم حضور شکارگر) در 36 ظرف به مدت 201 روز طراحی گردید. براساس تحلیل های آماری، عامل تراکم به صورت مستقل اثر معناداری بر طول پوزه تا مخرج، بقا، سن و درصد دگردیسی داشت. حضور شکارگر بر تمامی متغیرهای مورد بررسی تاثیر معناداری نشان داد. تاثیر سطح آب برای همه متغیرها بی معنا ثبت شد. اثر تعاملی این سه عامل بر طول پوزه تا مخرج، اندازه دگردیسی، سن دگردیسی، درصد دگردیسی و درصد بقا بی‌معنا ثبت شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد، احتمالا قورباغه مردابی بدریاگا بعنوان یک گونه مقاوم می تواند در برابر تغییرات محیطی سازش پیدا کند.
